Güney Kore Anayasa Mahkemesi, 3 Aralık 2024 tarihinde ilan edilen sıkıyönetimin anayasaya aykırı olduğu hükmüne vararak, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’ün görevden alınmasına karar verdi. Kararın ardından Yoon, derhal görevinden uzaklaştırıldı.
Yonhap haber ajansının aktardığına göre, Anayasa Mahkemesi, söz konusu sıkıyönetim kararının anayasanın öngördüğü "ulusal kriz" şartlarını karşılamadığını belirtti. Mahkeme ayrıca, Yoon’un sıkıyönetim ilanının hemen ardından Ulusal Meclis’e asker göndererek kanunları ihlal ettiğini bildirdi. Bu gerekçelerle Ulusal Meclis’in azil talebinin kabul edildiği duyuruldu.
SÜREÇ NASIL İŞLEDİ?
Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, “muhalefetin devlet karşıtı faaliyetlere karıştığını” öne sürerek sıkıyönetim ilan ettiğini açıklamıştı. Ancak bu karar, Ulusal Meclis tarafından yapılan oylamada reddedilmiş ve Bakanlar Kurulu’nda da onaylanmamıştı.
14 Aralık’ta yapılan oylamada Yoon’un azli yönünde karar alınmış ve süreç Anayasa Mahkemesine taşınmıştı. Mahkeme süreci devam ederken Yoon, geçici olarak görevinden uzaklaştırılmıştı.
Bu süreçte ayrıca adli bir soruşturma başlatıldı. 15 Ocak’ta gözaltına alınan Yoon, ülke tarihinde gözaltına alınan ilk devlet başkanı oldu. Seul Batı Bölge Mahkemesi, 19 Ocak’ta “ayaklanmaya liderlik etmek” ve “görevi kötüye kullanmak” suçlamalarıyla tutuklama kararı verdi.
26 Ocak’ta Güney Kore Savcılığı tarafından hakkında iddianame hazırlandı. Ancak Seul Merkez Bölge Mahkemesi, fiziksel gözaltı olmaksızın yargılanmasına karar vererek 8 Mart’ta serbest bırakılmasına hükmetti.
60 GÜN İÇİNDE SEÇİM YAPILACAK
Anayasa Mahkemesinin kararının ardından, Güney Kore yasaları gereği 60 gün içinde yeni devlet başkanının belirlenmesi için seçim yapılacak. Mevcut yasalar, devlet başkanının görevden alınmasından sonra seçime gidilmesini şart koşuyor.
ANAYASA MAHKEMESİNİN GÖREVİ VE AZİL SÜRECİ
Güney Kore yasalarına göre, devlet başkanının görevden alınabilmesi için Ulusal Meclise sunulan azil önergesinin meclis üyelerinin üçte ikisi tarafından onaylanması gerekiyor. Diğer üst düzey kamu görevlileri için ise salt çoğunluk yeterli oluyor.
Meclis onayının ardından dosya Anayasa Mahkemesine intikal ediyor. Mahkeme, ilgili sürece dair delilleri dinliyor ve gerek görmesi halinde duruşmalar düzenliyor. Karar vermesi için yargıçlardan en az altısının onayı gerekiyor. Halihazırda mahkemede sekiz yargıç görev yapıyor.
14 Aralık 2024 tarihindeki oylamada Güney Kore Ulusal Meclisi, nitelikli çoğunluğu sağlayarak azil talebini onaylamıştı. Mahkemenin azil yönünde karar vermesiyle Yoon Suk Yeol, 2017’de görevden alınan Park Geun-hye’den sonra azledilen ikinci devlet başkanı oldu.
