Habur Sınır Kapısı'ndaki görüntülerle farklı bir boyut kazanan hükümetin "Kürt açılımı", tahmin edileceği gibi, Ankara'daki yabancı misyonlar tarafından da artan bir ilgiyle izleniyor. Konuyu son olarak İngiltere'nin yeni Ankara Büyükelçisi David Reddaway ile konuştuk.
Tanışmak amacıyla bir grup meslektaşımızla birlikte önceki gün bizi rezidansında ağırlayan Reddaway'in bir başka özelliği de var. Kendisi Ankara'ya gelmeden önce İngiltere'nin Dublin Büyükelçisi'ymiş. Bu sayede, IRA'nın ayrılıkçı terörüne İrlandalılar gözünden bakma fırsatını da yakalamış.
Demokratik ortamın yararı
Reddaway'den, Habur'da cereyan edenleri İngiltere'nin IRA terörizmiyle olan deneyimi ışığında değerlendirmesini istediğimizde, "İki farklı yerde meydana gelen gelişmeleri karşılaştırmak her zaman tehlikelidir" diyerek söze girdi. Buna karşın IRA sorununun çözülmesine nasıl ulaşıldığını anlatırken şu hususlar üzerinde durdu:
1- Önemli olan, terörizme oksijen sağlanmasını önlemektir. Bunda başarılı olmanın temel ön koşullardan biri ise toplumun terörizm karşısındaki infialini artırmaktır. Oysa IRA teröristlerine hem Kuzey İrlanda'da hem de İrlanda Cumhuriyeti'nde büyük destek vardı. (Büyükelçi söylemedi ama Kuzey İrlanda'da Protestan teröristlere de kendi cemaatlerinden destek vardı).
2- Terörizme toplumdan gelen bu desteği demokratik ortam yaratarak azaltmayı başardık. IRA da siyasi süreç içinde çalışabileceğini gördü. İnsanların, "Görüşlerimi toplumun legal yapılanmaları içinden duyurabiliyorum" diyebilmeleri çok önemlidir.
Zamana ihtiyaç var
3- Bu alandaki gelişmeler sayesinde eskiden düşman olan iki kesim artık Kuzey İrlanda yönetiminde birlikte çalışıyorlar. Bu 10-15 yıl önce düşünülemezdi. Uzun süren kanlı ve nefret dolu bir süreçten sonra görüşmeler ve karşılıklı tavizler yoluyla ortak alanların bulunması şarttır.
Bu noktada Türkiye'de bilinmeyen bir hususa değiniyoruz. Büyükelçi'ye İngiltere hükümetinin, "toplumsal huzur" adına sadece IRA teröründe yakınlarını kaybedenlere değil, öldürülen IRA teröristlerinin ailelerine de tazminat ödenmesini önerdiğini, terör mağduru ailelerin ise bundan dolayı infial içinde olduklarını hatırlattık.
Reddaway, yıllarca yaşanan şiddet olayları ve cinayetler düşünüldüğünde, genel bir uzlaşmaya rağmen, toplumun tamamıyla barışması için zamana ihtiyaç olduğunu, normal ortama dönmenin de yıllar alabileceğini söyledi.
Terörü ne bitirdi?
"Bu açıdan daha yapmamız gereken şeyler var" diye konuşan Reddaway şunları söyledi: "Fakat Kuzey İrlanda sokaklarında artık askerler devriye gezmiyor. Polisin konumu ise değişti. Sokaktaki insanlar artık birbirlerine takılmadan işlerine bakıyorlar. Bu arada, istikrarla birlikte refah da artıyor. Böylece istikrarın sürmesinde yarar görenlerin sayısı da artmaya devam ediyor."
Reddaway'in, İngiltere'nin IRA terörünün üstesinden nasıl gelindiğini anlatırken söylediği özetle şu: "Demokratik ifade yollarını açtığımızda teröre halktan gelen destek de azaldı. Bu da sonunda terörü bitirdi. "
Büyükelçi'nin kendi ülkesiyle ilgili olarak söylediklerinden Türkiye'ye bir mesaj çıkar mı, bilemiyoruz. Bunu artık okurun takdirine bırakıyoruz. Yalnız şu hatırlatmada bulunmayı da gerekli buluyoruz. İngiltere'nin bu konuda bazı temel gerçekleri anlaması tam 40 yıl aldı. Umarız bizim için de aynısı olmaz.
Kaynak: Milliyet
