Libya olayları başladığı günden beri (diğer Arap ülkelerinde olduğu gibi) gelişmelere yaklaşım biçimimizde tam bir yüzeysellik hakim. Medya adeta haritada her hangi bir ülkeden bahseder gibi... Hele şantiyeler ve orda çalışan işçiler olmasa nedeyse hiçbir insani, kültürel, tarihsel bağ kurulmayacak. Çin'in ve ya İtalya'nın kurduğu ilişkiden daha düşük profilde bir yaklaşım sergilendi. Hatta hükümetin Mısır konusunda öne çıkan açıklamalarından cesaret alanlar, Kaddafi'ye tavır konulmasını isterken de tarihsel arkaplana gönderme yapıyor değillerdi.
Bundan on beş yıl önce Trablusgarb'a ilk gittiğimde beni en çok şaşırtan husus, bugünkü nüfusuna göre bile hayli büyük görünen kapalı çarşısı olmuştu. Osmanlı döneminin önemli ticaret merkezlerinden biri olmasının bugüne yansıyan belirtisiydi. Bu merkez oluş, şehrin hacminden çok stratejik konumundan kaynaklanıyordu. Kuzey Afrika'nın, daha doğrusu Akdeniz'in, sahraya açılan en önemli ticaret kapılarından biri burasıydı. Kervan yollarıyla Akdeniz'den gelen mallar Afrika içlerine buradan taşınıyordu.
Bugün petrol ve doğalgaz hattının da hemen hemen aynı güzergahı çizmesi ilginçtir. Libya'nın derinliklerinde çıkan petrol ve doğal gaz boru hattı adeta kadim kervan yolunu takip ederek Trablusgarb'dan ihraç edilir. Afrika'nın üçüncü büyük petrol üreticisi olan Libya; İtalya, Fransa başta olmak üzere Avrupa ülkelerine önemli miktarda petrol ihracı yapmaktadır. Kaddafi'nin boru hatlarını sabote etme tehdidini bu açıdan önemsemek gerek.
Trablus'ta beni en çok etkileyen köşe kuşkusuz Turgut Reis'in türbesi olmuştu. Turgut Reis Endülüs'ten Müslümanları kovan İspanyollara karşı Mağrip'te savaşan, haçlı donanmalarına karşı Akdeniz'i koruyan denizcilerimizin başında gelir. Gannuşi'nin, "Türkler olmasaydı belki ben Hıristiyan olurdum" sözünün gerekçesi, Mağrip'teki İspanyol askeri varlığına, başta Barbaros kardeşler olmak üzere Osmanlı müdahalesidir. Gerçi Libya'daki Türk varlığı Osmanlı'dan öncedir. Karamanlıların burada etkinliği pek çok kimseyi şaşırtacaktır.
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYIN...
