İsrail'in on yıllardır uluslararası hukuktan muaf olma durumu nihayet son bulacak mı? Yeni yayımlanan Goldstone raporunun ardından uluslararası toplumun karşı karşıya bulunduğu soru bu.
Eskiden Güney Afrika'da yüksek mahkeme yargıçlığı ve Ruanda'yla Yugoslavya için kurulan uluslararası mahkemelerde başsavcılık yapmış olan Richard Goldstone, İsrail'in gerçekleştirdiği Gazze saldırısında hem İsrail hem de Hamas tarafından işlenmiş olabilecek savaş suçlarını araştıran dört kişilik bir BM misyonuna başkanlık yaptı.
Misyon 188 söyleşi yaptı ve 300 raporu, 10 bin sayfalık belgeleri, 30 tane videoyu ve 1200 fotoğrafı inceledi. İsrail hükümeti grubun İsrail'e veya Gazze'ye girmesini engelledi (grup sonuçta Gazze'ye Mısır üzerinden girdi). Hem Gazze'deki hem de Batı Şeria'daki Filistinli yetkililerse bunun aksine misyonla işbirliği yaptı.
575 sayfalık rapor iki tarafın da aralık ve ocaktaki yoğun savaşın öncesinde, savaş sırasında ve sonrasında savaş suçu işlediği sonucuna vardı.
Kanalizasyon bile bombalandı
Rapor İsrail'in yöntemleri konusunda, Gazze'ye istiladan çok uzun zaman önce dayatılan yıkıcı ablukanın, bölgenin sakinlerini uluslararası hukuka aykırı biçimde toplu olarak cezalandırdığını belirtiyor. İsrail askerleri saldırı sırasında sivilleri gereksiz yere öldürdü, sivil altyapıyı ve özel mülkleri ahlaksızca yıktı ve silahları yasadışı biçimde kullandı. İsrail askerleri Gazze'nin işleyen son un değirmenini imha etti. Zırhlı İsrail buldozerleri Gazze'deki yumurtaların yüzde 10'unu tedarik eden tavuk çifliğini dümdüz etti, 21 bin tavuğu yıkıntıların arasına gömdü. İsrail nişancılarının bir kanalizasyon çukurunu bombalaması sonucu 200 metreküp pislik hemen yan taraftaki çiftliğe yayıldı. Bir su kuyusu tesisine tekrar tekrar yapılan nokta vuruşları burayı işlemez hale getirdi.
Bunlar, komisyonun şu sonuca varmasına yol açan gerçeklerden sadece bazıları: İsrail'in saldırıdaki amacı "sivil bir nüfusu cezalandırmak, aşağılamak ve terörize etmek; yerel ekono-minin hem çalışma hem de kendi kendine yetebilme kapasitesini temelden azaltmak ve bu nüfusa artan bir bağımlılık ve kırılganlık hissiyatı dayatmaktı." Ocaktaki ateşkesten bu yana İsrail yasadışı ablukasını sürdürdü, yardım ve inşaat malzemelerinin Gazze'ye girişini engelledi ve böylece Filistinlilerin acısının sürmesini garanti altına aldı.
Goldstone misyonu İsrailli sivillere roket saldırısı düzenleyen Hamas'ın da savaş suçu işlediği sonucuna vardı. Misyon bu roketleri "sivil nüfusa yönelik kasıtlı saldırı" diye niteledi. Rapor ihtilafın bütün taraflardan belgelenen ihlalleri güvenilir iç soruşturmalara tabi tutmalarını istiyor. Bunu altı ay içinde yapmazlarsa, BM Güvenlik Konseyi'nin meseleyi soruş-turma için Uluslararası Ceza Mahke- mesi'ne yönlendirmesini tavsiye ediyor.
İsrail'in eleştirel bir raporu öngördüğü açık ve aylardır da raporun itibarını sarsmayı planlıyor. İsrail sözcüleri akıl almaz suçlamalarda bulunuyor; Goldstone'un 'İsrail karşıtı' olduğunu söylediler (kendisi bir Yahudi ve İsrail'le güçlü bağları bulunuyor). İsrailli diplomatlar Batılı hükümetlerin ve BM Güvenlik Konseyi üyelerinin aklını çelmek için telefona sarıldı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ABD'nin özel Ortadoğu elçisi George Mitchell'la yaptığı görüşmede raporu gündeme getirdi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Danny Ayalon Obama yönetimindeki üst düzey yetkililerle Kongre üyelerinin raporu kınamasını sağlamaya çalışıyor.
Bu baskıya karşı konulmalı ve İsrail'in bir dizi uluslararası hukuk ihlali - Lübnan'ı 2006'da un ufak etmesi; işgal altındaki Filistin topraklarında kendi hâkimiyeti altında bulunan Filistinlileri yasadışı biçimde gözaltına alması, onlara işkence etmesi veya suikast düzenlemesi; veya Filistin topraklarında sadece Yahudiler için yerleşimler inşa etmesi - son bulmalı. İsrail dünyadaki en kötü uluslararası hukuk ihlalcisi olmayabilir, fakat hesap vermekten ısrarla kaçanlar arasında bulunuyor.
Obama baskı yapmalı
Dünya çapında İsrail'in ihlallerine yönelik derin bir öfke söz konusu. Biz ABD'dekiler çok uzun zamandır suç ortaklığı yapıyoruz; 1973'ten bu yana İsrail'e yılda yaklaşık 3 milyar dolar hibe ediyoruz ve İsrail'i uluslararası hukuk ihlallerinden sorumlu tutmayı deneyen bir dizi BM Güvenlik Konseyi kararını veto ettik. Başkan Barack Obama kendi adına, İsrail'in karşı koymasının ne gibi sonuçlar vereceğini telaffuz edemese de yeni yerleşim inşasının durdurulmasını istedi. Obama şimdi Goldstone'un önerilerini güçlü biçimde benimsemeli ve ayrıca İsrail'in Gazze üzerindeki yasadışı ablukasına hemen son verilmesini talep etmeli.
İsrail'in dostları da rapordaki bulguları refleks olarak gözardı etmek yerine oturup düşünmeli: İsrail ordusunun aşırılıklarının hoşgörülmesi İsrail vatandaşlarının çıkarlarına gerçekten hizmet ediyor mu? Bir devletin dokunulmaz olması uluslar-arası hukukun meşruiyetinin altını oyuyor. Bununla birlikte uluslararası hukuk hem güçsüzü hem güçlüyü korur ve biz bu hukukun sürekli istismar edilmesine sesimizi çıkarmıyoruz. (Hukuk profesörü, 18 Eylül 2009)
Kaynak: Radikal
