Euronews haberine göre, Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, İsrail’in Gazze’deki askeri faaliyetlerine karşı AB nezdinde atılabilecek 10 farklı adımı içeren bir liste hazırladı. Belge, bu hafta Belçika'nın başkenti Brüksel'de düzenlenecek Dışişleri Konseyi toplantısında üye ülkelere sunulacak.
Listede öne çıkan yaptırımlar şunlar:
-
AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın askıya alınması
-
Siyasi diyalogların durdurulması
-
İsrail’in AB programlarına erişiminin kısıtlanması
-
Yasadışı yerleşimlerden yapılan ithalatın engellenmesi
-
Yasadışı yerleşim sakinlerine vizesiz seyahatin kaldırılması
-
AB-İsrail Havacılık Anlaşması’nın iptali
Bazı maddelerin hayata geçirilebilmesi için AB’nin 27 üyesinin oy birliği gerekirken, diğer maddeler için AB nüfusunun yüzde 65’ini temsil eden ülkelerin yüzde 55’inin onayı yeterli olacak.
DEĞERLENDİRME: ANLAŞMANIN İNSAN HAKLARI BÖLÜMÜ İHLAL EDİLDİ
Kallas’ın önerisi, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın “insan hakları”na ilişkin hükümlerinin ihlal edildiği yönündeki AB içi değerlendirmelere dayanıyor. İsrail’in Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria’da gerçekleştirdiği eylemler nedeniyle söz konusu bölümün geçerliliğini yitirdiği savunuluyor.
Bir AB diplomatı, Kallas’ın başlangıçta 5 seçenek üzerinde çalıştığını, ancak daha sonra bu sayıyı iki katına çıkardığını ve üye devletlerin Komisyon kararı olmadan oy birliğiyle uygulayabileceği tedbirleri de listeye eklediğini söyledi.
ÜYE ÜLKELER ARASINDA GÖRÜŞ AYRILIĞI
Diplomatik kaynaklara göre, AB üyesi ülkeler arasında yaptırımlar konusunda net bir uzlaşı bulunmuyor. Özellikle Çekya, Almanya, Macaristan ve İtalya gibi ülkeler, sahadaki insani durumun iyileşmesi halinde İsrail’e karşı yaptırım uygulanmasına mesafeli yaklaşıyor.
Ancak İrlanda ve İspanya, İsrail’e karşı somut adımlar atılması konusunda kararlı tutumlarını sürdürüyor. İrlanda, işgal altındaki Batı Şeria’dan yapılan ithalatı denetlemeye başlamış durumda.
SONUÇLAR, SAHADAKİ GELİŞMELERE BAĞLI
AB’nin geçen hafta İsrail ile Gazze’ye insani yardımların ulaştırılması konusunda bir anlaşmaya vardığı açıklanmıştı. Anlaşma kapsamında:
-
Zikim sınır kapısının açılması
-
Gazze’ye yakıt girişinin sağlanması
-
Su borularının onarılması
gibi önlemler üzerinde mutabakat sağlandığı belirtilmişti.
Kaja Kallas, cuma günü yaptığı açıklamada, bu adımların sahada uygulanıp uygulanmadığının, İsrail’e yönelik alınacak tedbirler açısından belirleyici olacağını vurguladı. Bir diplomat, “Salı gününe kadar bazı sonuçlar görebilirsek bu, İsrail’in anlaşmayı uygulamaya istekli olduğu yönünde önemli bir işaret olacak.” dedi.
YAPTIRIMLAR İÇİN OY BİRLİĞİ ŞARTI
Liste kapsamındaki pek çok yaptırım önerisinin hayata geçebilmesi için, Avrupa Birliği Konseyi’ne üye 27 ülkenin tamamının oy birliğiyle onay vermesi gerekiyor. Bu durum, atılacak adımların siyasi dengelere bağlı olarak şekilleneceğini gösteriyor.
Brüksel'deki toplantıda hangi seçeneğin öne çıkacağı, AB'nin İsrail politikasında nasıl bir yol izleyeceği ve üye ülkelerin ortak tutum geliştirip geliştiremeyeceği, önümüzdeki günlerde netleşecek.
