Faiz artarsa ne olur, bir ülkenin ekonomisi faiz artışlarından nasıl etkilenir soruları merakla soruluyor. Özellikle de, Merkez Bankası (TCMB) seçimlerin ardından gerçekleştireceği ilk Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini 1,150 baz puan artırarak yüzde 20'ye yükselteceği söylentileri konu hakkında bilgi sahibi olmayan vatandaşlar tarafından merakla izleniyor. Ekonomistlere göre faizler yüzde 20'ye kadar yükselebilir.
FAİZ ARTARSA NE OLUR?
Merkez Bankası bu işlemler için bir faiz oranı belirler. Bu oranı değiştirerek para politikasını oluşturur. Merkez Bankası tarafından belirlenen bu faize politika faizi denir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısı öncesi vatandaşlar, faiz artarsa dolar ne olur sorularına yanıt ararken, altın yatırımcıları da faiz artarsa altın ne olur sorularına yanıt arıyor. Merkez Bankası, enflasyon tehdidi gördüğünde faiz oranını artırır. Böylece toplam talebi düşürerek enflasyonu düşürmeye çalışır.
Faiz oranlarının yükselmesi bir ülkede çeşitli etkilere neden olabilir. İşte faiz oranlarının yükselmesinin olası etkileri:
1 - Kredi Maliyetleri Artar
Faiz oranlarının yükselmesi, borçlanma maliyetlerini artırır. Bu durumda, bireyler ve işletmeler için kredi almak daha pahalı hale gelir. Bu da tüketim ve yatırım harcamalarını azaltabilir.
2 - Tasarruf Teşvik Edilir
Faiz oranlarının artması, tasarruf etmeyi teşvik eder. Çünkü yüksek faiz oranları, tasarruflarını değerlendirmek isteyen kişilere daha fazla getiri sunar. Bu durum, bireylerin ve kurumların harcamalarını azaltarak tasarrufa yönelmelerine yol açabilir.
3 - Enflasyon Düşebilir
Faiz oranlarının yükselmesi, para arzının azalmasına ve kredi talebinin azalmasına neden olabilir. Bu durum, talebin azalmasıyla enflasyon baskısını hafifletebilir. Yüksek faiz oranları, fiyat artışlarını kontrol etmeye yardımcı olabilir.
4 - Yabancı Sermaye Girişi Azalabilir
Faiz oranlarındaki yükseliş, yabancı yatırımcılar için ilgili ülkeyi daha çekici hale getirebilir. Yüksek faiz oranları, yatırımcılara daha fazla getiri sağlar. Ancak aynı zamanda, yüksek faiz oranları, yatırım yapmayı düşünen yabancı sermayenin azalmasına da neden olabilir.
5 - Yerli Para Değerlenir
Faiz oranlarının yükselmesi, ülkenin para biriminin değer kazanmasına yol açabilir. Yüksek faiz oranları, yabancı yatırımcıları çekebilir ve döviz talebini artırabilir. Bu da yerli para biriminin değerini yükseltebilir.
6 - Ekonomik Büyüme Yavaşlar
Faiz oranlarındaki artış, tüketim ve yatırım harcamalarının azalmasına ve borçlanma maliyetlerinin artmasına neden olabilir. Bu durumda, ekonomik büyüme hızı yavaşlayabilir.
FAİZ ARTIŞININ ZARARLI YANLARI
Faiz artışının başlıca zararlı yanları şunlardır:
Borçlanma Maliyetleri Artar
Yüksek faiz oranları, kredi maliyetlerini artırır. Bu durumda bireyler, işletmeler ve devletler için borçlanma daha pahalı hale gelir. Yüksek faiz ödemeleri, borçluların finansal yüklerini artırabilir ve ödeme güçlükleri yaşatabilir.
Tüketim Azalır
Yüksek faiz oranları, tüketici kredilerinin maliyetini artırır ve bireylerin harcamalarını kısıtlayabilir. Bu durumda, tüketim düşer ve ekonomik aktivite yavaşlar. Özellikle dayanıklı tüketim malları ve konut gibi büyük harcamaların azalması beklenir.
Yatırımlar Azalır
İşletmeler için yüksek faiz oranları, kredi almayı ve yeni yatırımlar yapmayı daha pahalı hale getirir. Bu durumda işletmelerin büyüme planları etkilenir ve yatırımlar azalabilir. Yüksek faiz oranları, işletmelerin projelerini ertelemelerine veya iptal etmelerine neden olabilir.
İşsizlik Artabilir
Faiz oranlarının yükselmesi, ekonomik büyümenin yavaşlamasına ve yatırımların azalmasına neden olabilir. Bu durumda işletmelerin işe alımlarını azaltması veya işten çıkarmaları artırması beklenir. Yüksek faiz oranları, işsizlik oranının yükselmesine katkıda bulunabilir.
Mali Sıkılaşma
Faiz oranlarının yükselmesi, maliyetlerin artması ve kredi talebinin azalması nedeniyle genel olarak mali sıkılaşmaya yol açabilir. Bu durumda işletmelerin finansman zorlukları yaşaması, yatırımların azalması ve ekonomik aktivitenin yavaşlaması söz konusu olabilir.
Varlık Fiyatları Düşebilir
Faiz oranlarının artması, finansal piyasalarda dalgalanmalara neden olabilir. Özellikle hisse senetleri, gayrimenkul ve emtialar gibi varlık fiyatları, yatırımcıların talebinde azalma yaşayabilir ve değer kaybedebilir.
