Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından paylaşılmış olan Fergana Vadisi, zengin yeraltı kaynakları, geniş tarım alanları ve 10 milyona varan farklı etnik gruplardan oluşan nüfusuyla önemli bir havza. Orta Asya?da hızla yayılan İslami hareketler, özellikle de bu muhafazakar bölgede gözle görülür bir değişikliğe sebep oluyor. Bir birine zıt radikal ve tasavvufi akımlar bölgede oldukça yaygın. Vahabizm, Selefizim ve Hizbuttahrir radikal hareketleri, Nakşibendî, Yesevi, Kadiri az da olsa Kubrevi ve Kalenderi gibi tarikatlar da tasavvufu temsil ediyor. Bölge halklarının, kadın ve erkeğin ayrı oturduğu, içkisiz düğüler gibi hiç alışık olmadıkları yeni adetleri benimsedikleri görülüyor. Bir kaç yıl öncesine kadar dikkati fazla çekmeyen başörtülü hanımları, artık her yerde görebiliyorsunuz.Eğitim ve pasaport gibi farklı alanlarda gündeme gelen başörtüsü, Sovyet mantığıyla yetişmiş olmalarına rağmen, art niyet ve şartlamışlık gibi bir takıntıları olmayan ve insana değer veren yöneticiler tarafından anlayışla karşılanıyor.Orta Asya?nın en popüler radikal hareketi, bütün Müslümanları bir hilafet çatısı altında toplamayı hedefleyen Hizbuttahrir. Amerika, İngiltere ve İsrail?i ?Şeytanın oğulları? olarak nitelendiriyorlar. Slav ırkçısı Rus gençler gibi Hizbuttahrir elemanları da Yahudileri, dünyadaki bütün kötülüklerin sebebi olarak düşündüklerinden düşman kabul ediyorlar. Müslümanlar çoğaldığı zaman Hilafetin kendiliğinden geleceğine inanan üyeler, cemaate katılırken halka hilafeti zorla kabul ettirmek gibi bir metot kullanmayacaklarına dair söz veriyorlar. Özellikle de Özbekistan yönetimiyle problemli olan grup, sadece fikri bir akım olduğundan dolayı İngiltere ve Avustralya gibi ülkelerde legal organizasyonlar arasında bulunuyor. Özbekistan devlet başkanı Kerimov?u ?İnanan Müslümanları yok etmeyi hedeflemiş bir Yahudi? olarak görüyorlar.Bundan dolayı özellikle de Özbekistan?da cemaatin listelerinde isimleri geçenler, uzun yıllar hapis yatma gibi bir risk taşıyor. Kazakistan ve Kırgızistan ise yönetimler daha ılımlı. Özbeklerin yaşadığı Fergana vadisinin bir kısmını topraklarında bulunduran Kırgızistan da cemaatin etki alanına giriyor. Özellikle de Oş ve Celalabad eyaletlerinde etkililer. Uzmanlar, bütün bu radikal ve tasvvufi akımların zamanla bir birine yakınlaşacağı ve normalleşeceğini belirtiyorlar. Bazı çevrelerin, bu gelişmelerden duydukları rahatsızlığı ?Fergana Vadisinde İslamcılar mantar gibi çoğalıyor? şeklindeki ifadelerle bir yerlere şikâyet etmek istemesinin sebebi her halde anlaşılıyor.