Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı TESEV’in dün yayınladığı bir rapor, Ortadoğu halklarının en çok sempati duyduğu, en fazla önemsediği ve örnek olarak gördüğü ülkenin Türkiye olduğunu gösteriyor.
“Ortadoğu’da Türkiye Algısı-2011” başlıklı 28 sayfalık rapor, TESEV’in 2009’da başlattığı bu tür araştırmanın üçüncüsü.
Ancak bu seferki çalışma daha kapsamlı: Kuzey Afrika’dan İran Körfezi’ne kadar 16 ülkeyi kapsıyor. Rapor, bu ülkelerde 2323 kişi ile yapılan görüşmelerden elde edilen ve grafiklerle yansıtılan verilere dayanıyor.
Raporun başlıca amacı geniş Ortadoğu ve Kuzey Afrika coğrafyasında halklar arasında Türkiye algısını incelemektir. Rapor, Arap dünyasının (ve İran’ın) Türkiye’yi yakından ilgilendiren konularda, kamuoyunun nabzını yokluyor ve analistlere olduğu kadar siyaset adamlarına da çok yararlı bilgiler sunuyor.
Birincilik yarışı
Bu yeni araştırmanın, son iki yılın raporlarıyla kıyaslandığında ortaya koyduğu tablo, Türkiye açısından oldukça sevindirici. Bu geniş bölgede Türkiye algısı, olumlu trendini sürdürüyor; yakınlık ve sempati grafiği -bir iki istisna dışında- giderek yükseliyor.
On altı ülkede ankete katılanların yüzde 78’i Türkiye’ye “olumlu” baktıklarını beyan ettiler. Bu rakamla Türkiye, bölgede en popüler ülke düzeyine çıkmış oluyor. Geçen yılki araştırmada Suudi Arabistan birinci konumundaydı.
Tek tek ülkelere bakınca, Tunus, Libya, Mısır gibi ülkelerde Türkiye’ye olumlu yaklaşam oranının ortalamanın oldukça üstünde olduğunu görüyoruz. Ama buna karşılık ortalamanın altında yer alan bir ülke var: Suriye yüzde 93’ten yüzde 44’e düşmüş.
Yani Ankara’nın Esad rejimi aleyhinde aldığı tavır, Suriye’de Türkiye’ye karşı halk arasında da bir soğukluk yaratmış. Türk yetkililer Şam’a karşı izlenen politikanın sadece rejimi hedef aldığını ve halka karşı dostluk duygularının değişmediğini ısrarla söyledikleri halde, TESEV’in araştırması Suriye kamuoyunun Esad yönetiminin olumsuz etkisi altında kaldığını ortaya koyuyor.
Ama yukarda belirttiğimiz gibi, bu diğer birçok bölge ülkesinde halkların Türkiye’ye artan sempatisini gölgelemiyor.
Ankette sorulan diğer sorulara verilen yanıtlar da bunun göstergesi.
Örneğin Türkiye bölge halklarının gözünde bölgedeki ağırlığı, barışa katkıları, arabuluculuk rolleri gibi çabaları sayesinde, ön safta yer alıyor. Mısır, İran, Suudi Arabistan gibi bölgesel ülkeler, ABD, Rusya, Fransa gibi dış güçler arkadan geliyor.
Ekonomi alanında Türkiye Suudi Arabistan’dan sonra ikinci büyük ekonomik güç olarak görülüyor. On yıl sonrası için tahminlerde ise Türkiye öne geçiyor ve bir numara oluyor.
Dizilerin Rolü
Son zamanlarda çok tartışılan “Türk modeli” konusu da sorulanlar arasında. Yanıtlar, geçen yılkiler gibi: Yüzde 66 “evet”, yüzde 22 “hayır”.
Türkiye’yi bu halkların nazarında cazip kılan özellikler de ilginç bir tablo oluşturuyor: Türkiye’nin demokratik yapısı (yüzde 32), ekonomisi (yüzde 17), stratejik önemi (yüzde 8)...
Buna karşılık, “Türk modeli”ne karşı çıkanların argümanları şöyle: Yeterince Müslüman değil (yüzde 23), Batı’ya çok bağlı (yüzde 16), laiklik (yüzde 16), Arap değil (yüzde 9), İmparatorluk geçmişi (yüzde 9)...
Araştırma sonuçları, Türkiye’ye artan ilginin ve olumlu algının oluşmasında sadece Ankara’nın izlediği politikaların değil, aynı zamanda ekonomik, sosyal ve kültürel faktörlerin de rol oynadığını gösteriyor. Çok popüler olan Türk TV dizileri ve artan turizm hareketleri, bunlar arasında önemli yer tutuyor.
Bütün bu olumlu gelişmelere rağmen, TESEV bu titiz çalışmanın sonunda gayet yerinde olan şu uyarıyı da yapıyor: “Ortadoğu halklarının gözünde başkaları olmak, diplomaside mutlaka başarılı olmak anlamına gelmez. Ayrıca Türkiye’ye karşı duyulan sempatinin, her alanda ve her yerde güce tahvil edilemeyeceğini vurgulamak gerek”..
Kaynak: Milliyet
