Irak'ın doğru yönde ilerlediği son derece açık. Aralık ayının sonunda Basra, Bağdat ve Erbil'i ziyaret ettiğimde bunu bizzat kendim de gördüm.

Normalliğin yaşamlarına yavaş ama emin adımlarla geri döndüğünü ve her geçen gün güvenliğin daha da iyileştiğini Iraklıların kendi ağızlarından duydum ve bizzat gördüm.

Bu ilerleme, benim dönüşümden hemen sonra, Britanyalı rehin Peter Moore'in iki buçuk yıllık tutsaklığın ardından serbest bırakılmasıyla kendisini gösterdi. Bay Moore'in serbest bırakılma kararının temelinde Irak Hükümeti'nin şiddet eylemlerini bırakmaya hazır olan silahlı gruplarla ilerletmekte olduğu mevcut uzlaşma sürecin yattığına hiç şüphem yok.

Düşüncelerimiz, esir alınmış ve öldürülmüş adamlarımız ve aileleriyle. Özellikle de Alan McMenemy ve ailesiyle. Alan'ın akıbetinin ne olduğuna en kısa sürede bir açıklık getirmeleri için Alan McMenemy'i esir alan kişilere sesleniyorum. 

Önemli zorluklar
Dolayısıyla, önümüzde hâlâ önemli sınama ve zorluklar var. Teröristler, Batılı güçleri ülkelerinden atmak istedikleri iddiasının yalan olduğunu ortaya koyan bir şekilde bilinçli olarak masum sivil halkı hedef almaya devam ediyor. Ama tüm bunlara rağmen, teröristlerin mezhep çatışması çıkartma ya da Irak'ı rotasından saptırma girişimleri başarısız olmuştur. Korkunçluklarına rağmen, bu tür saldırıların sayıları düşmektedir. Ve her ne kadar Bağdat'ta gerçekleştirilen son intihar saldırısı Iraklı politikacıların yeni seçim yasasını kabul etmelerinden birkaç güç sonra gerçekleştirilmiş de olsa, mart seçimlerini erteletmeyi başaramamıştır.

Bu arada, olumlu gelişmeler de söz konusudur: Ekonomi büyüyor, petrol gelirleri geliyor, demokrasi yerleşmeye başladı. Ziyaretim sırasında, akşam yemeğinde Milletvekilleriyle önümüzdeki seçimlerden konuşmak keyifliydi.

Ortadoğu'da seçim demokrasisinden konuşabiliyor olmak gerçekten hoş bir histi. Ve Irak'taki seçim demokrasisi gelişiyor. Geçen yıl ocak ve temmuz aylarındaki seçimler barış içinde gerçekleştirildi. Ve iki ay gibi bir zaman zarfı içinde, Iraklı vatandaşlar yeni meclisi ve hükümeti seçmek üzere ulusal seçimlerde oy kullanacak. Yeni Meclis üyelerinin yüzde 25'i kadın olacak.

Yıllarca yaşananın aksine, bu mecliste yapılacak görüşmeler özgür, açık ve herkesi kapsayacak şekilde olacak. Gördüğüm sistem mükemmel olmayabilir  zira çok az sistem mükemmeldir  ama bu Iraklı halkın seçtiği, tasarladığı ve uyguladığı bir sistem. 

Basra ve Erbil gözlemleri
Bir çok Iraklı politikacı ve yetkiliyle görüşüp Basra ve Erbil'i gezmek bana seçimlerde savunulacak konular hakkında bir fikir edinme fırsatını verdi. Iraklılar güvenlik ve emniyetin sağlanmasını önemsiyorlar ama politikacılar, seçmenlerin daha iyi kamu hizmeti sunacağına inanıp inanmamasına göre yargılanacak. Kim hastanelerin daha iyi çalışmasını sağlayacak, yolları yaptıracak ya da iş imkanı sunacak? Bazı seçmenler, mezhep inançları doğrultusunda oy kullanacak ama gene de bir fark yaratabilecek adayların yanına mühür basmak isteyecekleri bir gerçek. Konuştuğum kimse seçimlerin sonucunu tahmin etmeye hazır değildi. Zaten Irak demokrasisine gerçekliğini kazandıran da işte bu belirsizlik ve kartların hala oynanabileceği hissi!

Ama gene de, seçimlerin sonucu ne olursa olsun, Irak'taki genel yargı bu konuda bir ilerleme kaydedildiği yönünde. Ve ben de bu seçimlerden hangi politik yönetim çıkarsa çıksın, Birleşik Krallık'ın bu ilerlemeyi sağlamak için yeni hükümetle yakın bir işbirliği içerisinde olacağından eminim.

Çünkü Irak ile yaptığımız görüşmeler, her geçen gün normal bir ikili ilişkinin içeriğine daha yakın hale geliyor: Ticaret, kültürel ve eğitim bağlantılarını kapsıyor. Ve her ne kadar gördüklerim beni yüreklendirdiyse de, Irak'tan naçiz bir his içerisinde ayrıldım. Bir sonraki Irak yönetiminin ciddi güvenlik, sosyal ve ekonomik sınamalarla karşı karşıya olacağına hiç şüphe yok. 

Şiddet hâlâ fazla
Güvenlik alanında sağlanan tüm ilerlemelere rağmen, hâlâ çok fazla şiddet var. Bu şiddet eylemlerini daha da azaltmak için Irak güvenlik güçlerinin istikrarlı ve kararlı bir çaba göstermesi gerekecek. Irak'lı topluluklar masaya oturup bu konuları görüşebileceklerini ve yeni seçim yasası gibi anlaşmalar sağlayabileceklerini göstermiştir. Irak Anayasası iyi bir çerçeveye sahip fakat halen Iraklı topluluklar arasında daha derin bir uzlaşmaya ihtiyaç var. Iraklı politikacılar iyi bir başlangıç yaptılar ama Irak kendi içinde huzurlu ve rahat hissedinceye dek yapılacak daha pek çok şey var.

Bu arada, Irak'ın ekonomisi büyük ölçüde artan petrol fiyatları sayesinde artık daha iyi bir durumda. Fakat artan gelirlerini vatandaşlarının günlük yaşamlarını iyileştirmek için harcaması gerek. Bir yandan Shell ve BP gibi uluslararası petrol şirketleri Irak'ın petrol sanayinin modernleştirilmesine yardımcı olurken, diğer yandan ülkenin sadece Petrol ya da doğal gaz sektörlerine dayanmayan daha geniş bir ekonomik taban oluşturması gerekmekte.

Irak'ın daha parlak bir geleceğe sahip olmasındaki kilit unsurlardan biri, komşularıyla daha iyi ilişkiler geliştirmesine bağlıdır. Bu iki yönlü bir süreçtir. Saddam döneminde Irak komşularından soyutlanmıştı. Artık ilişkileri normalleşiyor ve bizler, Irak'ın bölgeyle tekrar bütünleşmenin faydalarını hissettiğini ve bölgenin de yeni Irak'la bütünleşmekten fayda sağladığını görmek istiyoruz. Dolayısıyla hem Irak'ı hem de komşularını daha güçlü ilişkiler geliştirmek için harcadıkları çabaları - büyükelçilik düzeyinde diplomatik ilişkiler kurarak, daha yakın ticaret hatları geliştirerek ve farklı düşünülen konuları açık ve dürüst bir şekilde tartışarak - artırmaya davet ediyorum ki bölge bir bütün olarak birlikte ilerleyebilsin.

Bugün, Irak altı yıl öncesinin Irak'ından çok farklı bir ülke. Birleşik Krallık'ın Irak'ta izlediği yolu doğru bulmayan pek çok kişi olduğunu biliyorum. Fakat benim işim bugünkü haliyle Irak'a odaklanmak.

Ve gördüklerim sayesinde, önümüzde bir takım sınamalar olmasına rağmen Irak'ın geleceğinin parlak olduğuna ikna olmuş durumdayım. Irak'ın halkı inanılmaz bir umut ve iyimserlik sergiliyor. Şu anda asıl sınama, bir sonraki hükümete ait: gelecek hükümetin Irak'lı halkın inancını kazanması ve halka hakkettikleri gerçek iyileşmeyi sunabilmesi gerekiyor.

Ivan Lewis: İngiltere Dışişleri Bakanlığında Terörle Mücadele, Ortadoğu / Kuzey Afrika, Güney Asya / Afganistan, Uyuşturucu ve Uluslararası Suçla Mücadele'den Sorumlu Bakan.

Kaynak: Radikal