Dünya Sudan lideri Beşir'in ve milislerinin Darfur'da ölüm saçmasını kınayalı çok oldu. Fakat Darfur soykırımı aynı hızda devam ediyor.
ABD Başkanı George W. Bush ocak ayında Darfur'la ilgili şöyle konuştu: "Yönetimim yaşananları soykırım olarak değerlendirdi. Adını bir kez soykırım koyduğunuzda, bir şeyler yapmanız gerektiği açık." Bununla birlikte, Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Luis Moreno-Ocampo geçen hafta BM Güvenlik Konseyi'ne şunları söyledi: "Soykırım devam ediyor. Kampların içinde ve etrafında tecavüzler sürüyor. İnsani yardım hâlâ engelleniyor. Her ay, 5 binden fazla yerinden edilmiş insan ölüyor." Durum nasıl hâlâ böyle olabilir?
Dünya Sudan hükümetinin ve onun vekili olan milislerin ortaya koyduğu vahşete karşı güçlü tepkisini ilan edeli çok oldu ve buna son vermek için neredeyse hiçbir şey yapmadı. Güvenlik Konseyi'nin 1 Ocak'a dek güçlendirilmiş bir barış gücünün konuşlandırılmasına onay vermesini sağlamak uzun siyasi kavgaları gerektirdi. Onayın 11 ay sonrasında, Konsey söz verilen 26 bin barış gücünün sadece 10 binini gönderebildi. Yerleşim bölgelerine karşı büyük çaplı askeri saldırılar da devam ediyor.
Hatanın büyük kısmı Sudan'ın engelleyici davranan devlet başkanı Ömer Hasan Beşir'e ait. Fakat Rusya ve özellikle de Sudan'da önemli petrol çıkarları bulunan Çin, Beşir'e utanç verici biçimde imkân tanıdı. Afrikalı liderler de aynısını yaptı. ABD ve müttefikleri de geciktirme noktasında sorumluluk sahibi; son olarak, askerlerin ve malzemelerin bölgeye taşınması konusunda zaman kaybı yaşandı. Bush çarşamba günü ABD'nin hava köprüsü sunmaya hazır olduğunu söyledi. O zaman bu iş neden bu kadar uzun zaman alıyor?
Şu an, Moreno-Ocampo'nun Darfur'daki dehşetin (köylerin yakılması, okulların bombalanması ve kadınların sistematik tecavüze uğraması) planlanmasındaki rolü nedeniyle Sudan liderine savaş suçu işlediği suçlaması yöneltmesi, Hartum'daki hesapları değiştirmekte olabilir.
Beşir kısa süre önce Katar aracılığında barış görüşmeleri yapılmasını kabul etti ve Darfur'da suç işleyen herkesi cezalandırma sözü verdi. Tersi kanıtlanana dek, dünya tüm bunların Beşir'in Lahey'de hesap vermesini ertelemek için BM'yi kandırmak amacıyla tasarlanmış bir tiyatro olduğunu varsaymak durumunda. Kendi üyelerinden birini korumak isteyen Afrika Birliği ve Arap Birliği de, müzakere edilmiş bir barış ihtimaline zarar vereceği gerekçesiyle, Güvenlik Konseyi'ne resmi bir suçlamayı ve tutuklama emrini ertelemesi için baskı yapıyor.
Sonuç Beşir'in elinde
Bush yönetimi böyle bir adımı engelleme tehdidinde bulundu ve umarız kararından dönmez. Müstakbel başkan Barack Obama ve danışmanları da soykırıma son verilmesi için güçlü biçimde harekete geçilmesi çağrısı yaptı. Yeni yönetimin hızlı davranmasını umuyoruz. Ama şüpheniz olmasın: İsyancılar arasındaki savaşın giderek daha fazla yuttuğu Darfur'u 'onarmak' her geçen gün zorlaşıyor.
Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin şubatta açıklaması beklenen iddianamesinin müstahak olduğu reddedilemez. BM yetkilileri Darfur ihtilafında 300 binden fazla insanın öldüğünü ve 2,7 milyon kişinin evlerinden edildiğini söylüyor. Bununla birlikte, Beşir ölüm saçan milislerine durma emri verirse, güçlendirilmiş bir barış gücünün konuşlandırılmasını engellemeyi bırakırsa ve ciddi barış görüşmelerine başlarsa, iddianameyi ertelemeye değebilir. Dünya bekliyor. (Başyazı, 11 Aralık 2008)
Kaynak: Radikal
