Zimbabve üzerinde ciddi nüfuzu olan ve kıtasal liderlik arzusuna rağmen Mugabe'ye arka çıkan Güney Afrika, bu ülkedeki insani suçun ortağı
Güney Afrika Devlet Başkanı Kgalema Motlanthe Zimbabve'deki durumun 'çok korkunç' olduğunu söyledi. BM'nin verdiği haberleri duyduğu kesin: 1000'den fazla insan hızla yayılan kolera salgınında öldü, 17 bini bu hastalığı kaptı ve kalan nüfusun yarısından fazlası acil gıda yardımına muhtaç. Hastaneler kapandı, ülkenin yüzde 80'ine temiz içme suyu ulaşmıyor ve okullara devam oranı yüzde 20'ye düştü. Enflasyon en son ölçüldüğünde yüzde 231 milyon oranındaydı; ekonomi durdu. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon'un geçen hafta dediği gibi, "Zimbabwe ekonomik, sosyal ve siyasi çöküşün eşiğinde."
O zaman, Motlanthe Güney Afrika'nın kaydadeğer nüfuzunu komşusunun yaşadığı kâbusu durdurmak için kullanmaya nihayet hazır mı? Hükümeti en sonunda, 84 yaşındaki diktatör Robert Mugabe'ye istifa çağrısı yapan Zambiya, Botsvana, Kenya, ABD, Britanya, Fransa ve Kanada'ya katılacak mı? Hayır. Devlet başkanı çarşamba günü şöyle dedi: "Bu aslında bize kalmadı.
Demek istediğim, Britanyalılar Zimbabvelilere böyle bir şeyi dayatabilecek konumda bulunduklarını hissediyorlar mı bilmiyorum ama biz, destek vermemiz ve halkın ne istediğine göre davranmamız gerektiğini düşünüyoruz."
Aslında, Zimbabvelilerin umutsuzca istediği şey, ülkelerindeki insani acil duruma son verilmesi - bu da ancak Mugabe'nin gidişiyle gerçekleşir. Güney Afrika'ysa tamamen farklı bir şeyi istiyor: Mugabe'nin ölmekte olan rejimini, Motlanthe'nin selefi Thabo Mbeki'nin 'aracılık' yaptığı kötü bir anlaşma aracılığıyla diriltmek. Plan, Mugabe'yle marttaki başkanlık yarışını kazanan Morgan Tsvangirai arasında 'birlik hükümeti' çağrısı yapıyor. Bununla birlikte, formülün işlemesinin mümkün olmadığını Güney Afrikalılar hariç herkes uzun zaman önce açıkça anladı. Mugabe'nin yetki paylaşmaya niyeti yok; bu özellikle de, muhalefete karşı şiddetli bir kampanya yürüten ordu ve polis üzerinde sahip olduğu yetkileri için geçerli. Cuma günü, "Hiçbir zaman, hem de hiçbir zaman teslim olmayacağım... Zimbabve benim" diye konuştu.
Terör aygıtı, Mugabe hükümetinin son işleyen parçası. Af Örgütü'ne göre, son altı hafta içinde iki düzine muhalefet eylemcisi kayboldu. Mugabe son günlerde, muhalefetin Botsvana'da savaşçı eğittiğini ve bakanlarını öldürmeye çalıştığını savunuyor (hava kuvvetleri komutanı, gizemli biçimde elinden vuruldu). Muhalefetse, Mugabe'nin yanlış iddiaları bahane ederek olağanüstü hal dayatmaya çalışabileceğine inanıyor.
ABD ve Britanya geçen hafta bir kez daha, BM Güvenlik Konseyi'nin krizi ele almasını sağlamaya çalıştı. Yine, Rusya'nın da desteğini alan Güney Afrika tarafından engellendiler. Motlanthe bunun yerine, Güney Afrika'nın komşularının insani destek sunmasına yönelik zayıf bir girişimi ilan etti. Ne olduğu gayet açık: Kıtasal liderlik arzulayan Güney Afrika, ahlaksız bir diktatörün komşu bir ülkeyi binlerce insanın hayatı pahasına tamamen yok etmesine göz yumuyor. Motlanthe'nin hükümeti Zimbabvelileri liderlerinden kurtarmak için gereken ekonomik, siyasi ve askeri nüfuza sahip; ama harekete geçmeyi reddetmekle kalmayıp, diğer ülkelerin müdahalesini de aktif biçimde engelliyor. Motlanthe, Mbeki ve Güney Afrika'da bu vicdansız politikayı destekleyen diğerleri büyük bir insanı suçun aksesuarları haline geldi.
(Başyazı, 21 Aralık 2008)
Kaynak: Radikal
