İsrail Hamas'a şans tanımalı
Gideon Levy
İsrail Hamas'la konuşuyor. İsrail'li yetkililer, Gilad Şalit'in serbest bırakılması için üç yıldan beri müzakare yapıyorlar. Ancak [sözkonusu olan Ortadoğu barışı olunca] demokratik seçimle iktidara geldiği zamandan beri konuşmuyor Hamas'la. İsrail sadece Hamas'ı değil, onunla birlikte Gazze Şeridi'nin geri kalanını da boykot ediyor. Hal böyle olunca, ABD, AB, Rusya ve BM de boykot ediyor. Bir İsrail askerinin serbest bırakılması için mâkul görünen şey sıra Ortadoğu barışını teşvik etmeye gelince münasip görülmüyor. Hamas, İsrail'de veya başka bir yerdeki herhangi bir liberalin zevkine uygun değil. Fundemantalist dini ilkelere dayalı ve İsrail'in varlık hakkını tanımayan bir örgüt, ideal barış ortağı değildir. Fakat beğenin ya da beğenmeyin, Hamas, İsrail işgali altında yaşayan Filistinlilerin yarısının meşru temsilcisidir. Bunu inkar etmek, barış şansını yok etmek demektir. Barışı bir halkın yarısıyla yapamazsınız ve yaşayabilir bir barış aşırıları da içermelidir. Bir Hamas hükümeti, iyi bir haber olabilir: Parti iktidardayken, muhalefette olduğundan daha ılımlı, daha sorumlu olabilir ve şiddete daha az başvurabilir. Hamas, yönetimi devraldığından beri Gazze Şeridi'ndeki kaos daha önce hiç olmadığı kadar azaldı.
İsrail, on yıllardan bu yana, yaşayabilir herhangi bir barış ortağını gözden düşürüyor ve yasadışı kılıyor. 1970'lerde ve 80'lerdeki bir kanun, İsraillileri Filistin Kurtuluş Örgütü'nün herhangi bir temsilcisiyle görüşmekten men ediyordu. Müzakere çağrısı yapmaya cüret eden herhangi bir kişi, kendinden nefret eden hain olarak görülüyordu. Bu politika 1990'larda değişti. İsrail FKÖ'yü tanıdı ve İsrail Başbakanı FKÖ lideri Yaser Arafat'la Beyaz Saray'da anlaşma imzaladı. Fakat birkaç yıl sonra, Arafat tekrar istenmeyen kişi ilan edildi: İsrailliler onun çok güçlü olduğunu söylediler. Halefi Mahmud Abbas ise zayıf addedildi. Böylece FKÖ gerçek bir ilerleme kaydedemedi ve Filistinliler herhangi bir halkın yapacağını yaptılar: Anlamlı tek alternatife oy attılar. İsrail sarsılmış göründü – Hamas iktidarda ha! - fakat Gazze'nin boykot ve abluka altında tutulmasına dünya ilk kez destek verdi.
Hamas köktenci bir örgüt ve taviz vermeyi doğası gereği zor bulmaktadır. Fakat içerisinde ileri doğru hamle yapmak isteyen mâkul adamlar var. Hamas'la anlaşma yapmak İsrail için zor olacak ama imkansız da değildir. Ve denemeye değer. Şayet İsrail Başbakanı olsaydım, yarın sabah Hamas'la görüşmek ve ortak bir zemin olup olmadığını görmek için Gazze'ye giderdim. Boykot Hamas'ı zayıflatmadı. Eskisinden daha güçlü. Ve Hamas hiç değilse ulusal ve mahalli bir örgüttür, hedefleri ulusal ve mahalli olmakla sınırlıdır. El Kaide ve Taliban olsaydı, barışa giden bir yol olmayacaktı. Vurgulanmalı ki Hamas onlar gibi değil.
Hamas'la müazakereler hiçbir yere çıkmayabilir. Ama FKÖ ile 15 yıl sürdürülen müzakereler de öyle olmadı mı? Belki Hamas İsrail'in yok oluşunu görmek istiyor olabilir. Eğer öyleyse, bu duruşuna meydan okunabilir. Mâkul bir şans tanındığında, aşırı örgütlerin sorumlu hükümetler olduğunu gösteren tarihi emsaller mevcuttur. Filistinliler, İsrailliler ve barış için, olabilecek en iyi şey, Gazze ve Ramallah'ta ulusal birlik hükümeti kurulması için sergilenecek uluslararası bir çabadır. Dünya ve İsrail, böyle bir hükümetin müzakereler için meşru ortak olduğunu, tam destek ve tanınma elde edeceğini ilan etmelidir. İsrail'in Filistinli ortağı vardı daha önce, bir kez daha olabilir. İsrail, câri gerçeklik içerisinde, Hamas'ı dışlayamaz.
Kaynak: Haaretz
Dünya Bülteni için çeviren: M. Alpaslan Balcı
