Belucistan, Pakistan’ın güneybatısında yer alıyor ve aynı zamanda İran ile Afganistan sınırına da uzanıyor. Bu nedenle yalnızca Pakistan iç siyaseti açısından değil, bölgesel güvenlik açısından da önemli bir konumda bulunuyor. Coğrafi olarak üç ülkeye yayılan Beluç topraklarının en büyük bölümü Pakistan sınırları içinde yer alıyor.
Bu bölgedeki ayrılıkçı hareketler uzun yıllardır devam ediyor. Belucistan’daki bazı silahlı gruplar, bağımsız bir Belucistan devleti kurmak amacıyla Pakistan’a karşı silahlı eylemler yürütüyor.
BALUCHISTAN LIBERATION ARMY (BLA)
Baluchistan Liberation Army (BLA), en bilinen ayrılıkçı gruplardan biri olarak öne çıkıyor. 2000’li yılların başından bu yana faaliyet gösteren örgüt, Pakistan ordusuna, devlet kurumlarına ve Çin yatırımlarına yönelik saldırılar düzenliyor. Özellikle Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) projeleri, BLA’nın hedefleri arasında bulunuyor. BLA’nın amacı, bağımsız bir Belucistan devleti kurmak.
BALUCH LIBERATION FRONT (BLF)
Baluch Liberation Front (BLF), 1960’lı yıllarda kurulan daha eski bir silahlı örgüt olarak biliniyor. Kuruluşunun ardından bir süre etkinliğini yitiren grup, son yıllarda tekrar faaliyet göstermeye başladı. BLF de bağımsızlık talebini sürdürüyor. Daha çok kırsal alanlarda etkin olan grup, Pakistan güvenlik güçlerine karşı saldırılar düzenliyor.
BALUCH REPUBLICAN ARMY (BRA)
Baluch Republican Army (BRA), Pakistan’a karşı silahlı mücadele yürüten bir başka örgüt olarak faaliyet gösteriyor. BRA’nın liderlerinden biri olan Brahmdagh Bugti, şu anda İsviçre’de bulunuyor. Örgüt, Pakistan ordusuna ve devlet kurumlarına yönelik saldırılar gerçekleştirdiği bilinen gruplar arasında yer alıyor.
UNITED BALOCH ARMY (UBA)
United Baloch Army (UBA), BRA’dan ayrılan bir grup olarak ortaya çıktı. Ayrılık sonrası bağımsız bir yapı olarak faaliyetlerini sürdüren UBA, BRA ile benzer bir çizgide hareket ediyor. Bu örgüt de bağımsızlık hedefiyle Pakistan’a karşı silahlı eylemler düzenlemeye devam ediyor.
SARMACHARS OLARAK TANIMLANIYORLAR
Sarmachars, ayrılıkçı Beluç savaşçılar için kullanılan genel bir tanım. Gerilla benzeri hareket tarzıyla mücadele eden bu savaşçılar, farklı gruplar altında örgütlenmiş olsalar da ortak hedefleri bağımsız Belucistan olarak tanımlanıyor.
BU ÖRGÜTLERİ KİM DESTEKLİYOR?
Pakistan hükümeti, bu örgütlerin arkasında sık sık Hindistan istihbaratının olduğunu öne sürüyor. Öte yandan, İran da kendi Beluç bölgelerinde benzer hareketlerin önüne geçmeye çalışıyor. Bu nedenle zaman zaman Pakistan ile güvenlik işbirliği içinde hareket ediyor. Bazı kaynaklara göre, yurtdışındaki Beluç diasporası da bu gruplara maddi ve propaganda desteği sunuyor.
ASKERİ GÜÇLERİ VE SALDIRI TİPLERİ
Ayrılıkçı grupların askeri gücü sınırlı olmakla birlikte, gerilla tipi saldırılarla ses getiriyorlar. Pakistan ordusuna ait araçların kaçırılması, bomba yüklü saldırılar ve sabotajlar, bu grupların en sık kullandığı eylem yöntemleri arasında yer alıyor. Özellikle CPEC projelerine yönelik saldırılar uluslararası kamuoyunun da dikkatini çekiyor. Pakistan ordusunun baskıları nedeniyle bu grupların önemli bir bölümü dağlık alanlara çekilmiş durumda.
Belucistan’daki silahlı çatışmalar ve şiddet olayları son dönemde yeniden artış göstermiş durumda. Bölgedeki etnik gerginliklerin yanı sıra ekonomik sorunlar da bu durumu etkiliyor. Bölge halkı, yerel kaynakların kullanılmasına rağmen bu kaynaklardan yeterince fayda sağlayamadıklarını ifade ediyor. Çin’in bölgeye yaptığı yatırımlar da bu gerginliği artıran etkenler arasında yer alıyor.
