Doğu Türkistan'dan gelen haberler, yaşanan şiddetin katliam boyutuna vardığını gösteriyor. Kısıtlı imkanlarla dış dünyaya yansıyan rakamlar bile Çin yönetiminin baskı politikalarının boyutunu göstermeye yetiyor. Kısa bir süre önce Cumhurbaşkanı Gül'ün gerçekleştirdiği Urumçi ziyareti sırasında çizilen güllük gülistanlık manzara bir anda kana bulandı.
Doğu Türkistan içinde bulunduğu durumun tarihi arkaplanı bilinmeden ve Çin işgal yönetiminin bölgeye yönelik niyetleri hesap edilmeden iyimser beklentiler diplomatik bir fotoğraftan ibaret kalacak demektir. Doğu Türkistan'ı, Çin'in verdiği isimle Sincan olarak bilen Türk entelijansiyasının Müslüman Uygurların içinde bulunduğu durumu kavraması mümkün değildir.
Uygurların göçebe Türk boylarının aksine çok erken dönemden itibaren yerleşik bir medeniyete sahip olmaları İslam dairesi içinde de Türk kültürüne yaptıkları katkı büyüktür. Bu nedenle Uygurların Çin karşısındaki direnişleri de hem kültürel hem de siyasi olarak güçlü olmuştur.
Önümüzdeki dönem Uygur, daha genel anlamda Doğu Türkistan meselesinin dünyayı ilgilendirecek önemli çatışma alanlarından biri olacağını söyleyebiliriz. Çin'in uyguladığı işgal ve asimilasyon politikaları uluslar arası güç dengelerinden bağımsız olmadığı gibi oluşturmak istediği birleşik Çin ulus kimliği ile de yakından alakalıdır.
Bu çerçevede Doğu Türkistan sorununu üç başlık halinde ele alarak bir gelecek perspektifi geliştirilebilir: 1- Uygurların kendi aidiyetlerini nasıl tanımladıkları ve gelecek tasavvurları, 2- Çin'in Müslüman Uygurlara yaklaşımı, 3- Uluslararası güç dengesinin Doğu Türkistan meselesine yaklaşımı
1-Uygur kimliği ve bir azınlık olarak Çin yönetimi altında konumları, siyasal statüleri ne olursa olsun kültürel ve tarihsel konumlarıyla doğrudan ilişkilidir. Bu da Uygurların doğrudan İslam medeniyetine aidiyetleri yani Müslümanlıklarıyla doğrudan ilişki kurmalarını zorunlu kılıyor. Zira, Uygurları Çinlilerden ayıran en önemli faktör Asya'nın merkezinde farklı bir medeniyetin en önemli temsilcileri olmalarıdır.
TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ
