Tarih Dosyası/Dünya Bülteni 

Osmanlı sultanları yaşamları boyunca cami, külliye, misafirhane, çeşme gibi birçok eser yaptırmışlar ve bunların bir kısmını da vakıflaştırarak ölümsüz hale getirmişlerdi. Bu sultanlardan biri de Kanuni Sultan Süleyman’ın kızı Mihmimah Sultan’dı. Mihrimah Sultan Üsküdar ve Edirnekapı’da yaptırdığı cami ve külliyeler ile büyük hayır işlerinde bulunmuştu.

Mihrimah Sultanın büyük hizmetlerinden biri de Mekke’de tamiratını yaptırdığı Ayn-ı Zübeyde ( Zübeyde suyu)  su yoluydu. Tarih boyunca büyük kuraklıklar yaşamış olan Mekke şehrinin su ihtiyacı özellikle hac dönemlerinde artmaktaydı. Yaşanan bu ihtiyacı karşılamak amacıyla Abbasi Halifesi Harun Reşidin eşi Zübeyde Hanım Mekke dışından Vadiyi Numan denilen bölgeden 60 kmlik su kemerleri inşa ettirmişti. Kutsal bölgeyi çeşmelerle donatan Zübeyde Hanım hac dönemlerinde Müslümanların karşılaştığı su ihtiyacını gidermişti.

 
  

Hicaz bölgesi Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı idaresine geçti. Bu durum Osmanlı padişahlarına yeni bir görev daha yüklemişti. Bu görev tüm İslam dünyasını ilgilendiren hac organizasyonuydu. “hâdimü’l-haremeyni’ş-şerifeyn” unvanını kullanan Yavuz Sultan Selim başta olmak üzere sonraki Osmanlı padişahları kutsal beldelerde hac ibadetinin huzur ve emniyet içinde yapılmasını ilk görevleri olarak görecekler ve bu beldelerde geniş kapsamlı imar faaliyetlerinde bulunacaklardı.

 
  

Zübeyde Hanım tarafından yaptırılmış olan suyolunun tamiratı da bunlardan yalnızca bir tanesiydi.  Ayn-ı Zübeyde suyolu 1560 yıllardan itibaren sel ve kum fırtınaları sonucunda büyük tahribata uğramış ve kullanılamaz hale gelmişti. Bunun üzerine Mekke Şerifi 1562 yılında bir raporla suyolunda tamirat yapılması gerektiğini İstanbul’a bildirmişti. Bu raporun ardından Kanuni Sultan Süleyman yapılacak onarımını tespiti ve maliyetinin hesaplanması için bir heyet görevlendirdi. Heyetin tespitlerine göre suyolunda yapılacak onarım ve yeni kanalların yapımı yaklaşık 30000 altın tutacaktı.

Birçok cami, misafirhane yaptırmış olan hayırsever bir sultan olan Mihrimah Sultan bu durumdan haberdar olunca daha önce bir kadın sultanın yaptırmış olduğu bu suyolunun tamiratını kendi üzerine aldı. İhtiyacın çok üzerinde -elli bin altın- bir meblağ ile suyolunun onarımı için Mimar Sinan’dan yardım istedi. Aynı yıl, 1573 tarihinde Mimar Sinan’ın denetiminde çalışmalar başladı. 10 yıllık bir onarım sürecinin ardından çalışmalar 1573 yılında sona erdi. Onarım sırasında Ayn-ı Zübeyde suyolu başka kaynaklarla da beslendi ve böylece suyu çoğaltıldı. Daha önce Arafat’a kadar gelen suyolu uzatılarak Mekke şehrinin farklı noktalarına ulaştırıldı. Yapılan bu kapsamlı onarım faaliyetinin ardından Ayn-ı Zübeyde dualarla açıldı. Böylece bir kadın sultanın yaptırmış olduğu suyolu yine bir başka sultan tarafından onarılarak Müslümanların hizmetine sunulmuş oldu.