Gazze'deki Dökme Kurşun Operasyonu'nun neden başlatıldığını ve neden kara harekâtına genişletildiğini öğrenmek istiyorum. Bu kararların, o dönemdeki seçim kampanyalarından ve ABD'deki başkan değişikliğinden etkilenip etkilenmediğini öğrenmek istiyorum.
Operasyonu başlatan liderlerin, İsrail'in maruz kalacağı siyasi hasarı doğru hesaplayıp hesaplamadığını ve bunu en aza indirmek için ne yaptığını öğrenmek istiyorum. Orduya emir verenlerin, yüzlerce Filistinli'nin öleceğini varsayıp varsaymadıklarını ve bunu nasıl önlemeye çalıştıklarını öğrenmek istiyorum.
Dökme Kurşun Operasyonu üzerine yapılacak soruşturmanın merkezinde bu sorular yer almalı. Operasyonun sonucunda yaşanan siyasi karmaşıklık, Filistinli sivillerin gördüğü zarar, Goldstone raporunun içerdiği savaş suçları ve ordunun operasyon özgürlüğüne gelecek sınırlamalar dolayısıyla soruşturma yapılması gerekiyor. Hükümetin, kamuoyu seçim sandığında karar verirken müdahale ve soruşturmalar olmadan yönetmesine izin verilmesi gerektiği savunulamaz. Gazze operasyonundan sonra hükümet değişti ve sorular hâlâ can sıkıcı.
Ordu ve askeri polisin yaptığı soruşturmaların amacı askerlerin savaş alanındaki davranışlarını incelemektir. Bunlar bir operasyonun ve sonuçlarının sorumluluğunu taşıyan siyasi liderliğin davranışlarına dair kapsamlı incelemenin yerine geçemez. Bölük komutanlarının değil, kararların verilmesinde katkısı bulunan eski başbakan Ehud Olmert, Savunma Bakanı Ehud Barak, eski dışışleri bakanı Tzipi Livni ve Genelkurmay Başkanı Gabi Eşkenazi'nin yanı sıra istihbarat başkanı ve Dışişleri Bakanlığı soruşturulmalı. Seçim kampanyasının askeri ve diplomatik çabaları etkileyip etkilemediğini öğrenmek için Barak ve Livni'nin kampanya danışmanlarını soruşturmak da önemli. Şu sorular yanıtlanmalı: İsrail'le Hamas arasındaki ateşkes niye çöktü? Gazze sınırında ortaya çıkarılan tünele, yeni gerginlik yaratacak bir operasyon düzenlenmesi kararını kim, niçin aldı?
Dökme Kurşun Operasyonu öncesi diplomatik alternatifler araştırıldı mı? Hamas'ın kontrol noktalarının açılması karşılığı sukünet sağlanması yönündeki önerisi ciddi ciddi gözden geçirildi mi, yoksa hükümet sadece askeri operasyon mu istiyordu?
Muhalefet liderleri Binyamin Netanyahu ve Avigdor Lieberman'ın destek oranlarının yükselişe geçmiş olması, Barak ve Livni'yi nasıl etkiledi? Kabineye yüzlerce Filistinli sivilin öldürülme ihtimalini ele alan değerlendirmeler sunuldu mu? Bakanlar, Filistinli sivillere zarar verilmesinin teşvik edilmesi gibi anlaşılabilecek ateşli söylemler kullandı mı? Olmert ve Başsavcı General Menachem Mazuz bu sesleri susturdu mu? Olmert, Barak ve Livni arasındaki kişisel ve siyasi tartışma kararları nasıl etkiledi?
Operasyonun başlamasının hemen ardından Barak niçin insani ateşkesi destekledi ve Olmert'le Livni buna niçin karşı çıktı? Savaş sürerken Livni niye tavrını değiştirdi ve Olmert niçin operasyonun devam ettirilmesinde ısrarcı oldu? Gazze'deki un değirmenin ve kanalizasyon tesisinin vurulması emrini kim verdi? Olmert, BM Güvenlik Konseyi'nin ateşkes çağrısını reddederken İsrail'in alacağı yarayı hesapladı mı? Barak ve Livni'nin ateşkes önereceği 13 Ocak'ta Olmert nereye kaybolmuştu da, ikili kendisine ulaşamamıştı?
Bir soruşturma komisyonu kurulmalı. Bu tür komiteler, çok daha önemsiz meseleler için kurulmuştu. Fakat siyasi gerçeklik felç edici: Savunma bakanı ve genelkurmay başkanı, Yom Kippur Savaşı ve iki Lübnan savaşı yüzünden işlerinden olan selefleriyle aynı kaderi paylaşmaktan korkuyor. Başbakan Barak ve Eşkenazi'den korkuyor. (İsrail gazetesi, 28 Ekim 2009)
Kaynak: Radikal
