Bush yönetimi, Türkiye'nin Kuzey Irak'ı işgal etmesini engellemek için Ankara'yla gizli bir plan üzerinde çalışıyor. Eski Türkiye Büyükelçisi Edelman'ın bazı Kongre üyelerine açıkladığına göre, ABD Özel Kuvvetleri Türk ordusuna PKK liderlerini yakalaması için yardım edecek

Irak'taki bataklık ve Afganistan'da giderek derinleşen zorluklar Bush yönetimini tehlikeli ve soru işaretleriyle dolu yeni bir gizli operasyonu gündemine almaktan alıkoymadı. Üst düzey Amerikalı yetkililer Türk muadilleriyle birlikte, Kürt gerillaları ezmek ve liderlerini yakalamak üzerinde çalışıyor. Hedefleri, bu gizli harekât sayesinde Türkiye'yi Irak'ı işgal etmekten vazgeçirmek.

Her ne kadar ayrıntılı harekât planları zorunlu olarak gizlense de, ana hatlar yasa gereği bazı Kongre üyelerinin önüne konulmuş durumda. ABD Özel Kuvvetleri Kürt gerillaların faaliyetlerini bastırmak için Türk ordusuyla birlikte çalışacak. Bush yönetimi, Irak'ta felakete varan sonuçlar yaratacak yeni bir cephe açılmasını önlemeye çalışıyor. Fakat bu kumar büyük sorunlara ve başarısızlığa yol açabilecek riskler barındırıyor.

Yalnız girerse Kürtlerle çatışır

Söz konusu teşebbüs, ABD Başkanı George W. Bush'un heyecanını ve kişiliğini de yansıtır nitelikte.

Bush'un Irak politikasını destekleyen sadık Kongre üyeleri bile başkanın iyimser tavrından şaşkın; siyasi zeminini kaybetmek Bush'un umurunda değilmiş gibi görünüyor. Irak'ta askeri bir çözüm dayatma çabasının başarısızlığına rağmen, Bush Türkiye'nin, nüfusunun beşte birini oluşturan Kürtlerle kökleri derinlere uzanan sorunlarını silah zoruyla ama gizli yollardan çözmek istiyor.

Saddam Hüseyin'in devrilmesi sonucunda Irak dahilinde özerk bir Kürt varlığının ortaya çıkması, Türk hükümetini telaşlandırdı. Bu durum Ankara'nın Amerikan birliklerinin Irak'a Türkiye üzerinden girmesini reddetmesine ve 2003 işgalinde bir son dakika sorununun ortaya çıkmasına yol açmıştı. Kürtlerin Irak içindeki siyasi güçleri arttıkça, Türk hükümeti de uluslararası sınırlara yayılan ve Türkiye'den büyük toprak parçaları koparacak bir Kürdistan kurulmasına yönelik asırlara dayanan projeden giderek daha fazla rahatsızlık duyuyor.

Bir süredir uykuya yatan PKK'nın Kürt gerillaları dirildi. Haziran ayına doğru Türk hükümeti Irak sınırı boyunca topçu ateşine girişerek endişesini gösterdi. Ankara gerek Washington'ı gerekse Bağdat'ı, PKK'nın Kuzey Irak'ı gerilla operasyonları için üs olarak kullandığı gerekçesiyle protesto etmeye başladı. 11 Temmuz'da Washington'da Türk Büyükelçisi Nabi Şensoy, Iraklı Kürtlerin Türk toprağında gözü olduğunu açıkça söyleyen ilk Türk yetkilisi oldu. 20 Temmuz'da, genel seçim başarısından sadece iki gün önce, Türkiye Başbakanı Tayyip Erdoğan Kürtlere karşı Irak'a girme tehdidini ortaya koydu. Geçen çarşamba da PKK'nın siyasi konsey başkanı Murat Karayılan, 'Türk ordusunun güney Kürdistan'a saldıracağı' tahmininde bulundu.

Türkiye'nin Irak sınırında 250 bin kişilik iyi eğitimli ve iyi donanımlı bir ordusu bulunuyor ve bu gücün karşısında da Kuzey Irak'ın dağlarında saklanan 4 bin PKK savaşçısı var. Fakat hatırı sayılır sınır ötesi operasyonların karşısında, PKK'nın yanı sıra ABD'nin Irak'taki en yakın müttefiki konumundaki Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'nin askeri güçlerini de bulacağına kuşku yok. Washington iki dostunun birbiriyle çatışarak Irak'ta istenmeyen yeni bir cephe açması ikilemiyle ilgili ne yapacak?

Sürpriz cevap, geçen hafta ABD Kongresi'nde gizli brifingler veren Eric S. Edelman'dan geldi; Başkan Yardımcısı Dick Cheney'in eski danışmanı Edelman, şimdi savunma bakan yardımcılığı görevinde. Vaktiyle ABD'nin Türkiye büyükelçiliğini de yürüten Edelman, ABD Özel Kuvvetleri'nin PKK'yı etkisizleştirmek için Türklere yardım etmesini öngören gizli bir operasyona dair planları Kongre üyelerine açıkladı. Amerikan güçleri, yıllardır hedef bellediği PKK liderlerinden kurtulması konusunda Türkiye'ye yardım ederek gerilla örgütünü başsız bırakacak.

Kongre üyeleri ikna olmadı

Edelman'ı dinleyenler şaşırdı. Bu riskli değil miydi? Edelman'sa, başarıdan emin olduğu cevabını verdi ve ABD'nin bu işteki rolünün gizlenebileceğini ve her daim inkâr edilebileceğini de ekledi. Bütün bunlar doğru olsa bile, Kongre üyelerinden bazılarının kuşkularını gidermedi: Bunun, son yıllarda ABD hükümeti tarafından sık sık ihanete uğratılan kuşatılmış Kürtlerle ilişkiler bakımından akıllıca bir siyaset olup olmadığını sordular.

Plan, acı tecrübelerin Başkan Bush'u güç kullanmayı öngören zorlu maceralara girişmekten caydırmadığını gösteriyor. Tam tersine Irak işgalinin en sıkı destekçilerinden Cumhuriyetçi Senatörler John McCain ve Lindsey Graham Bush'la yaptıkları son görüşmede epey bir şaşırmışlar. Meslektaşlarıyla görüşmeye dair izlenimlerini paylaşırken,
başkanın nasıl da kaygısız göründüğünü anlatmışlar. Belki bu kaygısızlık, Bush'un Kürtlere karşı bu denli riskli bir adımı göze almak konusundaki gönüllülüğünü izah edebilir.