Ho Chi Minh City merkezli SVC Group’un CEO’su Kieu Quoc Thanh, son iki haftadır sektördeki herkesin “aklını kaybetmiş gibi hissettiğini” söyledi. ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan 2025’te duyurduğu ve şu anda 90 gün süreyle askıya alınmış olan yeni tarife kararları, Vietnamlı ihracatçılar arasında büyük bir kafa karışıklığına yol açtı.
Thanh, ABD’ye gönderilmek üzere hazırlanan kaju yüklü konteynerinin limanda beklediğini ve müşterilerin, ürünün hangi tarife oranından vergilendirileceği konusunda hiçbir bilgiye sahip olmadığını belirtti.
“Kimse ne olduğunu bilmiyor.” diyen Thanh, sürecin tüm ihracatçılar için ciddi belirsizlik yarattığını ifade etti.
ABD-VİETNAM TİCARETİ KRİTİK NOKTADA
Vietnam ekonomisinin yüzde 30’u sadece ABD’ye yapılan ihracattan oluşuyor. Bu durum, Trump’ın gümrük tarifeleri kararlarını Vietnam için son derece hassas hale getiriyor. ABD ile 10 Nisan’da başlatılan ticaret anlaşması müzakereleri, Hanoi yönetimi için hayati öneme sahip.
Ho Chi Minh City Menkul Kıymetler Şirketi Baş Stratejisti Tyler Manh Dung Nguyen, “Şu anda yalnızca finans piyasaları için değil, tüm işletmeler için aşırı belirsizlik içindeyiz.” açıklamasında bulundu.
PEKİN’DEN HANOİ’YE YAKINLAŞMA: XI JINPING’İN ZİYARETİ
15 Nisan 2025’te Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Güneydoğu Asya turunun parçası olarak Vietnam’a resmi ziyarette bulundu. Ziyaret sırasında Vietnam Devlet Başkanı Luong Cuong tarafından karşılanan Xi’ye, Hanoi’de 21 pare top atışıyla tören düzenlendi.
Ziyaret sırasında iki ülke arasında 45 anlaşma imzalandığı açıklandı. Çin devlet ajansı Xinhua, Xi’nin Vietnam’a “tek taraflı zorbalığa karşı durma” çağrısında bulunduğunu aktardı.
ABD Başkanı Trump, Çin-Vietnam görüşmelerine tepki göstererek, “Güzel bir toplantı yapıyorlar. Muhtemelen ‘Amerika Birleşik Devletleri’ni nasıl kandırırız’ diye plan yapıyorlar.” şeklinde konuştu.
ABD TİCARET AÇIĞI: VİETNAM İLE YENİ GERİLİM
2024’te ABD’nin Vietnam ile olan ticaret açığı 123,5 milyar dolarla en yüksek üçüncü düzeye ulaştı. Trump yönetimi bu farkı “karşılıklılık” gerekçesiyle tarifelerle kapatmak istiyor. Ancak DEEP C Endüstri Bölgeleri Genel Direktörü Bruno Jaspaert, “Vietnam gibi bir ülkenin ABD’ye karşı pazarlık gücü yok.” diyerek tarifelerin adil olmadığını savundu.
Vietnam yönetimi, ABD ile ilişkileri düzeltmek için Boeing ve Lockheed Martin gibi firmalardan büyük alımlar yapmayı, ayrıca Starlink uydu internetine izin vermeyi taahhüt etti. Trump’ın şirketi Trump Organization ile Hung Yen eyaletinde 1,5 milyar dolarlık golf ve otel yatırımı anlaşması da yapıldı.
TİCARET SAVAŞI FIRSATA DÖNÜŞEBİLİR Mİ?
Uzmanlara göre, Trump’ın Çin ile başlattığı ticaret savaşları Vietnam için kısa vadede bazı fırsatlar da yaratabilir. 2020’li yılların başlarında Çin’den Vietnam’a taşınan üretim tesisleri, bu tür küresel ticaret gerilimlerinde Vietnam’ı tercih edilen bir alternatif haline getirmişti.
Craig Martin, “Asıl mücadele Çin ile ABD arasında geçiyor. Vietnam ise diplomatik olarak arada kalmış durumda.” yorumunda bulundu.
ABD’nin, Çin mallarının Vietnam üzerinden ABD’ye sokulmasına dair şüpheleri nedeniyle Hanoi yönetimi, üretim süreçlerini daha şeffaf hale getirmek ve bu tür sevkiyatları önlemek için yeni denetim mekanizmaları geliştirmeye hazırlanıyor.
AVRUPA VE YENİ PAZARLAR
Trump’ın tarifeleri nedeniyle yaşanan baskının Vietnam’ı Avrupa ve diğer pazarlarla daha fazla ticaret yapmaya yöneltebileceği ifade ediliyor. Jaspaert, “Vietnam tüm savaşlarını kazandı. Gümrük tarifesi savaşını da kazanacaktır.” dedi.
Vietnam, hem ABD hem de Çin ile ilişkilerini dikkatli şekilde yürütmeye çalışırken, küresel ticaret dengesizliklerinin ortasında kendi ekonomik istikrarını korumak için diplomatik ve ekonomik manevralarını sürdürüyor.
