İktidar ve muhalefet arasında yaşanan, çözümden çok polemiğe odaklı sert tartışma ve kavgaların sürdüğü bir ortamda; siyasetteki krizin farkında olan aydınlar ve duyarlı seçmenler uzun süredir özellikle sol kesimde yeni ve etkin bir partiye ihtiyaç olduğunu belirterek, böylesi bir siyasal oluşumun koşul ve nitelikleri hakkında fikir yürütüyor.  
 
Özellikle sol siyasetin karşı karşıya bulunduğu açmazın halk nezdindeki yankılarını araştırmak, gerek sağda gerekse solda yeni bir partiye ihtiyaç olup olmadığı konusunda seçmenin nabzını yoklamak ve soldaki liderlik tartışmalarına halkın bakışını saptamak amacıyla gerçekleştirdiğimiz kamuoyu araştırması; aydınlar arasında dillendirilen kaygı ve beklentilerin halk arasında daha yoğun olarak var olduğunu ortaya çıkardı.

İstanbul'da, 39 ilçede, 5-9 Şubat 2010 tarihleri arasında, toplam 2450 kişi üzerinde yapılan bu araştırma, seçmenin özellikle Meclis'te grubu bulunan partilere iktidar-muhalefet farkı gözetmeksizin tepkili olduğunu ortaya koydu. Seçmeni Meclis çatısı altındaki partilerden soğutan nedenlerden biri oy verdiği partinin icraat ve söylemlerinden duyduğu rahatsızlık ise, bir diğeri de seçmenin değişim ve çözüm odaklı politika özlemidir. Araştırma kapsamında; seçmen kitlesinin yaklaşık dörtte birinin kararsız, protest tavırlı ve siyasal tavrını açıklamak istemeyen seçmenlerden oluştuğu görülürken, değişim ve çözüm arayışındaki seçmenlerin, tepkisini siyasal istemsizlik ve boykot olarak hem iktidara hem de muhalefete yönlendirdiği; bir kısım seçmenin de yeni siyasi bir adres arayışında olduğu araştırma bulgularına yansıdı.

yeni sol partiyi CHP'liler de istiyor

Seçmenlerin %31,5'i daha önce oy verdiği ve ideolojisini beğendiği halde, aynı partinin mevcut liderini veya adayını beğenmediği için partisine oy vermediğini ifade etmektedir. Seçmene bu gerekçe ile oy vermediği partinin hangisi olduğu sorulduğunda, %35,6 oranında CHP, %20,7 oranında AK Parti yanıtı alınmaktadır. Bugün seçim olsa, seçmenin önceki seçimde oy verdiği partiye mi, yoksa yeni veya farklı bir partiye mi oy vereceği sorulduğunda ise; araştırma kapsamındaki seçmen kitlesinin %60'ı aynı partiye oy vereceğini, %13,7'si mevcut başka bir partiye oy vereceğini, %8,4'ü ise yeni kurulan bir siyasi partiyi tercih edeceğini ifade etmektedir. %17,9'luk bir kesim ise bu konuda kararsız bir tutum sergilemektedir. Oranlardan da anlaşılacağı gibi %40 oranındaki bir seçmen kitlesi daha önce oy verdiği partiyi yeniden seçme hususunda isteksiz ve kararsız davranmaktadır. Partilerine tepkili veya küskün olan seçmenin bir kısmının yeni bir adres arayışında olduğuna kuşku yoktur. Zaten tepkili ve küskün seçmenin dillendirdiği bu arayış, aydınlar arasında kendini yeni bir siyasi oluşum özlemi olarak belli etmektedir. Bu arayış, sol kesimde sağa göre daha fazladır. Sol kesimde yeni bir siyasi partiye ihtiyaç olup olmadığı sorulduğunda, İstanbullu seçmenlerin %55,4'ü yeni bir sol partiye ihtiyaç olduğunu belirtmekte; %38'i ise böyle bir partiye ihtiyaç olmadığını ifade etmektedir. Solda yeni bir partiyi CHP'li seçmenlerin %64,8'i, BDP'li seçmenlerin de %72,4'ü istemektedir. Siyasetin sağ kanadı söz konusu olduğunda, seçmenin %37,2'si sağda yeni bir siyasi partiye ihtiyaç olduğunu, %55,6'sı ise ihtiyaç olmadığını ifade etmektedir. Sağda yeni bir partiye ihtiyaç olduğunu MHP'li seçmenlerin %45,3'ü, AK Partili seçmenlerin ise %28,4'ü düşünmektedir. Bu değerlerden de anlaşılacağı üzere solda yeni bir partiye ihtiyaç en çok CHP'li, sağda ise MHP'li seçmenlerdedir.

Seçmen kitlesindeki tepki ve küskünlük bağlamında, iktidar ve muhalefet partilerinden kopan veya kopma eğiliminde olan seçmenin nerelere ne oranda gittiği veya gidebileceği sorusu önem kazanmaktadır. Son iki aylık sonuçlara bakıldığında partisine tepkili veya küskün olan seçmenin çoğunluğunun kararsızlığa, daha küçük bir kitlenin ise Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül liderliğinde kurulan Türkiye Değişim Hareketi'ne (TDH) yöneldiği anlaşılmaktadır. Seçmene "Mustafa Sarıgül'ün kuracağı partiye oy vermeyi düşünür müsünüz?" diye sorulduğunda, 2010 Ocak ayı itibarıyla Türkiye genelindeki seçmenin %28'i, Sarıgül'e oy verebileceğini söylemektedir. Mustafa Sarıgül'e oy verebileceğini söyleyen bu seçmenlerin siyasi profiline yakından bakıldığında, bu seçmen kitlesinin 29 Mart İl Genel Meclisi seçimlerinde %37,4'ünün CHP'ye, % 25,3'ünün AK Parti'ye oy verdiği saptanmıştır. 'Sarıgül'ün kuracağı partiye oy verebilirim' diyenleri siyasi kimlik bakımından incelediğimizde %47,3'lük kesimin sol tandanslı, %37,6'lık kesimin ise sağ tandanslı olduğu belirlenmiştir. Yine aynı araştırmanın sonuçlarına göre bugün seçim olsa Sarıgül'e oy vereceklerin %46,2'sinin CHP'ye, %19,4'ünün de AK Parti'ye oy verenlerden oluştuğu belirlenmiş, Sarıgül'e oy vereceğini söyleyen seçmenlerin %62,4'ünün sol kökenli, %26,9'unun ise sağ kökenli olduğu anlaşılmıştır. Bulgulardan da anlaşılacağı gibi Sarıgül hareketini destekleyenler içindeki sol tandanslı seçmen (sosyal demokrat, sosyalist, ulusalcı, Atatürkçü) sağ tandanslı seçmene (İslamcı, milliyetçi, ülkücü) göre 35,5 puan daha fazladır. 
 
Prof. Dr. Özer SENCAR -Metropoll Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi/ Yrd. Doç. Dr. Ünal BİLİR - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Kamu Yönetimi Bölümü 

Kaynak: Zaman