Rusya'nın baskı ve tehditlerine rağmen geri adım atmayan Amerika dün büyük önem verdiği füze kalkanı da denen balistik füzesavar sisteminin Avrupa ayağının hayata geçirilmesinde büyük bir adım daha attı.
Bu adım Polonya hükümeti ile kameraların önünde imzalanan tarihî bir anlaşmaydı. Anlaşmaya göre, Amerika füze kalkanı çerçevesinde Polonya'da eski bir askerî üsse balistik füzeleri havada imha edecek 10 adet durdurucu füze (interceptors) konuşlandıracak. Her şey yolunda giderse bu füzelerin 2011'e kadar konuşlandırılacakları ve sistemin 2012'de tam operasyonel hale geleceği tahmin ediliyor. Esasen bugün Amerika'nın elinde 40 tanesi Alaska'da bir üste, dört tanesi California'da bir üste olmak üzere toplam 44 durdurucu füze var. Ayrıca savaş gemilerinde de bunlardan bulunduğu tahmin ediliyor. Haberlerden yakın zamanda savaş gemilerindeki sayının 130'u bulacağı söyleniyor.
Anlaşmanın temel taşı bu füzeler olmakla birlikte aynı anlaşmada Polonya'yı memnun eden başka hükümler de bulunuyor. Bunların başında Amerika'nın kısa menzilli füzelere karşı Polonya'da sürekli konuşlandırmayı kabul ettiği Patriot bataryaları geliyor. Ayrıca Amerika Polonya silahlı kuvvetlerinin modernizasyonuna da yardım edeceğini taahhüt etmiş bulunuyor.
Polonya ile imzalanan anlaşmanın geçerlilik kazanması aynen geçen ay Çek Cumhuriyeti ile imzalanan radar anlaşmasında olduğu gibi parlamento onayına bağlı; ancak bu onayın çok kolay çıkacağı da bugünden az-çok belli sayılır.
Polonya'ya konuşlandırılacak füzeler şüphesiz Çek Cumhuriyeti'ne kurulacak radar ile bağlantılı olarak çalışacaklar; yani radar muhtemel füzeyi tespit edecek, füze de radardan aldığı bilgiyle füzeyi havada imha edecek.
Çek Cumhuriyeti'ne kurulacak radar bu köşede birkaç defa yazdığımız gibi X-band denen çok gelişmiş radarlardan. Gerektiğinde taşınabilir özelliğe sahip, yüksek enerji ışınlarıyla çalışan ve 4.700 kilometre öteden havada bir futbol topu büyüklüğünde nesneyi bile tespit edebilen bu radarlar erken uyarı-tespit radar teknolojisinin ulaştığı son aşama olarak kabul ediliyor.
Bu radarlardan sayısı açıklanmayan bir miktarı Pasifik Okyanusu'nda seyyar platform diye geçen Amerikan savaş gemilerinde görev yapıyor. Karada konuşlu olanlardan birisi de Japonya'da Şarki'de bulunuyor.
Son haberlere göre, Amerika kendisi ve Çek Cumhuriyeti dışında bir başka ülkeye de bu X-band radarlardan konuşlandırmaya hazırlanıyor. Bu ülke, yine bu köşede birkaç kere dikkat çektiğimiz ve çok önceden belirttiğimiz gibi İsrail.
Bu çerçevede Amerika ve İsrail bu radardan İsrail'in Negev Çölü'ne sürekli konuşlandırma konusunda anlaşmaya varmış bulunuyorlar. Amerika'nın Avrupa Komutanlığı personeli tarafında çalıştırılacak olan radarların 2009 başlarında faal duruma geçeceği söyleniyor.
Söz konusu radarın Amerikan erken uyarı uydu sistemine bağlanacağı ve bunun İsrail'e muhtemel İran füzelerinin tespit ve imhası için çok önemli zaman kazandıracağına da şimdiden işaret ediliyor. Bu da şu şekilde izah ediliyor: Bugün İsrail balistik füzelere karşı genel ARROW füzesavar sistemiyle bağlantılı çalışan Yeşil Çam denen gelişmiş erken uyarı radar sistemlerine sahip bulunuyor. Ancak bu sistemlerin menzilleri 800-900 kilometre. İsrail bu sistemlerini X-band radar ve Amerikan erken uyarı uydu sistemlerine bağladığı takdirde uyarı menzilini 2.000 kilometreye kadar çıkarmış olacak. Bu da İsrail'in erken uyarı kabiliyetine çok değerli birkaç dakikayı kazandırmış olacak elbette.
Bu durumun da en çok İran'ı ilgilendireceği aşikar; zira bu ülkenin muhtemel bir İsrail saldırısına balistik füzeleriyle karşılık vermeye çalışacağı şimdiden belli sayılır.
Önümüzdeki dönemin en önemli stratejik konularından birisi olacak olan füze kalkanıyla ilgili son gelişmeler böyle. Kendi kalkanını kurmak isteyen Türkiye bu gelişmeleri iyi izlemeli bence...
Kaynak: Zaman
