Suriye Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, bugün Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek. Bu görüşme, Suriye’nin 1946’da bağımsızlığını ilan etmesinden bu yana bir ABD Başkanı ile Beyaz Saray’da yapılan ilk ikili görüşme olarak kayda geçiyor. Aynı zamanda, Şara’nın eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na katılması da 58 yıl sonra bir ilki temsil etmişti.
Geçmişte Muhammed El Colani ismiyle tanınan ve HTŞ lideri olarak başına 10 milyon dolar ödül konan Şara’nın, uluslararası camiada hızla meşruiyet kazanması ve Trump tarafından Beyaz Saray’a davet edilmesi, bu teması daha da dikkat çekici hale getirdi.
ÜÇLÜ GÖRÜŞME SİNYALİ
Aynı gün Washington’da bulunan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın programı açıklanmasa da, ABD, Türkiye ve Suriye dışişleri bakanları arasında üçlü bir toplantı yapılabileceği konuşuluyor. Bu format, daha önce Mayıs ayında Antalya’da gerçekleşen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı sonrasında da uygulanmıştı.
GÜVENLİK İŞ BİRLİĞİ GÜNDEMİN İLK SIRASINDA
Görüşmenin en kritik başlığı güvenlik alanında yapılacak iş birlikleri olacak. ABD ile Suriye arasında imzalanması planlanan anlaşma, Şara yönetiminin DAEŞ’e Karşı Küresel Koalisyona katılımını öngörüyor. Türkiye’nin de içinde yer aldığı bu koalisyon, 2014 yılından bu yana Irak ve Suriye’de faaliyet yürütüyor.
Suriye İçişleri Bakanlığı, Şara’nın ziyareti öncesinde DAEŞ’e yönelik 61 ayrı hedefe operasyon düzenlendiğini duyurdu. Bu operasyonlar, Şam’ın DAEŞ ile mücadeledeki tutumunu göstermesi bakımından dikkat çekti.
ASKERİ TEMASLAR YOĞUNLAŞTI
Şara’nın ABD ziyaretinin ardından, Suriye’nin koalisyona katılımı Şam-Washington hattındaki askeri ilişkilerin kurumsallaşmasına zemin hazırlayacak. ABD’nin Şam yakınlarında insani yardımları koordine etmek ve İsrail ile olan gelişmeleri izlemek amacıyla bir askeri üs kurmayı planladığı bildiriliyor.
ABD’nin CENTCOM (Merkez Komutanlığı) bünyesinde Suriye’de yaklaşık bin askeri bulunuyor. Suriye lideri Şara’nın CENTCOM Komutanı Brad Cooper ve Koalisyon Komutanı Kevin Lambert ile basketbol oynadığı görüntülerin yayımlanması, askeri ilişkilerin artan görünürlüğüne işaret etti.
Bu gelişmeleri yakından izleyen grupların başında ise ana omurgasını YPG terör örgütünün oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) geliyor. SDG, 10 Mart’ta ulusal Suriye ordusuna katılım için anlaşma imzalamasına rağmen, henüz somut adım atılmadı. ABD ile yapılacak görüşmelerde bu konunun da gündeme gelmesi bekleniyor.
İSRAİL-SURİYE DİPLOMASİ TRAFİĞİ
Trump ile Şara’nın görüşmesinde İsrail-Suriye ilişkileri de ele alınacak. Aralarında diplomatik ilişki bulunmayan ve teknik olarak savaş durumundaki iki ülke, Paris’te 1974 tarihli Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması’nı güncelleme amaçlı doğrudan görüşmeler yürütmüştü.
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Tel Aviv ve Şam arasındaki güvenlik anlaşması için diplomatik temaslarını sürdürüyor.
İsrail’in talepleri arasında Suriye ordusunun bazı silah sistemlerinden feragat etmesi, Süveyda’daki Dürzi halkın güvenliğine ilişkin önlemler ve Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeyle ilgili güvenlik düzenlemeleri yer alıyor.
Trump yönetiminin hedefleri arasında ise Suriye’nin İbrahim Anlaşmaları’na katılımı yer alıyor. Bu girişim, bölge ülkelerinin İsrail’i tanımasını öngören bir diplomatik normalleşme süreci olarak dikkat çekiyor.
EKONOMİ VE YENİDEN İNŞA PLANI
Suriye Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı Şara’nın gündemindeki bir diğer başlık, ülkenin yeniden inşası ve ekonomik toparlanması için yatırım ve finans desteği sağlamak olacak.
ABD Başkanı Trump, daha önce Suudi Arabistan’da gerçekleşen görüşmede, Suriye’nin uluslararası destek alması yönünde çağrı yapmıştı. Şara ise, yaptırımların kaldırılmasının ardından ülkesine daha fazla yatırım çekmek istiyor.
2011’de başlayan ve 2024 sonunda sona eren iç savaş, ülkenin altyapısında ve ekonomisinde büyük yıkıma yol açtı. Dünya Bankası’nın verilerine göre Suriye’nin yeniden inşası için yaklaşık 216 milyar dolarlık kaynak gerekiyor.
