Türkiye, Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol hattını başarıyla hayata geçirdikten sonra bu hattı İsrail'e, buradan da Hindistan'a kadar uzatmayı öngören bir projeyi gündeme getirmiş bulunuyor.
Dışişleri Bakanı Babacan'ın son Hindistan ziyareti sırasındaki görüşmelerde söz konusu olan bu projeyle Ceyhan ile İsrail denizaltından geçecek bir boru hattıyla birbirine bağlanacak. Babacan bu projenin fizibilitesinin yapılacağını, ancak bu boru hattı gerçekleşmese bile petrolün tankerlerle Akdeniz üzerinden taşınmasının da mümkün olduğuna işaret etmiş bulunuyor.
Babacan'ın gündeme getirdiği bu projeden biz bu köşede 23 Haziran 2006 günkü yazımızla söz etmiş ve şöyle yazmıştık:
"Gittikçe güçlenen, çeşitlenen Hindistan-İsrail ilişkilerinin artık yeni ve bugüne kadar akla gelmeyen yeni bir veçhe kazanması da söz konusu bugün. Bu yeni veçhe enerji ile ilgili muhtemel bir önemli gelişme.
Bunu da basına yansımayan bir demeçten öğrenmiş bulunuyoruz. Demeci veren Hindistan Petrol Bakanı Aiyar. Aiyar geçenlerde Bakü'de yapılan 12. Hazar Petrolü ve Doğalgazı Konferansı'nda İsrail'de bulunan Eylat-Aşkelon petrol boru hattının Doğu Akdeniz'e gelen petrolün Kızıldeniz'e taşınmasında kullanılabileceğini söylemiş ve bu çerçevede başka önemli hususları da dile getirmiş.
Bakan Aiyar'a göre, tam olarak faaliyete geçtiğinde Bakü-Tiflis-Ceyhan(BTC) boru hattından Akdeniz'e inecek Hazar petrolü İsrail'in Akdeniz kıyısındaki limanı Aşkelon'a VLCC denen süper tankerlerle ulaştırılıp Aşkelon'da başlayıp Kızıldeniz'deki Eylat Limanı'nda sona eren boru hattı vasıtasıyla yine VLCC tankerleriyle Hindistan'a ulaştırılabilir.
Aiyar'ın üzerinde durduğu Aşkelon-Eylat boru hattı, Kızıldeniz'den Akdeniz'e büyük miktarlarda ham petrol ulaştırmada kullanılan oldukça faydalı bir hat. Uzunluğu 254 kilometreyi bulan bu hat esasen yaklaşık 30 yıldır kullanılıyor. İşte Bakan Aiyar bu hattın artık Akdeniz'e inecek Hazar petrolünün Hindistan'a ulaştırılmasında önemli bir rol oynayacağına şimdiden dikkat çekmiş bulunuyor.
Şöyle konuşmuş Hintli Bakan Aiyar bu konuda: '...Hindistan'ın Hazar petrolü tüketicisi ya da müşterisi olması konusunda ortada güçlü bir ihtimal var. Biz Hindistan olarak Akdeniz'e inecek olan Hazar petrolünden rekabetçi fiyatlarda olması kaydıyla bulduğumuz kadarını almaya şimdiden talibiz.'
Aşkelon-Eylat hattı anlattığımız gibi yıllardır tek yönlü olarak kullanılan bir hat. Hattın yönü Kızıldeniz'den Akdeniz'e doğru. Ne var ki, bu yönün artık ters yöne doğru değiştirilmesi de söz konusu; nitekim hattın yönü önümüzdeki kasım ayında tarihinde ikinci defa olarak Akdeniz'e doğru değiştirilecek ve bu suretle Akdeniz petrolü Kızıldeniz'e doğru akacak. Esasen Rusya çoktandır İsrail ile söz konusu hattın yönünün değiştirilerek Rus petrolünün Asya'ya ulaştırılmasında kullanıma sokulması için temas halinde. Rusya bu yolla petrol talebi Avrupa'yı çoktan geçen Asya'ya kendi petrolünü satmak istiyor. Diğer yandan Hindistan da Ortadoğu petrolüne olan bağımlılığını azaltıp Rus ve Hazar petrollerine yönelmek için çaba gösteriyor ve işte burada İsrail'in Aşkelon-Eylat hattı Asya'ya ulaştırılacak petrol için daha ucuz, daha kısa bir alternatif yol olarak ortaya çıkıyor; zira petrol şirketlerinin artık daha çok kullandıkları VLCC süpertankerlerin Süveyş Kanalı'ndan geçişlerinde büyük zorluklar yaşanıyor, yol uzuyor, maliyetler artıyor.
Ceyhan'a gelecek olan Hazar petrolünün Asya'ya ulaştırılmasında işte bugün Ceyhan-Aşkelon-Eylat-Hindistan hattı gündeme gelmiş bulunuyor. Bunun bizi de yakından ilgilendirdiğini bilmem söylemem gerek var mı?"
Son gelişmelere baktığımızda Dışişleri Bakanlığı'nın söz konusu projeyle yakından ilgilenmiş olduğu anlaşılıyor ve bu da bizi çok memnun etmiş oluyor.
Kaynak: Zaman
