Danimarka’da emeklilik yaşı, 2006 yılından bu yana ortalama yaşam süresine göre güncelleniyor. Nüfusun giderek yaşlanması ve sosyal güvenlik sistemine olan mali yükün artması nedeniyle emeklilik yaşında yeni bir düzenlemeye gidildi. Danimarka Parlamentosu tarafından görüşülen yasa, 81 evet ve 21 hayır oyu ile kabul edilerek yasalaştı.

Yasaya göre 1 Ocak 1971 ve sonrasında doğan bireyler için emeklilik yaşı 2040 yılı itibarıyla 70 olacak. Mevcut emeklilik yaşı 67 iken bu yaş kademeli olarak 2030’da 68, 2035’te 69 ve 2040’ta 70 olarak uygulanacak.

AVRUPA’DA BİR İLK

Bu karar ile birlikte Danimarka, Avrupa’da en yüksek emeklilik yaşına sahip ülke konumuna geldi. Yasayla birlikte sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğinin hedeflendiği belirtildi.

Yeni düzenleme ülkede tartışmalara neden oldu. Başkent Kopenhag’da sendikaların desteklediği protesto gösterileri düzenlendi. Danimarka Sendikalar Konfederasyonu Başkanı Jesper Ettrup Rasmussen yasa hakkında şu açıklamayı yaptı:
“Sağlıklı bir ekonomiye sahip olmamıza rağmen Avrupa Birliği’nin en yüksek emeklilik yaşına sahip ülkesiyiz. Bu tamamen adaletsiz.”

Sosyal Demokrat Başbakan Mette Frederiksen de geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada otomatik emeklilik yaşı artışına dayanan sistemin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini söylemişti. Frederiksen,
“Artık insanların her seferinde bir yıl daha fazla çalışması gerektiğini savunmuyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.

Yine İspanya, bu kez iletişim alt yapısı bir anda çöktü Yine İspanya, bu kez iletişim alt yapısı bir anda çöktü

AVRUPA'DA YÜKSELEN EMEKLİLİK YAŞLARI

Emeklilik yaşı konusu yalnızca Danimarka’ya özgü bir gelişme değil. Avrupa genelinde yaşlanan nüfus ve artan kamu yükü nedeniyle birçok ülke emeklilik yaşlarını kademeli olarak yükseltiyor.

Bazı Avrupa ülkelerindeki emeklilik yaşları şu şekilde:

  • Almanya: 66-67

  • İtalya: 66-67

  • İsveç: En erken 63, standart 65

  • Fransa: 64 (2023’te 62’den yükseltildi)

  • İngiltere: 66 ve artırılması planlanıyor

  • Norveç, İzlanda, Yunanistan, Belçika, İsrail: 67

  • Avusturya, Finlandiya, Danimarka (mevcut): 65

  • Rusya: 60-65

  • ABD: 65

  • Kanada: 65

TÜRKİYE OECD’NİN EN DÜŞÜK EMEKLİLİK YAŞINA SAHİP ÜLKESİ

Danimarka’daki yeni uygulama, Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasındaki emeklilik yaş farkını da yeniden gündeme getirdi. 2023 yılında yürürlüğe giren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi ile Türkiye’de bazı vatandaşlar 38 yaşında emekli olma hakkı kazandı.

Düzenlemeye göre, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan ve prim gün sayısı ile sigortalılık süresini tamamlayanlar yaş şartına bakılmaksızın emekli olabiliyor. Şu ana kadar 2,5 milyon kişi bu kapsamda emekli oldu. Kadınlarda emeklilik yaşı 38, erkeklerde ise 43’e kadar düştü. Önümüzdeki süreçte bu sayının 4,8 milyona ulaşması bekleniyor.

Bu gelişmeyle birlikte Türkiye, 2025 itibarıyla OECD ülkeleri içinde en erken emeklilik yaşına sahip ülke olacak. Ortalama emeklilik yaşı 48'e kadar düşmüş durumda.

Danimarka’da emeklilik yaşının 70’e çıkarılması kararı, kıtadaki diğer ülkelerde de benzer tartışmaların önünü açtı. Avrupa ülkelerinde emeklilik sistemlerine dair düzenlemeler ve kamu maliyesine etkileri önümüzdeki dönemde de gündemde kalmaya devam edecek.