Emel Kırım Vakfı, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı’nın 81. yılı anısına bir anma programı düzenliyor. Etkinlik, 25 Mayıs 2025 tarihinde saat 14.00’te Üsküdar Bağlarbaşı Kongre Merkezinde gerçekleştirilecek. Anma programı, Üsküdar Belediyesinin desteğiyle hayata geçirilecek.
BELGESEL VE KONFERANSLA ANILACAK
Gerçekleşecek programda, sürgün sırasında hayatını kaybedenler dualarla anılacak. Ayrıca, sürgünün nasıl gerçekleştirildiğini anlatan “SÜRGÜN” adlı belgeselin gösterimi yapılacak. Belgesel gösteriminin ardından bir konferans düzenlenecek. Etkinlik halka açık ve ücretsiz olarak gerçekleştirilecek.
18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI
18 Mayıs 1944 tarihinde Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin’in emriyle, Kırım’da yaşayan tüm Kırım Tatarları sürgün edildi. Erkeklerin büyük çoğunluğu Kızılordu saflarında savaşırken, çoğunluğu kadın, çocuk ve yaşlılardan oluşan halk, hayvan vagonlarına bindirilerek Türkistan, Urallar ve Sibirya gibi uzak bölgelere gönderildi.
Sürgün sırasında ve sonrasında yaşanan açlık, susuzluk, hastalık gibi nedenlerle 420 bini aşkın Kırım Tatarından yaklaşık yüzde 46’sı hayatını kaybetti. Sürgün, Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçlayan bir uygulama olarak hayata geçirildi.
VATANA DÖNÜŞ MÜCADELESİ
Kırım Tatarları, sürgün edildikleri yerlerde anavatanlarına dönebilmek için yıllarca mücadele verdi. 1989 yılı itibarıyla bu dönüş süreci başladı. Ancak bu tarihe kadar, geri dönme teşebbüsleri hapis ve ikinci sürgünle cezalandırıldı.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından, çok sayıda Kırım Tatarı vatanlarına dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin kişi, maddi imkânsızlıklar ve yasal engeller nedeniyle sürgün yerlerinde kalmak zorunda kaldı.
ULUSLARARASI TANIMA SÜRECİ
Ukrayna Parlamentosu, 2015 yılında 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak tanıdı ve 18 Mayıs gününü “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” ilan etti.
Bu kararın ardından, Letonya ve Litvanya parlamentoları 2019’da, Kanada Parlamentosu Avam Kamarası 2022’de, Polonya Sejm’i 2024 Temmuz ayında, Estonya Parlamentosu (Riigikogu) 2024 Ekim ayında, Çekya Senatosu ise 2024 Aralık ayında aynı kararı alarak Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak tanıdı.
ETKİNLİK HALKA AÇIK
Emel Kırım Vakfı tarafından düzenlenecek 25 Mayıs’taki anma etkinliği, Kırım Tatar halkının yaşadığı tarihi trajedinin hatırlanması ve bu konuda toplumsal farkındalığın artırılması amacıyla gerçekleştirilecek. Tüm halkın katılımına açık olan programda, tarihsel hafızayı diri tutacak içeriklere yer verilecek.
