Organizatörlere kınamalar ve suçlamalar yağdı; bazıları ‘rejim yanlısı aydınlar’ diye nitelerken, devrimin saha koordinasyon üyelerinin çoğu da boykot etmişti. Fakat toplantı, önemli bir adım teşkil ediyor ve Suriye halk devriminin gelişiminde bitirici özelliği olabilir.
Pasaporttan mahrumlar
Birincisi, organizatörler son derece dürüst bir muhalif grup. Her biri rejimin karşısındaki duruşlarının bedelini yıllarca hapiste ödedi. Bir kısmı ailelerini ve işlerini kaybedip kısa süre önce hapisten çıkmıştı. Çünkü rejimin muhalefetle ilişki biçimi bu; muhaliflerin çoğunun yurtdışına çıkması yasak ve yıllardır pasaporttan mahrumlar.
İkincisi, bu ülke Esad ailesinin ve akrabalarının özel mülkü, ülkenin atmosferi de vatandaşlara yasak değildir. Suriyeli muhalifler ya ülkelerinin dışında toplanacaklar ya da sessiz oturacaklar ve çoğu zaman içeride gizlenecekler. Avrupa ve ABD’deki Suriyeli gruplar harekete geçip İtalya, İstanbul ve Brüksel’e gittiler. Her toplandıklarında ev sahipliği yapan devletin amaçları, finanse eden tarafın nezihliği ve içerideki muhalefetle koordinasyon boyutu hakkında sorular yöneltildi.
Üçüncüsü, içeride muhalif seslerin çıkması, kendi bakış açısını sunması, taleplerini formüle etmesi ve başkent Şam’ın kalbinden rejime yöneltmesi, dışarıda söylenenleri ifade etmesi açısından elzemdi. Özellikle de kapanış bildirisinde yöneltilen talepler, dışarıdaki muhalefetin söyledikleriyle örtüşüyordu: Şiddet aracının durdurulması ve her şeyden önce güvenlik güçlerinin baskılarının sona erdirilmesi ve ardından sadece rejimin reformu değil, bir bütün olarak tüm değişim araçlarının ele alınması.
Irak senaryosu endişesi
Rejimin temsilcilerinin toplantıdan istifade etmeye çalışması gerekirdi ki böylelikle bu toplantıyı iktidarla diyalog başlangıcı olarak sunabilsinler. Fakat toplantıyı yapanlar, bu girişimleriyle iktidarın haftalardır kendi şartlarına uygun bir diyalog başlatma amaçlı girişimleri arasında ayırım yapmakta ısrar etti. Rejimin mevcut dönemi sona erdi ve halka düşmanca davranmasından sonra geriye dönüş imkânı kalmadı. Şam’da toplananların talebi, bu rejimin barışçıl yolla gidişi. Bu yönteme saldırılmasıysa doğru değil. Çünkü alternatif, ya daha fazla kurban ve sıkıntı getirecek ya da silahlı direniş veya dış müdahaleye geçiş hakkı tanıyacak. Aynı anda üç tercihin muhtemel olması, halk devrimini sonlandırabilir. Suriyeliler, Ahmed Şelebi gibi dışarıdan liderlerin gelmesi de dahil, büyük oluşumlarıyla Irak senaryosunun tekrarlanmasından endişeli.
Tarihsel olarak ılımlılık ve sorumluluk söylemi, farklı sosyal sınıflarıyla halkın tereddüt içindeki kesimlerini devrime katılmaları ve başarısını hızlandırmaları için cezbetmeye kadir olan tek söylemdir. Yalnız bir şartla: Tutumdaki bu ılımlılığın, kurulu rejimin sonu olacağı anlamına geldiği noktasında açık olmak. Ilımlılık, bu neticeye ulaşmak için barışçıl yöntemin sunulmasıdır. Devrimin barışçıl yapıyla sürmesi ve Suriyelilerin arasındaki kenetlenmeyi güçlendirmesinin en büyük garantörü bu olacaktır. Bu toplantının önemi de burada saklı zaten. (Mısır gazetesi Şuruk, 30 Haziran 2011)
Kaynak: Radikal
