Filistinlileri müzakerelere döndürmek için bazı yerleşimleri dondurmayı kabul eden ama Doğu Kudüs'ü bunun dışında tutan İsrail sadece Obama'yı memnun edebildi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu İsrail'in boğucu krizler yaşadığının ve Gazze'de gerçekleştirdiği katliamlarından bu yana tecrit edildiğinin farkında. Yargıç Richard Goldstone'un ilgili raporu da bu yalnızlığı artırdı. Netanyahu'nun Cumhurbaşkanı Şimon Peres'le Savunma Bakanı Ehud Barak'ı Kahire'ye göndermesinin ve Batı Şeria'daki bazı yerleşim inşaatlarının dondurulacağına dair sürpriz açıklaması bu duruma açıklık getiriyor.
Barak'la Peres'in Mısır'ı, müzakerelere dönmesi için Filistin Yönetimi'ne baskı yapmaya ikna etmekte başarısız oldu. Zira İsrail'in yerleşimleri dondurma vaatleri Doğu Kudüs'ü kapsamıyor. Netanyahu hile ustası ancak bu yöntemleri Araplara ve Filistin Yönetimi'ne sökmedi. Fakat bu 'mayınlı planı' ABD'den kabul gördü. Plan mayınlı, çünkü Kudüs'ün İsrail devletinin birleşik ve ebedi başkenti olduğunun teyit edilmesi gibi aldatıcı maddeleri var. Kudüs'ün yerleşimlerin dondurulması vaadinin tamamen dışında olmasının nedeni de bu.
Belki bundan daha da önemlisi, Netanyahu'nun silahsız bir Filistin devletinin kurulmasının, Arapların İsrail'i Yahudi devleti olarak tanımasına bağlı olmasında ısrar etmesi. Yani Netanyahu nihai statü konularının, özellikle de Kudüs ve mültecilerin dönüş hakkının müzakere gündeminden çıkarılmasını istiyor.
Filistin Yönetimi Netanyahu'nun planını tereddütsüz reddedip yerleşimlerin kapsamlı biçimde dondurulmasının ve bunun Batı Şeria'yla Doğu Kudüs'ü de kapsaması gerektiğini belirterek iyi yaptı. ABD'yse Filistinlilerin şüphelerini teyit etti. Filistinlilere göre ABD Netanyahu'nun tuzağına düştüğü gibi, Kudüs dahil işgal altındaki bütün topraklardaki yerleşimleri reddetmek yönündeki eski tutumlarından geri adım attı.
Washington'ın barış girişiminin bu planla yeniden başlamasını beklemesi, Arapların ve Filistinlilerin çözüm umudunu kırdı. Bu durum Obama'nın Amerikan dış politikasını değiştirmesine bel bağlayan ılımlı unsurları zayıflatacak.
Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'ın, başkanlık seçiminde yeniden aday olmaması değil, yönetimi feshedip alanı bütün şekilleriyle direniş seçeneklerine açmak gisi kararlar alması gerekiyor.
(Londra'da Arapça yayımlanan Kuds ül Arabi gazetesi, başyazı, 26 Kasım 2009)
Kaynak: Radikal