Jale İnan kimdir, nerelidir, kaç yaşında ve ne iş yapıyor soruları merakla soruluyor.
JALE İNAN KİMDİR?
Jale İnan, 1 Şubat 1914 tarihinde İstanbul'da doğdu ve 27 Şubat 2001 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti. Türkiye'nin ilk kadın arkeoloğuydu. Birçok yılı sistematik kazılara adamış, Perge ve Side antik kentlerini gün yüzüne çıkarmıştır. Ortaya çıkarılan eserleri sergilemek için Antalya ve Side müzelerinin kurulmasında önemli bir rol oynamıştır. Sistematik kazıların yanı sıra, tarihi eserlerin yasadışı ticaretine karşı mücadele etmek amacıyla çeşitli kurtarma kazıları da gerçekleştirmiştir.
Jale İnan'ın babası, Türkiye'nin öncü arkeologlarından Aziz Ogan'dı ve eşi bilim insanı Mustafa İnan'dı.
1914 yılında İstanbul'da doğan Jale İnan, müze müdürü ve arkeolog Aziz Ogan ile Mesture Hanım'ın çocuğu olarak dünyaya geldi.
Lise eğitimini, arkeolojiye olan erken ilgisini babasıyla birlikte profesyonel gezilere katılarak geliştirdiği Erenköy Kız Lisesi'nde tamamladı.
KARİYER HAYATI
1934 yılında Alexander von Humboldt Vakfı'ndan aldığı burs ile Almanya'ya giderek arkeoloji eğitimi almaya başladı. Bir yıl sonra Türkiye Cumhuriyeti'nden de bir burs kazandı. 1935-1943 yılları arasında Berlin ve Münih üniversitelerinde klasik arkeoloji lisans ve doktora eğitimini tamamladı. 1943 yılında Prof. Dr. Rodenwalt'ın danışmanlığında "Kunstgeschichtliche Untersuchung der Opferhandlung auf römischen Münzen" başlıklı teziyle doktorasını tamamlayarak Türkiye'ye döndü.
Jale İnan, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Antik Tarih Bölümü'nde Prof. Dr. Clemens Emn Bosch'un asistanı olarak görevlendirildi. 1944 yılında lise yıllarından beri tanıdığı Mustafa İnan ile evlendi ve bir sonraki yıl Hüseyin adında bir oğlu oldu.
1946 yılında İstanbul Üniversitesi'nde Klasik Arkeoloji Bölümü'nün kurulmasına katıldı ve bölümün ilk asistanı oldu. Prof. Dr. Arif Müfid Mansel'in gözetiminde Türk Tarih Kurumu adına Antalya'daki Side antik kentinde kazılara başladı. Bir sonraki yıl Perge antik kentinde kazılara başladılar. 1953 yılında doçent, 1963 yılında profesör oldu. Mansel'den sonra 1974-1980 yılları arasında Side kazılarının başkanlığını, 1975-1987 yılları arasında ise Perge kazılarının başkanlığını yaptı. Kazıları sırasında Side Roma Hamamlarının Side Müzesi'ne dönüştürülmesinde önemli bir rol oynadı. 1975 yılında Klasik Arkeoloji Bölümü başkanı oldu ve 1983 yılındaki emekliliğine kadar bu görevi sürdürdü.
Side ve Perge'deki kazıların yanı sıra, Jale İnan 1970-1972 yılları arasında Kremna (Bucak, Burdur) ve 1972-1979 yılları arasında Pampfilya Seleukeiası (Manavgat) kazılarında kurtarma kazıları gerçekleştirdi.
Antik heykel sanatına önemli katkılar sağladı. Yayımladığı kitapları, Anadolu'daki Roma ve Erken Bizans dönemi portre sanatı üzerine önemli referans kaynakları haline geldi. 1991 yılında Side'deki Apollon Tapınağı'nın kazı ve restorasyonuna, 1992-1993 yıllarında ise Perge tiyatrosunda kazı çalışmalarına yoğunlaştı. 1995 yılında Türk Bilimler Akademisi'nin onursal üyesi oldu.
Son yıllarını Parkinson hastalığı ile mücadele ederek geçirdi. 2001 yılında hayatını kaybetti ve Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
1980 yılında Jale İnan ve ekibi, Perge'de Heracles heykelinin üst kısmı eksik olan bir heykel buldu. "Yorgun Heracles" olarak bilinen heykelin alt kısmı Antalya Müzesi'nde sergilendi, ancak üst kısmı uzun yıllar boyunca kayıptı. 1990 yılında gazeteci Özgen Acar, eksik parçanın Amerika Birleşik Devletleri'nde olduğunu ortaya çıkaran bir haber yayınladı. 1981 yılında tarihi eser koleksiyoncuları Shelby White ve Leon Levy ile Boston Güzel Sanatlar Müzesi tarafından ortaklaşa satın alınan üst kısmın, Antalya'daki heykele ait olduğu ve 1970'lerde Türkiye'den kaçırıldığı iddia edildi. 1990 yılında Jale İnan, Boston Güzel Sanatlar Müzesi'ndeki parçanın ve Antalya Müzesi'ndeki parçanın bir araya geldiğine dair kanıtlar sundu. M.S. 2. yüzyıla tarihlenen heykelin üst kısmı 2011 yılında Türkiye'ye geri getirildi.
