İsrail’de Soruşturma Komiteleri Yasası’nın ilk paragrafında, resmi soruşturma komisyonu kurmanın şartları yer alır. Buna göre hükümetin, ‘belli bir zaman zarfında açıklığa kavuşturulması gereken ve kamuoyu için hayati önemdeki bir konuyu’ soruşturmak için komite kurma yetkisi var. Bu tanıma, Gazze’ye seyreden Türk filosuna düzenlenen baskın öncesi karar alım süreçlerinden daha fazla uyacak bir olay veya mesele düşünmek zor.
Filo olayı kapsamlı bir tetkike muhtaç, çünkü Türk sivillerin öldürülmesi İsrail’in dışarıdaki imajına muazzam zarar verdi, devleti hukuk tanımaz bir kabadayı gibi gösterdi ve İsrailli Yahudilerle Araplar arasındaki gerilimleri tırmandırdı. Ayrıntılar gün yüzüne çıktıkça, Gazze ablukasını devam ettirme, Türkiye’yle karşı karşıya gelme ve gemileri durdurmak için komando gönderme kararlarının dikkatsizce ve olası sonuçları üzerine kafa yormadan alındığı kanısı giderek güçleniyor.
Ancak üyelerini Yüksek Mahkeme’nin atayacağı ve böylelikle iktidardakilerden korkmayacak olan bir resmi soruşturma komisyonu, yürütülen politikayı ve sonuçlarını açıklığa kavuşturur. Sadece böyle bir yapı, meseleyi aklama veya topu siyasi liderlerden orduya atma çabası gibi algılanmayacak derin ve adil bir inceleme yapacak otoriteye ve itibara sahip olabilir. Fakat, Gazze politikamızdan ve filoyla ilgili kararlardan sorumlu olan Başbakan Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Ehud Barak ve Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman’ın hükümeti gözünü kapatıyor ve olayı ‘kamuoyu için hayati önemde’ görmeyi reddediyor.
Siyasetçiler doğru düzgün bir soruşturmayı kabul etmek yerine sudan bahanelerin arkasına saklanıyor. Netahyanu ve Barak adımlarıyla ilgili bir incelemeyi önlemeye çalışıyor: Ordunun kendi içinde yapacağı bir soruşturmadan söz ediyorlar, ki böyle bir soruşturma haliyle siyasetçileri değil askerleri ve komutanlarını kapsar; eylemi kendisini ve İsrail’in filoya karşı kullandığı gücü meşrulaştıran bir rapora varır. Bu da hakikati bulmak ve sorunları halletmenin bir aracından ziyade, bir halkla ilişkiler talimi görevi görecek.
Barak, “Çinliler de soruşturma açmıyor” dedi. Çin rejiminin, savunma bakanı ve İşçi Partisi başkanının kıskançlığına mazhar olması ilginç. Barak bir demokraside hükümetin halka hesap vermesi ve kararlarının şeffaf olması gerektiğini unutmuş. Filo olayı gibi krizlerde bu hesap verirliğe ve şeffaflığa ulaşmanın tek yolu resmi bir soruşturma komisyonu kurmaktır. (Başyazı, 8 Haziran 2010)
Kaynak: Radikal
