Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed, 32’nci Arap Birliği Liderler Zirvesi’ne katılmak üzere Suudi Arabistan’ın Cidde kentine gitti. Bu, 2011 yılında başlayan iç savaşın ardından Arap Birliği üyeliği askıya alınan Suriye’nin birliğe geri alınması sonrası Devlet Başkanı Esad’ın katıldığı ilk Arap Birliği zirvesi oldu.

Suriye devlet ajansı SANA’nın haberine göre, Esad, Cidde’deki Kral Abdülaziz Uluslararası Havalimanı’nda Mekke Mükerreme Bölgesi Vali Yardımcısı Prens Badir bin Sultan bin Abdulaziz Al Saud, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Abu El Gayiz, Cidde Valisi Salih bin Ali El Türki, Onur Misyonu Başkanı Tam Yetkili Bakan Selman bin Hazaa El Mutayri ve Mekke  Mükerreme Bölgesi Polis Müdürü Tümgeneral Salih Avvad El Cabiri tarafından karşılandı.

ESAD ZİRVEDE KONUŞTU: DERİN TEŞEKKÜRLERİMİ SUNUYORUM

Arap Birliği zirvesinde konuşan Suriye Devlet Başkanı Esad, "Zirvede bulunmamızı ve Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüşünü memnuniyetle karşılayan heyet başkanlarına derin teşekkürlerimi sunuyorum" ifadelerini kullandı.

Reuters haber ajansının aktardığına göre, Esad ayrıca zirvenin 'bölgedeki krizleri ele almak için tarihi bir fırsat olduğunu' söyledi.

Suriye Resmi Haber ajansı SANA'nın aktardıklarına göre Esad şöyle konuştu:

‘’Prens Muhammed bin Selman, Suudi Arabistan Krallığı Veliaht Prensi, Majesteleri, Hükümdarlar ve Ekselansları, Hanımefendiler ve Beyefendiler… Bir insan, tehlikeler artık yakın olmayıp farkına vardığında konuşmasına nereden başlar? Başarıyı ve eylemi motive eden umuttan başlar… rahatsızlıklar biriktiğinde, doktor onlara neden olan altta yatan hastalığı tedavi etmek şartıyla, onları bireysel olarak tedavi edebilir.”

Sözlerine Arap ülkelerinin dış müdahaleler karşısında birlik olması gerektiğini söyleyen Esad, Türkiye'nin askeri politikalarını eleştirdi ve şu ifadeleri kullandı:

“Bölgemizdeki en büyük tehlikelerden biri de tahrif edici İhvancı zihniyetle karışmış yayılmacı Osmanlı zihniyetidir”

Arap ülkeleri ile tekrardan bir araya gelmenin umut verici olduğunu söyleyen Suriye Lideri sözlerine şöyle devam etti:

‘’Dolayısıyla sebepleri değil sonuçları ele alarak geleceğimizi tehdit eden, krizlerimizi üreten ana başlıkları araştırmak, gelecek nesilleri boğmamak için sebepleri değil, tehditlerin riskleri vardır, fırsatları da vardır. Bugün prensiplerden, ahlaktan, dostlardan ve ortaklardan yoksun Batı hegemonyasının bir sonucu olarak ortaya çıkan çok kutuplu bir dünyada ortaya çıkan uluslararası durumu değiştirme fırsatıyla karşı karşıyayız. İşlerimizi en az dış müdahale ile yeniden düzenlemek için tarihi bir fırsattır. Bu, bugün şekillenmekte olan bu dünyada yeniden konumlanmamızı, böylece onun aktif bir parçası olabilmemizi, zirveden önce gelen ve bugün ulaşan uzlaşmalardan kaynaklanan olumlu atmosfere yatırım yapmamızı gerektirir.’’

"Bu zirveyi çalkantılı bir dünyada yapıyoruz. Bu zirvede zirveye ulaşan Arap-Arap, bölgesel ve uluslararası yakınlaşma ışığında umut artıyor. Savaş ve yıkım yerine kalkınma ve refah için bölgemizde barış için aramızda dayanışma için Arap eyleminin yeni bir aşamasının başlangıcı olacağını umuyorum."

"Kendi işlerini kendileri yönetebiliyorlar ve biz sadece onların ülkelerine dış müdahaleyi engellemek ve talep edildiğinde onlara özel olarak yardımcı olmak zorundayız. Suriye’nin dünü, bugünü ve geleceği Arabizm’dir ama aidiyet Arabizm’idir, kucaklama Arabizm’i değil. Sarılmalar gelip geçicidir ama bağlılık kalıcıdır. İnsan bir kucaklaşmadan diğerine bir nedenle geçebilir ama ilişkisini değiştirmez; kim onu ​​değiştirirse, her şeyden önce şirksizdir ve kalbe düşen koynunda kalmaz ve Araplığın kalbi Suriye’dir ve kalbindedir."

UKRAYNA DEVLET BAŞKANI ZELENSKİY DE CİDDE'DE

Öte yandan, Suudi Arabistan'ın Al Hadath TV kanalı Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin Arap Birliği Liderler Zirvesi'ne katılmak üzere Cidde kentine geldiğini duyurdu. Reuters haber ajansının aktardığına göre, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Fransa hükümetine ait bir uçakla Cidde kentine geldi. 

Bu haberlerin ardından Twitter'dan bir mesaj paylaşan Zelenskiy, Suudi Arabistan'a ilk ziyaretini gerçekleştirdiğini doğrulayarak, 'ikili ilişkileri geliştirmek ve Ukrayna'nın Arap ülkeleri ile bağlarını güçlendirmek' istediğini kaydetti. 

ZELENSKİY: SAVAŞMAYI BİZ SEÇMEDİK

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy de daha sonra zirvede yaptığı konuşmada, Ukrayna'nın, halkının ve Ukrayna'da yaşayan Müslümanların korunması çağrısında bulundu.

"Savaşmayı Ukraynalılar seçmedi" diyen Zelenskiy, "Biz başka bir ülkeye saldırmadık. Teslim olmayacağız ve hiçbir yabancı işgalciye boyun eğmeyeceğiz. Topraklarımızı geri almak için savaşmayı sürdüreceğiz" ifadelerini kullandı.

MÜLTECİLERİN DÖNÜŞÜ VE ÜLKENİN YENİDEN İNŞASI ELE ALINACAK

Suudi Arabistan'ın Al Arabiya TV kanalına konuşan Arap Birliği Başkan Yardımcısı Hossam Zaki, bugünkü zirvede Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşü ve Suriye'nin yeniden inşasının ele alınacağını ifade etmişti. Zaki, "Fakat Batılı ülkelerin Şam'a uyguladığı yaptırımlar düşünüldüğünde ikinci konu çözmesi kolay bir konu değil" demişti.

Öte yandan, Marbuta haber sitesi de 18 Mayıs'ta Suriye Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberinde, zirve için ülkeye giden yetkililerin Al Arabiya kanalına konuştuğunu, "Mültecilerin anavatanlarına dönmesini istiyoruz ve bu dönüşün şartları var. Suriye’ye yaptırım uygulanması mültecilerin dönüşünü engelliyor. Türkiye’nin Suriye’deki rolü yıkıcı ve Ankara yeni bir yaklaşım benimsemeli" dediğini aktarmıştı.

BM: SURİYE YÖNETİMİNİ BARIŞ İÇİN TEŞVİK EDİN

Arap Birliği üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, 7 Mayıs'ta Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenledikleri toplantıda, Suriye’nin birliğe dönmesi yönünde karar almış, bu kararın üzerine Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz El Suud, 10 Mayıs’ta Esad’ı Cidde'de yapılacak zirveye davet etmişti.

Bu bağlamda bir açıklama yapan Birleşmiş Milletler (BM) de birlik ülkelerine ‘Suriye yönetimini barış sağlanması için teşvik etmeleri’ çağrısında bulundu.

BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, Suriye'de barış için BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararının kilit öneme sahip olduğuna dikkat çekerek, ‘ülkede barış girişimlerinin bu çerçevede yürütülmesi gerektiğini’ kaydetti. Haq, "Arap Birliği üyesi ülkelerin Suriye yönetimini barış sağlanması için teşvik edeceklerini umuyoruz" dedi.

NELER OLMUŞTU?

Arap Birliği'ne üye ülkelerin dışişleri bakanları, 7 Mayıs'ta Mısır'ın başkenti Kahire'de yaptıkları toplantıda Suriye'nin Arap Birliği'ne dönmesi konusunda anlaşmaya varmıştı. Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu, Suriye'nin Arap Birliği'ndeki koltuğuna dönmesini memnuniyetle karşıladığını açıklamıştı. Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz El Suud da 10 Mayıs’ta Esad’ı zirveye davet etmişti.

Suriye'de ayaklanmaların başladığı 2011'den sonra Suudi Arabistan ile Suriye arasındaki diplomatik ilişkiler kesilmişti. Yaklaşık 12 yıl aranın ardından Suriye Dışişleri Bakanı Faysal El Mikdad 12 Nisan'da Suudi Arabistan'ı ziyaret etmişti.

Faysal Mikdad'ın Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan ile görüşmesi sonrasında yapılan ortak açıklamada, "İki taraf, iki ülke arasındaki konsolosluk hizmetlerinin ve uçuşların yeniden başlatılmasına yönelik prosedürlerin başlatılmasını memnuniyetle karşıladıklarını duyurdu" denilmişti.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan da 18 Nisan'da, 2011’den beri Suudi Arabistan'dan Dışişleri Bakanlığı düzeyinde Şam'a ilk ziyareti gerçekleştirmiş ve Esad ile bir araya gelmişti.