Afganistan'dan 2011 Haziran'ında çekilmeye başlayacağını ilan eden Amerika özellikle bunun çok iyi farkında. Nitekim, askerî ve sivil Amerikalı yetkililer 'kritik yaz'dan söz etmeye başlamış bulunuyorlar.
Savunma Bakanlığı (Pentagon) Müsteşarı Ashton Carter bunlardan sonuncusu. '.. Bu yaz çok kritik bir yaz olacak. Şimdiden hazırlanmazsak başarılı olamayız.' diyor ve Pentagon'un hazırlıklara başladığını söylüyor.
Bu yaz kritik olacak; çünkü NATO-ISAF ve Amerikan güçleri bu yaz Taliban ve diğer direnişçi gruplara karşı artık çok geciken stratejik sonucu almak zorundalar. Bu yaz bu sonuç gerçekleşmezse ülkede ilanihaye kalmalarının pek anlamı olmayacak. Zaten ilgili ülkelerin kamuoyları da 2001 yılından bu yana önemli bir sonuç alınamayan Afgan Savaşı'ndan da bıkmış, bezmiş durumdalar.
Bu yüzden özellikle Amerika bu yaz Taliban'a karşı kesin üstünlük sağlamak, savaşın momentumunu kendi lehine çevirebilmek için özellikle Taliban etkisinde bulunan güney bölgesinde yaklaşık iki aydan bu yana genel bir askerî-siyasi strateji izlemeye başlamış bulunuyor.
Bu stratejinin ilk hedefi bu köşede yazdığımız gibi Merce'nin ele geçirilip kontrol altına alınması ve daha sonra burasının kontrolünün Afgan hükümetinin kontrolüne devredilmesiydi. Bu aşağı yukarı başarılmış bulunuyor. Merce ve çevresi bugün hükümet kontrolüne girmiş durumda.
Merce'den sonraki hedef de şüphesiz Taliban'ın doğduğu, geliştiği ve etkisinin yaygın ve güçlü olduğu Kandahar eyaleti. Eyalet merkezi Kandahar şehri ile birlikte 2 milyon kadar Peştun'un yaşadığı bu bölge Peştun aşiret kültürünün, aşiretler arası ittifak yapısının en karmaşık, en anlaşılması zor olan önemli bir bölge. Nitekim, Amerikalılar da burada hâkim olan aşiret kültürünü, ittifaklar yapısını yeteri derecede anlayamadıklarını kabul ediyorlar. Adını vermeyen bir önemli askerî yetkili bu konuda, '...Düşman (Taliban) hakkındaki bilgimiz oldukça iyi; ama başarının anahtarı olan aşiret yapısını anlamakta olmamız gereken noktaya hâlâ ulaşamadık.' diyor.
Amerika bu yüzden Kandahar'da sonuç alıcı askerî harekâta başlamadan önce bölgeye yönelik siyasi bir harekât başlatmış bulunuyor bugün. Amerikalı yetkililer bu doğrultuda bölgedeki aşiret liderleri ve mahalli liderlerle toplantılar yapıp bunlara Taliban'ı dışlama, yolsuzlukları giderme ve iyi yönetim kurmaya başlamaları yönünde tavsiyede bulunuyor, askerî harekât başlamadan önce bu konularda belli bir yere varmayı amaçlıyor, mahalli şûralar düzenliyorlar. Geçen hafta Argandab'da toplanan şûra bunlara bir örnek. Bunu muhtemelen başkaları da takip edecek.
Bunları yaparlarken de bir yandan da özellikle Kandahar Eyalet Meclisi'nin seçilmiş başkanı ve Hamit Karzai'nin kardeşi Ahmet Vali Karzai'nin bölgedeki güçlü etkisini ve siyasi gücünü dikkate alıp bunu kendi lehlerine nasıl tahvil edebileceklerini düşünüyorlar. Esasen Amerikalılar Vali Karzai konusunda çelişkili bir tavır içindeler. Bir kısım yetkili ona karşı; bir kısım ise yanında görünüyor; bazıları da Başkan Karzai'nin kardeşinin 'olumsuz tavrını' ancak ağabey Hamit Karzai'nin değiştirebileceğini; ama onun bugüne kadar bu konuda adım atmamayı tercih ettiğini öne sürüyorlar. Kandahar ve bir bakıma burasının hâkimi durumunda olan küçük Vali Karzai'nin durumu işte bu kadar karışık görünüyor.
Afgan meselesinin en önemli, en kritik safhasını teşkil edecek Kandahar'a dönük Amerikan askerî harekâtı, haberlere göre önümüzdeki haziran ayında başlayacak. Muhtemelen de yıl sonuna kadar da devam edecek. Sonucu da 9 yıldır devam eden Afgan meselesinin kaderini tayin edecek. Bu ve başka bakımlardan bu yaz çok sıcak ve kritik bir yaz olacak kısacası...
Kaynak: Zaman
