Obama Gitmo'nun kapatılması konusunda politikacı dürtüsüyle uzlaşma arasa da, Amerikan sistemine tamamen aykırı olan, tutukluları belirsiz bir süre boyunca gözaltında tutma eylemi uzlaşmaya açık bir konu değil
Öncelikle, gerçekler: Guantanamo'daki 779 tutuklunun 539'u serbest bırakıldı (bunlardan ikisi hariç hepsi
George W. Bush tarafından salındı). Geriye 240 kişi kaldı ve bunlar iddialara göre kötünün de kötüsü tutuklular. Bu kişilerden 30'unun dosyası esastan görüşülmek üzere ABD federal mahkemesine gönderildi ve burada ABD hükümetinin gizli kanıtları savcılara sunulduysa da tutuklulara gösterilmedi. Bu davaların 25'inde yargıçlar tutuklunun beraatine karar verdi - bu tutukluların 17'si Uygur, beşi Cezayirli, ikisi Yemenli ve biri Çadlıydı. (Bugüne kadar bu 25 kişiden ancak dördü serbest bırakıldı). Bir başka deyişle, ABD hükümeti'nin Guantanamo'da kalan tutukluların düşman savaşçı olduğu iddiası mahkemeler tarafından yalnızca yüzde 17 oranında doğrulanmış oldu. Bu, rezil edici bir ortalama.
Ya demokrasi ya güvenlik diyenler yanılıyor
Başkan Barack Obama'nın önleyici bir tevkifat sistemi oluşturma önerisini bu bilgiler ışığında değerlendirmeliyiz. Bu sistem, deliller işkence yoluyla elde edildiği için federal mahkemelerde yargılanamayan, fakat çok tehlikeli görüldüklerinden serbest de bırakılamayan tutuklular için kurulacak. Her ne kadar Obama bir denetleme ve dengeleme mekanizması oluşturma sözü verdiyse de (her altı ayda bir yargının gözden geçirilmesi gibi), bu girişimler yargı kararlarının kullanılamaz (ve güvenilmez) delillere dayandığı gerçeğini değiştirmeyecek.
Obama'nın bu hafta Ulusal Arşiv'de yaptığı konuşmanın büyük kısmı mekânına yaraşır nitelikteydi. ABD Anayasası ve Haklar Deklarasyonu'nun orijinal metinlerinin önünde duran Başkan, Amerikalıların güvenlik ve demokratik değerler arasında bir seçim yapmak zorunda olmadıklarına ve düşmanlarına karşı en iyi savunmanın bu değerlere bağlı kalmak olduğuna dair mümkün olan en iyi iddiayı ortaya koydu. Bu kesinlikle belâgat değil. Hiç kuşkusuz Obama söylediklerine inanıyor ve karşılaştığı bazı rahatsız edici tepkileri kabullenerek dinleyicilerine yetişkin bireyler gibi davranıyor. Fakat bir hukuk öğrencisi ve hocası olarak yaptığının aksine bir politikacı olarak Obama'nın doğal içgüdüsü uzlaşmak. Burada sorulması gereken şu: Amerikan hukuk sistemine tamamen aykırı olan, kişileri belirsiz bir süreyle gözetim altında tutma eylemi uzlaşmaya açık bir konu mudur?
Bush'un gölgesi kalkamadı gitti
Dick Cheney'nin Obama'ya verdiği karşılık tek kelimeyle iğrençti. Haklı gösterilemeyecek olanı savunma telaşındaki eski başkan yardımcısı hepimize, iktidarda olduğu süre boyunca elinde bulunan gücün ne denli büyük bir tehlike oluşturduğunu ve, şayet Obama güvenlik konusunda yeni adımlar atamazsa, Bush yönetimindeki karanlık günlerin gölgesinin ne kadar uzağa düşebileceğini hatırlattı. Obama, Guantanamo'nun kapatılması, oradaki tutukluların ABD topraklarındaki azami güvenlikli hapishanelere taşınması ve davalarının federal mahkemelerce görülmesi konusundaki tartışmayı kazanmalı - aynı mahkemeler ayakkabı bombacısı Richard Reid ve diğerlerini mahkum etti. Serbest bırakılamayan az sayıda kişiyi belirsiz bir süre gözetim altında tutmak kullanılamaz delillere verilecek bir yanıt olamaz. Gerçek yanıt kullanılabilir delildir. (Başyazı, 23 Mayıs 2009)
Kaynak: Radikal
