Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) Sudan Devlet Başkanı Ömer Beşir hakkında çıkardığı tutuklama kararına itiraz edenlerin gerekçesi, başkanı masumlaştırmak ve savcı Luis Moreno-Okampo'nun hayata geçirdiği (Sudan hükümetinin deyişiyle) 'emperyalist bir planla' mücadele etme dürtüsü değildi. Aksine, itirazların sebebi bu kararın Darfur'daki krizin tehlikelerini katlaması ve kurbanların sayısını artırması.

Mahkemenin savaş suçları ve insanlığa karşı suç işlemekle itham ettiği Sudan hükümeti bile hiçbir zaman masum olduğunu söylemedi. Hartum mahkemenin Darfur'da 300 bin kişinin ölmüş olabileceği suçlamasını yalanlıyor, sayının 10 bini aşmayacağını ifade ediyor. Peki bu açıklama ne anlama geliyor? Bu rakam Darfur'da işlenen suçları savaş suçları olarak sınıflandırmak için yeterli görülemez mi?

Sudan devlet başkanının tutuklanması kararına itiraz edenlerin ortaya koyduğu endişeler, bu kişilerin Beşir'in Darfur'daki muhaliflere yanıt verme yöntemini zımnen itiraf ettiğini gösteriyor. Beşir tutuklama kararından dolayı intikam girişiminde bulunabilir. Hartum geçtiğimiz altı yıl boyunca Darfur'daki şartlarla bu şekilde ilişki kurdu. Rejime komplo kurdukları gerekçesiyle bölgedeki muhaliflerden intikam alınması, kabul edilemez şekiller aldı. Resmi kılıf altında öldürme, tehcir ve tecavüz eylemlerinde bulunmaları için milislerin silahlandırılması kullanılan yöntemlerden bazıları. Arap dünyası ve Afrika da dahil bütün dünya Darfur'daki krizin çözülmesi için çağrı yapıyor, ancak bu sesler Sudan rejimindeki yetkililerde yankı bulmuyor.

Rejim uluslararası hukukun tehditlerini ciddi biçimde hissetmeye başladığında, Darfur'daki muhaliflerle bir şekilde çözüme varmak için harekete geçmeye ve arabuluculardan yardım istemeye başladı. Fakat artık olan oldu. Uluslararası mahkeme treni yol alıyor ve hukuki işlemlerin BM Güvenlik Konseyi'nin böyle bir talebi  olmazsa durdurulması zor. Konseyin Rusya ve Çin gibi Beşir'i sözlü olarak savunan üyeleri de dahil, hiçbir ülke bu yönde bir girişimde bulunmadı.

Beşir'le ilişkili herkes için trajedi
Şimdi karar çıktı ve Beşir, UCM'nin iktidardayken hakkında böyle bir karar çıkardığı ilk devlet başkanı oldu. Sudan bu durumla mücadelede ne yapabilir ve dostları ona nasıl yardım edebilir? Bu durum Beşir'le ilişki kuran herkes için bir trajedi. Diplomatik sözleri bir kenara bırakın; zira uluslararası hukuk kurumuyla çatışmaya girmemek herkesin çıkarı. Herkesin kendi hesapları var. Yani Beşir bu trajedi karşısında tek başına kalabilir. Bu yalnızlık sadece başkan için de geçerli değil; teoride hükümetinin de adalete temsil edilmesi isteniyor.

İlkesel açıdan, bu trajediden çıkış yolu Sudan'ın çıkarlarının Beşir'in çıkarlarının üstünde tutmaktan geçiyor. Beşir'i savunan Ulusal Kongre partisi içinde bile yolu savunan ve uluslararası kurumlarla mücadeleye girmemeyi yeğleyen Sudanlılar var. Zira aksi takdirde durumun Sudan'ın dış ilişkilerine ve ekonomik şartlarına olumsuz yansımaları olacak. Ayrıca Beşir'in muhalifleri bu durumdan yararlanacaktır. (Londra'da Arapça yayımlanan Hayat gazetesi, 5 Mart 2009)

Kaynak: Radikal