Avrupa Birliği (AB), Ukrayna’ya yönelik askeri desteğini artırma hazırlıkları yapıyor. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas tarafından sunulan yeni teklif, 2024 yılında sağlanan yardımın iki katına çıkarılarak 40 milyar euroya yükseltilmesini öngörüyor.
Geçtiğimiz yıl AB ve üye ülkeler, Ukrayna’ya yaklaşık 20 milyar euro askeri yardım sağlamıştı. Yeni yardım planı, ABD’de yaşanan siyasi belirsizliklerin etkisiyle daha güçlü bir destek mekanizması oluşturmayı hedefliyor.
SİYASİ DESTEK VAR, DETAYLAR BELİRSİZ
Kaja Kallas, teklifin pazartesi günü Brüksel’de düzenlenen ve 27 AB üyesinin dışişleri bakanlarının katıldığı toplantıda sunulduğunu açıkladı. Kallas, teklifin genel anlamda "geniş siyasi destek" aldığını belirtirken, yardım planının detaylarının hâlâ tartışıldığını ifade etti.
DOĞU AVRUPA’DAN YÜKSEK KATKI
Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü tarafından paylaşılan verilere göre, Estonya, Danimarka ve Litvanya, Ocak 2022 ile Aralık 2024 arasında gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYH) %2’sinden fazlasını Ukrayna’ya yardım olarak sundu.
Buna karşılık, İtalya, İspanya, Slovenya, Portekiz, Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi, GSYH’lerinin %0,5’inden azını katkı olarak sağlayarak listenin alt sıralarında yer aldı.
İTALYA VE İSPANYA'DAN ÇEKİMSER TUTUM
Toplantı öncesinde konuşan İtalya ve İspanya dışişleri bakanları, teklife destek konusunda henüz net bir tutum belirlemediklerini ifade etti.
İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, "Trump-Putin telefon görüşmesini bekliyoruz. Ateşkese yönelik bir ilerleme olup olmayacağını görmek istiyoruz" şeklinde konuştu. Ayrıca İtalya’nın kendi savunma harcamalarını artırmak için kaynak arayışında olduğunu dile getirdi.
İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares ise, "Tartışmaların nasıl ilerleyeceğini göreceğiz, ancak şu anda bu konuda alınmış bir karar yok" ifadesini kullandı. Albares, İspanya’nın bu yıl Ukrayna’ya 1 milyar euro askeri yardım taahhüdünde bulunduğunu da hatırlattı.
MACARİSTAN’DAN NET RET
AB içinde Ukrayna politikasında farklı bir çizgide duran Macaristan’dan da açıklama geldi. Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, X sosyal medya platformunda yaptığı paylaşımda, "Bu sürecin içine çekilmeyeceğiz, Macar vergi mükelleflerinin parasının Ukrayna’ya silah göndermek için kullanılmasına izin vermeyeceğiz" dedi.
Macaristan’ın yanı sıra Slovakya da destek planına mesafeli duruyor. Ancak Reuters’a konuşan Avrupa kaynakları, yardımların gönüllülük esasına göre belirleneceğini, dolayısıyla Macaristan ve Slovakya’nın teklifi engelleyemeyeceğini ifade etti.
DESTEK DAĞILIMI TARTIŞMA KONUSU
Ukrayna’ya yönelik askeri destek planı, AB içerisinde farklı yaklaşımları ortaya çıkardı. Doğu Avrupa ülkeleri daha yüksek katkılar sağlarken, Güney Avrupa ülkeleri temkinli bir yaklaşım sergiliyor. Yeni yardım teklifinin detaylarının netleşmesi ve ülkelerin nihai tutumlarının belirlenmesi için görüşmelerin süreceği bildirildi.
