Irak’taki “asker artırımı” stratejisini sürdürmek için yeni bir kampanya başlatan ABD başkanı George W Bush, Çarşamba günü Washington’un, Irak’ta devam eden mücadelesini hem II. Dünya Savaşı hem de Vietnam Savaşı ile karşılaştıran bir konuşma yaptı, konuşmasının sonunda Bush, Washington'un çekilmesi “milyonlarca masum vatandaş” için felakete öncülük edecektir dedi.

Missouri eyaletinde genellikle şahin olan Dış Savaşlar Gazileri Kongresi’ne konuşan Bush, aynı zamanda, ulusal uzlaşmayla ilgili ABD planlarını uygulamadaki gönülsüzlüğü büyüyen bir hayal kırıklığına—hatta Irak’taki etkili vekiller tarafından kendisinin istifasıyla ilgili isteklere—güç veren ve giderek artan bir şekilde kuşatılan başbakan Nuri el-Maliki’ye güçlü desteğini tekrarladı.

Bush "Başbakan Maliki zor bir işi olan iyi bir adam ve ben onu destekliyorum” şeklinde bir beyanda bulundu. “Onun makamında kalıp kalmayacağı Washington, DC, deki politikacıların karar verebileceği bir şey değildir. Bir diktatörlükte değil bir demokrasi içinde yaşayan Irak halkının karar verebileceği bir şeydir.”


Eylül ortasında Kongre’ye gelecek olan kritik raporun öncesinde yapılan, bir görünüşler serisinde ve Irak’taki 170,000 kadar ABD askerinin buradaki varlığını gelecek yılda devam ettirmesine yönelik destek toplamak için düzenlenmiş diğer yönetim inisiyatiflerinde ilk olan Bush’un beyanları, hem destekleyenlere hem de eleştirenlere benzer şekilde başkanın öncesinde olduğu gibi gelecek aylarda askerin geri çekilişinin başlaması için kendi partisinden bile gelen baskılara teslim olmamaya kararlı olduğunu telkin etti.

Bir gerilla savaşı uzmanı olan emekli General John Johns "başkan değişmeyecek ve istikameti sürdürmede ısrar edecek” dedi. “Gerekli olan şey Kongre’deki Cumhuriyetçi liderliğin istikameti değiştirmesi için başkana baskı yapmasıdır. Ben bu gün bunu görmüyorum ve neden olduğunu anlayamıyorum.”

Bir yıldan fazladır en kötü ABD günlük askeri kaybı olan, içinde 14 ABD askerinin öldüğü bir Kara Şahin helikopterinin kazasının gerçekleşmesinin ardından gelen Bush'un konuşması, Maliki hükümetinin kaderi ve Kongre’ye 11 Eylül’e kadar gelecek olan Washington'un Bağdat büyükelçisi Ryan Crocker ve Irak’taki askeri yönetici General David Petraeus tarafından hazırlanan rapor ile ilgili spekülasyonun ortasına denk geldi.

Altı aylık “asker arttırma” stratejisinin bir değerlendirmesi olduğu düşünülen rapor, muhtemelen son birkaç haftalık zamanda Washington’da gelişen bir konsensüse dönüşen şeyin bir yankısı olacaktır—30,000 ek ABD askeri ve daha saldırgan gerilla karşıtı savaş taktiklerinin kabul edilmesi Bağdat’taki mezhepçi şiddeti azaltmada başarılı olurken politik cephede bununla mukayese edilebilecek herhangi bir ilerleme nerdeyse hiç kaydedilemedi.

Irak parlamentosu sadece, petrol gelirlerinin paylaşımı, eski Baas Partisi yetkililerinin hükümette görev almalarının uygunluğu ile ilgili yasayı onaylamada veya Sünnilere il genel ve yerel meclislerde daha fazla söz hakkı verecek olan seçimleri yapma konusundaki yasayı oylamada başarısız olmadı aynı zamanda hükümetle uyum halindeki en büyük Sünni blok bu ay görüşmeleri terk etti.

Irak hükümetine “parlamento üzerinden uzun yıllar bir tiranın idaresinde olmasından kaynaklanan sorunların çözümüne daha fazla katkı sağlamaları” çağrısında bulunan ve bir Kanada ziyareti sırasında Maliki hükümetine desteğini azaltacak gibi görünen Bush ile aynı günde Crocker’ın kendisi ulusal uzlaşmaya doğru giden süreci “aşırı hayal kırıcı” olarak adlandırdı.

Onların açıklamalarını, güçlü ABD Senato Silahlı Hizmetler Komitesi’nin başkanı senatör Carl Levin tarafından son Irak gezisi dönüşünde yapılan sert bir değerlendirme izledi. Rejimi “fonksiyonel olmayan” olarak adlandıran Levin “parlamento Maliki hükümetini görevden alacak ve onun yerine daha az mezhepçi ve daha birleştirici bir başbakan ve hükümet seçecek bilgeliğe sahip olacaktır” dedi.

Levin, aynı zamanda, Cumhuriyetçi yüksek komite üyesi ve bir diğer “asker arttırma” karşıtı senatör John Warner tarafından imzalanan, daha yumuşak bir üslupta olmasına rağmen aynı mesajı veren ortak bir bildiri yayınladı.

Fakat analistlerin çoğu Maliki’nin görevden alınmasının ihtimal dahilinde olmadığına ve eğer alınırsa parlamentodaki hali hazırdaki güç dengesi ve hem Şii çoğunluğun ve onların Kürt ortaklarının, ABD ve Croker ın kışkırttığı Sünnilere önemli ayrıcalıklar verme ile ilgili görünen isteksizlikleri göz önüne alındığında halefinin asla daha az mezhepçi olmayacağına inanıyor.

Bush’un konuşmasından sonra Ulusal Güvenlik Ağı tarafından organize edilen bir telekonferans sırasında Dış İlişkiler Konseyi’nden Steven Simon "Bir diğer Şii için Maliki’yi götürebilirsiniz fakat açıkça ben, bizim ihtiyaç duyduğumuz bir uzlaşma türüne kapı açacak Irak politikalarının temel dinamiklerini göremiyorum” dedi.

Bush’un kendisi Maliki için desteğini tekrarlarken bile Çarşamba günü gerçekleştirdiği bir Şam ziyaretinde Iraklı lider kendisine karşı artan baskıya karşı sert tepki verdi.

Maliki, Levin’in sözlerine göndermede bulunarak "Irak hükümeti Iraklılar tarafından seçildi; kimsenin onun için bir zaman biçmeye hakkı yoktur” dedi. Simon’un, bir yorumunda, “muhtemelen kendi hükümeti için İran’ın, ABD’den daha güvenilir bir müttefik” olduğu ile ilgili “örtülü bir tehdit” olarak tarif ettiği “Bu beyanlar bizi fazla ilgilendirmiyor. Biz insanlarımızı ve kurumlarımızı düşünüyoruz ve başka yerlerde dostlar bulabiliriz” eklemesini yaptı.

Çarşamba günü Maliki için desteğini tekrarlayan ve bir kez daha ABD askerinin Irak’tan çekilmesinin felaketimsi sonuçlara neden olacağını iddia eden Bush, Kongre’de Demokratlarla önemli yeni bir tartışmaya kendini hazırlıyor göründü.

Son dönemdeki askeri başarılarla övünen Bush, ABD askerleri “hız kazanırlarken ve Irak’ta sahadaki dinamikleri değiştirirlerken Washington’daki seçilmiş liderlerin hemen desteklerini çekip çekmeyeceklerini” soruyorlardı, dedi. Sonra “Benim cevabım şudur: biz askerlerimizi destekleyeceğiz; komutanlarımızı destekleyeceğiz; başarı için ihtiyaç duydukları her şeyi onlara vereceğiz” diyerek devam etti.

Washington'un Irak ve Afganistan’daki cari çatışmalarını II. Dünya Savaşı’nın “ideolojik mücadeleleri” ve “Kore ve Vietnam’daki komünistlerle” karşılaştıran Bush, sonradan demokratik devletlere dönüşen Japonya ve Güney Kore geleneklerinin Ortadoğu için benzer sonuçlar sunacağını ileri sürdü.

Vietnam Savaşı’na gelince Bush, Washington'un geri çekilişinin, Çinhindi halkı için ahlaki bir düşüşe neden olduğunu ima etti. “Vietnam’ın açık bir mirası şudur; Amerika’nın geri çekilişinin bedeli, acıları kelimelerimize “uzak güneydoğu Asya mültecileri”, “yeniden eğitim kampları” ve “ölüm tarlaları” gibi kavramları ekleyen milyonlarca masum vatandaş tarafından ödendi.”

Bush "Vietnam’dakinden farklı olarak”, diye devam etti, “eğer görevimizi bitirmeden geri çekilirsek bu düşman bizi evimize kadar izleyecektir.” Öte yandan “özgür bir Irak, el-Kaide için ağır bir yenilgi ve Ortadoğu’daki milyonlar için ümit sağlayan bir örnek olacaktır. ABD’nin dostu olacaktır ve 21. yy.lın ideolojik mücadelesinde önemli bir müttefik olacaktır.”

Fakat eleştirmenler, Bush’un bahsini ettiği tarihi örnekleri temelden yanlış anladığını ileri sürdüler. Vietnam Savaşı sırasında önemli bir askeri planlamacı olan Johns “Bush, istikameti sabit tutmak için tezini desteklemek üzere tarihe seçici yaklaşıyor” dedi. “Vietnam’da öğrendiğim şey şudur; ABD güçleri gerilla karşıtı bir operasyonu yürütemiyor. Irak’ta daha uzun süre kalmamamız daha kötü sonuçlar doğuracaktır.”

Bush'un, ABD’nin Çinhindi’nden geri çekilişini izleyen özellikle de Kamboçya’daki şiddet göndermelerine gelince Simon olanların çoğu “ABD çok erken değil çok geç terk ettiği için oldu. Kapıları, Pol Pot (1976’dan 1979’a kadar Kamboçya ya hükmeden Kızıl Kimmerler’in lideri) ve Kızıl Kimmerler’in (Kamboçya’daki komünist örgüt) gerçekleştirdiği soykırıma açan şey; savaşın Kamboçya’nın içlerine doğru genişlemesiydi. Daha fazla kaldığınızda daha kötüsü gelir” şeklinde bir not düştü.

 

 

 

Bu makale Ali Karakuş tarafından Dünya Bülteni için tercüme edilmiştir.