Ürdün’ün başkenti Amman, Türkiye, Ürdün, Irak, Lübnan ve Suriye’den üst düzey yetkililerin bir araya geldiği kritik bir toplantıya ev sahipliği yapıyor. Bölgesel güvenlik, terörle mücadele ve organize suçlarla mücadele gibi başlıkların ele alınacağı toplantıya Türkiye adına Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın katılıyor.
ÜST DÜZEY TEMSİLİYET
Toplantıya katılan heyetler, ilgili ülkelerin dışişleri ve savunma bakanları ile genelkurmay ve istihbarat başkanlarından oluşuyor. Beş ülkenin üst düzey temsilcileri, bölgesel güvenlik tehditlerine karşı ortak hareket etme olanaklarını görüşmek üzere Amman’da bir araya geldi.
TOPLANTININ GÜNDEMİ
Görüşmelerde şu başlıkların ele alınması bekleniyor:
Bölgesel güvenlik tehditleri ve sınır aşan unsurların yol açtığı riskler
Terörle mücadele ve istihbarat işbirliği konularında ortak adımlar
Organize suçlar, insan kaçakçılığı ve uyuşturucu ticaretiyle mücadele
Suriye’deki gelişmeler ve bölgesel etkileri
Mülteci krizi ve insani yardımların koordinasyonu
Yetkililer, bu başlıklarda işbirliği imkanlarını değerlendirecek ve bölgesel sorunlara çözüm bulmaya yönelik adımları masaya yatıracak.
Türkiye, sınır güvenliğini sağlamak ve bölgesel istikrarı korumak amacıyla benzer formatta toplantılara daha önce de katılmıştı. 15 Ocak’ta Suriyeli, 6 Ocak’ta Ürdünlü yetkililerle Ankara’da, 14 Mart 2024’te ise Iraklı mevkidaşlarla Bağdat’ta görüşmeler gerçekleştirilmişti.
BAKAN FİDAN'DAN AÇIKLAMA
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, toplantı sonrası kritik açıklamalarda bulundu. Suriye'de son günlerde meydana gelen çatışmalara ilişkin de konuşan Fidan, yaşananları 'provokasyon' olarak değerlendirdi.
"SURİYE'Yİ RAYINDAN ÇIKARMAYA ÇALIŞIYORLAR"
"Bölge ülkeleri kendi sorumluluklarını üstlenmeli ve gereğini yapmalı. Suriye'de yeni kurulan hükümete her yönüyle yardımcı olmak konusunda kararlılığımız var" diyen Fidan, "Suriye hükümetinin haftalardır sürdürdüğü politikanın son günlerde bir provokasyonla rayından çıkartılmaya çalışıldığını görüyoruz" ifadelerini kullandı.
"PKK'NIN BÖLGEDEN SİLİNMESİ ÖNCELİĞİMİZ"
Fidan ayrıca "İsrail'in yayılmacı politikalarına karşı ortak duruşumuzu yansıtıyoruz. Irak, Suriye ve Türkiye için ortak düşman olan PKK'nın bölgeden silinmesi bizim önceliklerimiz arasında yer almakta. Suriye için bölge ülkeleri olarak sorumluluk almalıyız. Bir sonraki toplantıya Türkiye'de ev sahipliği yapacağız" sözlerini sarf etti.
DEAŞ MESAJI
Fidan açıklamalarında şu ifadeleri kullandı: "Bugün yaptığımız görüşmeler neticesinde özellikle somut neler yapabiliriz, onun üzerinde durduk. Bunların başında bölge ülkeleri olarak özellikle DEAŞ'a yönelik bir ortak müşterek operasyon ve istihbarat mekanizmasının kurulması konusunda karar aldık. Arkadaşlarımız bu konuda çalışacaklar, detaylaştırmak için. Diğer taraftan, İsrail'in bölgedeki yayılmacı politikalarına karşı hep beraber ortak duruşumuzu nihayet bildirgeye de yansıtıyoruz. Bu da bizim için fevkalade önemli. Irak, Suriye ve Türkiye için ortak düşman olan PKK'nın da bölgeden silinmesi, silahlı terör faaliyetlerine son vermesi bizim önceliklerimiz arasında yer almakta.
Daha önceki arkadaşlarımıza ifade ettiler, bundan sonraki toplantıya inşallah Türkiye'de ev sahipliği yapacağız. Özellikle terörle mücadele, DEAŞ'ın bölgede tekrar baş vermemesi ve tamamıyla ortadan kaldırması için beş ülke olarak kabiliyetlerimizi birleştirip var güçümüzle çalışmaya devam edeceğiz. Ben tekrar ev sahipliği için değerli kardeşime çok teşekkür ediyorum."
TOPLANTIDAN SONRA ORTAK BİLDİRİ YAYIMLANDI
Suriye ve Komşu Ülkeler Toplantısı'nın ardından ortak bildiri yayımlandı.
Terörle mücadele, uyuşturucu ve silah kaçakçılığıyla mücadelede işbirliği, sınır güvenliğinin sağlanması, bölgedeki diğer ortak zorluklar ve Suriye'deki gelişmelerin görüşüldüğü toplantının ardından yayımlanan ortak bildiride, Suriye halkının; ülkenin güvenliğini, istikrarını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü sağlayan, haklarını ve güvenliğini koruyan temeller üzerinde vatanlarını yeniden inşa etme çabaları desteklendi. Suriye'nin güvenliği ve istikrarının, bölgenin güvenliği ve istikrarı için esas olduğu vurgulanan bildiride, Suriye'nin güvenliği, egemenliği ve barışını hedef alan tüm girişimler ve gruplar kınandı. Hükümete, kamu düzenini güçlendirmek ve Suriye'nin istikrarını ile halkının güvenliğini korumak için aldığı tüm önlemlerde destek mesajı verildi.
BMGK'YA İSRAİL ÇAĞRISI
İsrail'in Suriye topraklarına yönelik saldırganlığı ve iç işlerine müdahale girişimlerinin reddedildiği ve kınandığı bildiride, bu durumun uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukukun açık bir ihlali, Suriye'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik bir saldırı olduğu ve daha fazla çatışmaya yol açacak bir tırmanmaya yol açacağı ifade edildi. Katılımcılar, bildiride, uluslararası toplumu ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyini (BMGK) uluslararası hukuka uymaya, İsrail'in ihlallerine son vermeye ve İsrail'in işgali altındaki Suriye topraklarından çekilmesini sağlamaya çağırdı. Ayrıca, İsrail'in saldırılarını durdurması ve Suriye ile İsrail arasında 1974'te imzalanan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması'na uyması talep edildi.
DEAŞ'LA MÜCADELEDE OPERASYON ODASI
Öte yandan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da son derece kritik açıklamalarda bulunduğu ortak basın toplantısında konuşan Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, Suriye'nin güvenliğinin komşu ülkeler için taşıdığı öneme değindi ve komşu ülkelerle bu konuda neler yapılması gerektiğini görüştüklerini ve pek çok noktada hemfikir olduklarını söyledi. DEAŞ'ın Suriye ve bölge için oluşturduğu tehditle mücadelede birlikte hareket etme konusunda hemfikir olduklarını kaydeden Safedi, Suriye'nin güvenliği ve istikrarının komşu ülkeler için önemli olduğunu ifade etti.
İKİNCİ TOPLANTI TÜRKİYE'DE
Ürdün Dışişleri Bakanı Safedi, nisan ayında 2. Suriye ve Komşu Ülkeler Toplantısına Türkiye'nin ev sahipliği yapacağını kaydetti. İsrail'in, bölgede hedeflerine ulaşmak için kaos ortamı oluşturmaya çalıştığına ve terörizmin yeşerdiği ortamlara katkıda bulunduğuna vurgu yapan Safedi, "Türkiye'ye yönelik her türlü terör tehlikesi bize yönelik de bir tehdittir." diyerek teröre karşı ortak duruşlarını ifade etti. Irak Dışişleri Bakanı Hüseyin de toplantıda DEAŞ'ın Suriye ve komşu ülkeler üzerindeki tehditlerine odaklanıldığını aktardı. Irak ve Suriye'nin istikrarının ayrılmaz bir bütün olduğunun altını çizen Hüseyin, "Irak'ın DEAŞ'tan çok çektiğini, bu örgüte karşı verilecek mücadelenin ise sadece Suriye değil bölgesel düzeyde olması gerektiğini" dile getirdi.
