Acaba İran'da Haşimi Rafsancani ruhani lider Ali Hamaney'in halefi olma planı mı yapıyor? Rafsancani büyük İslami Fars medeniyetinin tılsımlarından biri; hatta siyasetle ideoloji ve dinle dünya arasındaki müthiş karışımın ilk numunesi de olabilir.
İran siyasetinin barometresi diye nitelenen Rafsancani kendi isteklerini değil, güç dengelerini ifade ediyor. Tepki göstermiyor, hasımlarını tepkiye vermeye sürüklüyor. Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad kendisini ve ailesini yolsuzlukla suçladığında, büyük bir ustalıkla öfke oklarını Hamaney'e yöneltmiş ve ruhani lideri Ahmedinecad'ı azarlamaya mecbur bırakmıştı.
Sonuç Ahmedinecad'ın çılgına dönmesi, Rafsancani'nin de ruhani liderle cumhurbaşkanı arasındaki havayı germenin meyvelerini toplaması olmuştu.
Rafsancani için kullanılan tek vasıf 'barometre' de değil. Kendisi aynı zamanda 'kurt siyasetçi', 'Makyevel'in prensi', 'siyasi tuzakların kralı', 'muhafazakâr reformcu', 'reformcu muhafazakâr', 'Şah'ın işkence ettiği etkin âlim' ve 1 milyar dolarlık servete sahip olduğu söylenen bir dünya adamı. Daha da ilginci, Rafsancani kendisine karşı bütün kampanyalara rağmen Ayetullah Hamaney'in nezdindeki tek değişmez isim. Ayrıca İran'ın kendi kararlarını bağımsız biçimde alması gerektiği ilkesine tutunmasına rağmen Batı'nın da tercih ettiği bir siyasetçi.
O halde bu adam gerçek bir tılsım. Fakat tılsımlar bile gizemlerinin çözülmesine yardım edecek bazı ipuçları verir. Bunlardan birisi, Rafsancani'nin başkanlığını yaptığı Düzenin Yararını Teşhis Konseyi ve Uzmanlar Meclisi'nde Hamaney'i ablukaya almak için harekete geçmesiyle ortaya çıktı. Hamaney'in nihai karar sahibi olmasına rağmen, Rafsancani 2005'teki cumhurbaşkanlığı yarışında onu kendisine ihanet etmekle suçlamıştı. İkinci ipucu da Rafsancani'nin, muhalif Mir Hüseyin Musavi-Muhammed Hatemi-Mehdi Kerrubi cephesinin arkasındaki temel güç olduğunun ortaya çıkmasıydı. Rafsancani cuma günü arkasında muhalif üçlünün de bulunduğu cemaate velayeti fakihe uygun olduğu söylenen bir hutbe verdiğinde, birçok ipucu biraraya toplanmış oldu.
Rafsancani kendisini Hameney-Ahmedinecad cephesiyle Musavi-Hatemi cephesi arasındaki zıtlaşmaların üzerine koydu. Dahası, kendisini 'hakem' konumuna yerleştirdi ve seçim sorunlarının yasal yollarla, tutukluların bırakılmasıyla ve özgürlükle çözülmesi çağrısında bulundu (Hamaney'in yapması gereken ama yapmadığı buydu). Muhalefetten de, bölünmeleri bırakıp velayeti fakihe itaat etmelerini istedi (Musavi'nin yapmadığı da buydu).
En önemli darbeyse, Rafsancani'nin Düzenin Yararını Teşhis Konseyi ve Uzmanlar Meclisi başkanı sıfatıyla, yani resmi olarak, İran'ın 'tehlikeli bir kriz' sürecine girdiğini ilan etmesiyle ortaya çıktı. Rafsancani böylelikle ruhani liderin krizin parçası olduğu yönünde bir mesaj vermiş oldu.
Oysa velayeti fakihin felsefesi, 'velinin hata yapmadığı için çözümün parçası olmasını' öngörür. Usta bir manevra mı? Kesinlikle. Bu manevra artçı sarsıntılara yol açacak. Belki de bu sarsıntılar yolun sonunda, velayeti fakihi seçme veya azletme hakkı bulunan Uzmanlar Konseyi'nin gündemine girecek. (Birleşik Arap Emirlikleri gazetesi Haliç, 20 Temmuz 2009)
Kaynak: Radikal
