İki gün önce ilan edilen kasım enflasyon sayıları düşüş sergiledi. Gerçekleşen düşüş piyasada beklenenden daha fazla oldu. Bu da iyi haberdir.
Üretici fiyatları enflasyonu yıllık olarak yüzde 13.29 değerinden yüzde 12.25 düzeyine düştü. Aylık üretici enflasyonu ise eksi 0.03 ile sıfıra yakın.
Tüketici fiyatları ile enflasyon ise yıllık olarak ekim ayındaki yüzde 11.99 değerinden 10.76 değerine düştü. Aylık tüketici enflasyonu piyasada beklenenin altında yüzde 0.83 olarak gerçekleşti. Aylık tüketici kasım enflasyonunda ortalama artış hızı geçmişte hep yüzde 1.5 seviyesinde oldu. Bu ayın enflasyonu ise uzun zamandır en düşük kasım ayı enflasyonu. Bu da enflasyondaki düşüşün devam edeceği izlenimini verebilir. Ama aylık enflasyon verileri de çok dalgalanmakta.
Okuyanlar, izleyenler bilir, biz enflasyonu endeksteki pay ile artış hızının çarpımı olarak yani katkı payları ile inceliyoruz. Ayrıca aylık değil yıllık trendlere bakıyoruz. Aşağıdaki tabloda yıllık katkı paylarına dayanarak gördüklerimizi aktaracağız.
TÜFE'nin içinde birinci grup adını verdiğimiz grupta endekste yüzde 28 payı olan gıda ve alkolsüz içecekler grubu kasım ayında 10.8 boyutundaki bir yıllık enflasyonun 3.4 puanını gerçekleştirmiş. Burada büyük bir değişim yok. Bu grupta ikinci büyük sektör ise konut grubu ve kira ile konut yakıtından oluşan ve endekste payı yüzde 16 olan sektör. Bunun katkı payı ise yüzde 4.1 ve ekim ayındaki 4.5 değerine göre azalmış. Düşen enerji fiyatları ve kira enflasyonu bu katkıyı aşağıya çekmiş bulunuyor.
İkinci grup dediğimiz ve payı yüzde 10 olan ulaştırma sektöründe de enerji kullanımı ve ticaret hacmini içeren ulaştırma aktivitesi yer almakta. Bu endeks faktörü de 1.1 puan katkıdan 0.6 puan katkıya düşmüş. Bu da talep daralması ve enerji fiyatı ucuzlamasının etkisi olarak görülebilir.
Üçüncü grup içinde yer alan ve endekste ağırlığı yüzde altı olan alkollü içkiler ve tütün grubunda ise 0.3 katkıdan 0.0 katkıya iniş var. Bu da vergi ile ilişkili bir enflasyon faktörü ve son dönemde ek vergi artışı olmadığından enflasyona katkısı sıfıra inmiş.
Böylece enflasyonda yıllık 12.0 düzeyinden yıllık 10.8 düzeyine düşüşe katkının 0.3 kadarı konut kirası ve konut yakıtından, 0.5 kadarı gene enerji ve taleple ilişkili ulaştırma sektöründen ve 0.3 kadarı da alkol tütün mamullerinden kaynaklanmış.
Biz enflasyonda düşüşün devam edeceğini düşünüyoruz ve aralık ayında bir sürpriz olmazsa yılı 10.6 gibi bir düzeyde kapatabiliriz. Talep zafiyeti ve enerji fiyatları gelişmeleri bunu mümkün kılıyor.
Geçmişte olduğu gibi yüzde 4-8 aralığına inmemiz ise vakit alacak gibi gözüküyor. Henüz kur etkilerinin endekslerde gözükmediğini de ekleyeyim. Ama daralan talep, enflasyonu aşağıya iten en önemli faktör olacak. Dolayısıyla bayram tatili sonrasında 18 Aralık toplantısında Merkez Bankası'nın gene faiz indirimi yapmasını bekliyoruz.
Kaynak: Akşam
