Beyaz Saray'ın onca savaş tehdidi arasında İran'ın yakışıksız davranışlarını hafife almak kolay olurdu. Oysa Ulusararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) son raporu Tahran'ın nükleer programına herşeye rağmen devam ettiğini, ABD ve müttefiklerinin onu zaptedecek bir stratejisinin olmadığını tatsız bir biçimde hatırlatıyor.
Beş yıldır, İran nükleer denetçilerle kedi fare oyununu oynuyor. UAEK yasadışı faaliyetlere dair kaygı verici ipuçları ortaya koyuyor, İran liderleriyse ısrarla bomba değil, nükleer enerji üretmeye çalıştıklarını söylüyor.
Ardından yetkililer kritik soruları yanıtlamaya, temel belgeleri ortaya çıkarmaya veya ilgili sahalara erişim sağlamaya yanaşmayarak, en kötüsünden şüphelenmekten başka şans bırakmıyor. UAEK bulgularını genelde yatıştırıcı bir dille sunsa da, son rapor onların uzmanlarının bile hayal kırıklığına uğradığını açıkça ortaya koydu.
Raporda İran'ın, reaktörlerde kullanılabilecek ama birazcık ek çabayla silah da üretilebilecek biçimde uranyum zenginleştirerek BM Güvenlik Konseyi'ne kafa tutmaya devam ettiği ve gitgide daha güçlü santrifüjler inşa ettiği söyleniyor. Ayrıca açıkça askeri uygulamalar içeren programlar üzerinde çalıştığını gösteren kanıtlar nedeniyle ciddi kaygı duyulduğu belirtilmiş. Bu programlar yüksek voltajlı fünye geliştirmeyi, yeraltı testlerini ve Şahab-3 füzesinin belki de bir nükleer başlık taşıyabilecek biçimde yeniden tasarlanmasını içeriyor. Ayrıca, tek amaç nükleer enerji üretmekse, ordunun neden 'tedarik faaliyetlerine' karıştığı da soruluyor. İyi bir soru.
Rapor alarm verse de ABD'nin sertlik yanlılarının savaş başlatmasına bahane edilmemeli. ABD, Rusya, Çin, Britanya, Fransa ve Almanya İran'ı yolunu değiştirmeye ikna edebilecek ciddi bir teşvik ve yaptırım paketi oluşturmalı. Buna, nükleer silah emelini bırakma koşuluyla ABD'den güvenilir güvenlik taahhüdü ve ilişkilerde normalleşme teklifi eklenmeli. İran inat ederse, Rusya ve Çin'in istemediği kadar sert yaptırımlarla karşı karşıya kalmalı.
AB Dış Politika Temsilcisi Solana'nın gelecek ay Tahran'a gidip geliştirilmiş bir teşvik
paketi önermesi planlanıyor.
Paketin 2006'dakiyle hemen hemen aynı olduğunu söyleniyor. Solana Tahran'a gitmeden büyük güçler oturup daha zorlayıcı bir ödül/ceza listesi belirlemeli. Şimdiye dek çok vakit kaybedildi.
Kaynak: Radikal