Belucistan, Güneybatı Asya'da yer alan bir bölge olarak üç farklı ülkenin sınırları içerisinde bulunuyor. Bu coğrafi bölgenin en büyük kısmı Pakistan topraklarında yer alırken, diğer bölümleri İran ve Afganistan sınırları içinde bulunuyor.
Pakistan sınırları içindeki Belucistan, ülkenin batı kısmında yer alıyor ve Pakistan’ın yüzölçümü açısından en büyük eyaleti konumunda. Buna karşın, nüfus yoğunluğu oldukça düşük. Eyaletin başkenti Quetta şehri. Bölgede dağlık alanlar ve çöl arazileri yaygın.
İran tarafında ise Sistan ve Belucistan adıyla bilinen eyalet, ülkenin güneydoğusunda yer alıyor. Afganistan'da ise bölgenin daha küçük bir kısmı güneybatı topraklarında bulunuyor.
COĞRAFYA VE DOĞAL KAYNAKLAR
Pakistan'daki Belucistan eyaleti, doğal yapısı itibarıyla dağlık ve kurak bölgelerden oluşuyor. Makran Sahili, bölgenin bilinen coğrafi unsurlarından biri. İklim genel olarak sıcak ve kurak, yaz aylarında yüksek sıcaklıklar görülürken, kış aylarında ise sert hava şartları etkili oluyor.
Yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengin olan bölgede petrol, doğalgaz ve kömür rezervleri bulunuyor. Ancak mevcut kaynaklara rağmen halkın yaşam şartları düşük seviyede. Yerel halk, bu kaynaklardan yeterli ölçüde fayda sağlayamıyor.
BELUÇ HALKI VE KÜLTÜREL YAPI
Belucistan'da çoğunlukla Beluçlar olarak adlandırılan etnik grup yaşıyor. Bunun dışında Peştunlar ve Brahuiler gibi başka topluluklar da bölgede bulunuyor. Beluçlar, kendilerine özgü bir dil olan Beluçça konuşuyor. Bu dil, İran dilleri grubuna yakınlık gösteriyor.
Toplumsal yapıda kabile sistemi etkili. Geleneksel yaşam tarzı, misafirperverlik ve kültürel değerler bölgede hâlen güçlü şekilde devam ediyor. Nüfusun büyük bölümü Sünni Müslüman olsa da farklı mezheplerin mensupları da mevcut.
SİYASİ GERGİNLİKLER VE AYRILIKÇI HAREKETLER
Belucistan, uzun yıllardır siyasi huzursuzlukların yaşandığı bir bölge. Bazı Beluç gruplar, Pakistan’dan ayrılarak bağımsız bir yapı kurmak istiyor. Bu doğrultuda zaman zaman silahlı çatışmalar yaşanıyor.
Pakistan hükümeti ile ayrılıkçı yapılar arasında gerilim zaman zaman artış gösteriyor. Bölgede güvenlik önlemleri sıkı tutulurken, ayrılıkçı hareketler çeşitli dönemlerde saldırılar düzenliyor.
EKONOMİK DURUM VE SOSYAL ALTYAPI
Bölge yeraltı kaynakları açısından zengin olmasına rağmen ekonomik kalkınma oldukça yavaş ilerliyor. Eğitim, sağlık ve ulaşım gibi altyapı hizmetlerinde ciddi eksiklikler bulunuyor. İşsizlik oranı yüksek seviyede.
Genç nüfusun büyük bir bölümü ya başka şehirlere göç ediyor ya da silahlı hareketlere katılıyor. Bu durum, sosyoekonomik yapının daha da kırılgan hale gelmesine yol açıyor.
STRATEJİK ÖNEM: CPEC VE GWADAR LİMANI
Son yıllarda Belucistan, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) projesi kapsamında uluslararası ilgiyi üzerine çekmiş durumda. Proje kapsamında Gwadar Limanı, Çin’in Orta Doğu’ya açılan kapısı olarak konumlanıyor.
Bu liman sayesinde Belucistan, ekonomik ve lojistik açıdan önemli bir merkez haline gelmiş durumda. Proje kapsamında bölgeye yapılan yatırımlar, küresel ticaret yolları açısından kritik bir bağlantı noktası oluşturuyor.
