Suriye rejimi Rusya ve Çin'in de onayladığı karşılığında diplomatik baskının, ağır yaptırımlarının olacağı söylenen Kofi Annan planının yükümlülüklerini yerine getirmeyi reddettikten sonra, oluşan kriz karşısında ilk teoriye dönmüş oldu. Bu teoriye göre kriz dış mihrakların ve onların içerideki uzantılarının sonucudur. Bunların amacı ülkeyi tahrip etmek, vatandaşları öldürmek iken, yönetim ise teröre karşı gelmekten başka bir şey yapmıyor.
Şam'ın doğmadan ölen Annan planı çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmeyeceğini ve ateşkes uygulamayacağını açıkladıktan sonra bugün şu soruyu sormak gerekiyor;
Şam yönetimi kuvvetlerinin çekilmesini ve önce şiddetin durdurulmasını talep eden daha sonra muhalefetin de 48 saat içinde uyması gereken bu planı niçin önce kabul etti?
Bir senedir devam eden kriz, rejimin bu anlaşmayı kabul etmesiyle devrime dönüşmüş oldu. Krizi çözmek için muhalifleri meşru muhalefet kabul ederek siyasi uzlaşma formülleri ve diyalog gerekirken rejim, ordunun yaptığı operasyonları "terörist gruplara" yapıldığını öne sürerek kendini haklı çıkarmaya çalışıyordu. Devletin egemenliğinin devamı ve vatandaşlarını korumak için en uygun yol olarak bunu görüyordu. Barışçıl gösterilere katılan vatandaşların alıkonulduğunu daima inkar eden devletin tutukluları serbest bırakmayı kabul etmesi de bunun bir devrim olduğunu gösteriyor. Rejim, gösteri yapan muhaliflere ateş açıldığını da sürekli inkar ediyordu.
Tutukluların serbest bırakılmasını kabul etmek, onların meşru bir şekilde tutuklanmadıklarını itiraf etmek demektir. Çünkü egemenliğine saygı duyulmasını isteyen bir devlet vatandaşları ile olan hukuki ve yargıyla ilgili konularda başkalarının karışmasına muvafakat etmez.
Suriye rejimi tarafından Annan planı uygulanmış olsaydı elindeki tüm argümanları kaybetmiş olacaktı. Ateşi durdurmasıyla öldürmekten ilk sorumlu olduğu ortaya çıkacaktı.
Ağır silahları çekmesi isteniyordu. Bunu kabul ettiğinde yerleşim birimlerinde ağır silahların olduğunu kabul etmiş oluyordu. Vatandaşların terör olaylarına maruz kaldığını ileri sürerek oynadığı kartı da geri çekmek zorunda kalıyor.
Bununla beraber yönetimin barışçıl gösterilere müsaade etmesi ve yabancı medya mensuplarına özgürce çalışmaları için izin vermesi gerekiyordu.
Suriye yönetimi bütün bunlara izin verdiğinde, askerlerini şehirlerden çekince insanlar medyanın gözü önünde öldürülmekten korkmaksızın özgürce görüşlerini açıklayabilecekler.
Bütün bunlar olduğunda bugün bile korku ve ölüme meydan okuyan Suriyeliler ölüm korkusu olmaksızın yönetimi devirmek için akın akın caddelere çıktığında Esad rejimi kendini nasıl koruyacak?
Suriye yönetimi, Annan planına muvafakat macerasıyla krizin başından beri olan tutumundan çıkmış oldu. Bu darboğazdan çıkmak için topu başkasına atmak yerindedir.
Ateşkes yapmak, tutukluları serbest bırakmak, gösterilere izin vermek, muhalifler ile barış yolları aramak, bütün bu adımları atmak rejimin düşmesi için bir başlangıç anlamına gelir.
Sahip oldukları tek çözümün dış kaynaklı olduğunun çok geç farkına vardılar.Suriye rejimi karşılaştığı krizin sorumluluğunu yüklediği Suud, Türkiye ve Katar'dan güvence istedi.
Suriye Rejimi içeride çok güçlü, tutarlı bir sistem olarak çok büyük bir popülariteye sahipti.
Dünya Bülteni için Dar el-Hayattan Arapça aslından Büşra İnanç tarafından tercüme edilmiştir.
