Obama'nın Afganistan stratejisi mantıklı ama Pakistan'ın tam işbirliği sağlanmazsa Taliban yenilgiye uğratılamaz. Bazı Pakistanlı yetkililerin Taliban'ı hâlâ Hindistan'a karşı koz olarak görmesine son verilmeli.
ABDBaşkanı Barack Obama Afganistan konusunda makul derecede kapsamlı bir strateji ortaya koydu, fakat Pakistan liderleri işi savsaklamayı (ve bazı durumlarda karşı tarafla işbirliği yapmayı) bırakıp savaşa tam olarak katılmazlarsa Taliban ve Kaide'yi yenilgiye uğratma şansımız yok.
ABD'nin eski Başkanı George W. Bush, 11 Eylül saldırılarının ardından Pakistan'ın askeri liderlerini satın almaya çalışmış ancak onlar milyarlarca dolarlık Amerikan yardımlarını cebe atıp Taliban'a sığınak sağlamaya devam etmişlerdi. Obama hem daha fazlasını taleh etmeli, hem de Pakistan'ın zayıf sivil liderliğini güçlendirmenin ve Amerikan karşıtı öfkeyi dindirmenin yollarını bulmalı. Zorlu stratejik ve diplomatik meydan okumalarla dolu dünyada, Pakistan Obama'yı en fazla zorlayacak mesele olabilir.
Obama geçen hafta yaptığı konuşmada "yerleri bilinen ve niyetleri açık olan teröristlere güvenli sığınak sağlanmasını daha fazla hoş göremeyeceğimizi" ilan ederek İslamabad'a bir uyarıda bulundu. Yönetimin yetkilileri kapalı kapıların ardından bundan daha da açık konuştu; Pakistan liderlerini, eğer kendileri harekete geçmezse bunu ABD'nin yapacağı ve insansız uçaklarla da daha çok saldırı düzenlemenin de atılacak adımlara dahil olduğu konusunda uyardı.
Tek yöntem insansız uçak olamaz
Bu tür saldırılar birkaç önemli aşırılıkçının ölmesini sağladı, fakat Pakistan'da bu programa muazzam derecede muahelefet söz konusu ve Obama programı genişletmek konusunda tedbirli olmalı. Bu üç anlama geliyor: Son derece dikkatli hedef alma, hiçbir sivilin ölmemesi ve reklamının yapılmaması.
Ancak insansız uçaklar yeterli olmayacaktır. Pakistan'ın sivil ve askeri liderinin bunun sadece Amerika'nın savaşı olmadığına, kendi kurtuluşları açısından da merkezi bir önem taşıdığına nihayet ikna edilmeleri gerekiyor. Pakistan ordusu son aylarda Svat Vadisi ve Veziristan'daki Taliban savaşçılarının peşine düşmüş durumda. Fakat ordu liderliği, Taliban komutasının Belucistan bölgesindeki can damarını vurmayı reddediyor.
Tereddüt etmeleri kısmen misillemeyle karşılayacaklarına dair haklı korkularından kaynaklanıyor. Fakat aynı zamanda çok sayıda Pakistanlı yetkili Taliban'ı bir müttefik ve Hindistan'ın Afganistan'daki nüfuzuna karşı uzun vadeli bir maşa olarak görmeye de hâlâ devam ediyor. Ve bu kişiler sadece Pakistan istihbarat servislerinin bazı üyeleriyle sınırlı değil.
Obama'nın bu düşünceyi değiştirmek için öncelikle Pakistanlıları, ABD'nin bu kez uzun vadeli düşündüğüne ikna etmesi gerekecek. ABD başkanı Afganistan strataejisini açıkladığı konuşmasında çelişkili mesajlar verdi; Pakistan'a "karşılıkçı çıkar, saygı ve güven temelinde inşa edilmiş" uzun vadeli bir ortaklık vaat etti, fakat aynı zamanda Afganistan'daki Amerikan askerlerinin nızla azaltılacağını da söyledi.
Obama özel görüşmelerinde Pakistanlı askeri ve sivil liderlere (başkanın bir yardımcısının ifadesiyle) 'sınırsız potansiyeli' bulunan bir ortaklık sözü verdi; buna göre, Washington İslamabad'ın masaya koyduğu her öneriyi değerlendirecek. Kongre şimdiden, okullar, hastaneler ve askeri olmayan başka projeler için beş yıl içinde verilecek 7.5 milyar dolarlık bir yardım paketini onaylamış durumda. Fakat Kongre programın sonunu getirmezse ve hatta programı finanse etmezse bunun hiçbir anlamı olmayacaktır. Beyaz Saray'ın aynı zamanda, Pakistan'da özel ticaret bölgeleri kurulmasına yönelik uzun zamandır bekletilen yasayı geçirmesi için de Kongre'ye baskı yapması gerekiyor.
Başkan İslamabad'a gitmeli
Yeterli güvenlik önlemlerinin alındığını varsayarsak, Obama'nın Pakistanlılara terk edileceklerine veya üzerlerinde hâkimiyet kurulacağına dair korkularının temelsiz olduğunu doğrudan söylemek için Pakistan'ı ziyaret etmesi de gerekir.
Obama aynı zamanda Hindistan'la Pakistan'ı ilişkilerini düzeltmeleri için dürtüklemeye de devam etmeli. Pakistan'daki kaynakları ve kafa yapılarını aşırılıkçılarla savaşabilmeleri için boşaltmanın en iyi yolu bu olabilir.
Obama geçen hafta Beyaz Saray'da küçük bir grup gazeteciye verdiği öğle yemeği davetinde, bu iki nükleer düşman arasındaki gerilimi bütün zorluklarına rağmen azaltmanın, "bölgede uzun vadeli istikrar açısından diğer her sorun kadar önemli olduğunu" söyledi. Başkan bu sözlerinde haklı. (Başyazı, 8 Aralık 2009)
Kaynak: Radikal
