Emre Gül/ Dünya Bülteni/ Tarih Dosyası
Yeni Saylavlar Dün Seçildi
Mebusların 17’si Bayan, 13 Müstakil
Saylavlığa Kimler İntihab Edildi?
Memleketimizin her tarafında olduğu gibi, İstanbul’da da dün yeni saylavlar seçilmiş ve intihabatın neticesi alınmıştır.
13 Müstakil Mebus
Ankara’dan alığımız hususi malumatta, her yerde Cumhuriyet Halk Fırkası namzetlerinin intihab olunduğu bildirilmektedir. Yine aynı malumata göre, Halk Fırkası’nca namzed gösterilmeyerek saylavlık için boş bırakılmış olan 15 yerden 13 vilayette, fırka ikinci müntehipleri, umumi reislik divanının beyannamesinde yazılı maksada hizmet için, reylerini muhtelif müstakil namzetlere vermişlerdir. Müstakil namzetlere verilen reylerin nisbeti her yerde başkadır.
Taksimde
Saat yediden itibaren Taksim Cumhuriyet Meydanı kalabalık halk tabakası ile dolmaya, sekize doğru da davetliler gelmeye başlamıştı. Tam saat sekiz buçukta, önde motosikletli zabıta memurları olduğu halde rey sandığını getiren kamyon görünmüş, bunu takiben teftiş heyeti erkanı ve Belediye reisi Bay Muhiddin Üstündağ, Cumhuriyet Halk Fırkası’nın İstanbul Reisi Cemal Tunca ve bazı saylavlar gelmişlerdir.
Bayan Nakiye’nin nutku
Dokuza çeyrek kala, dünkü saylav namzedlerinden ve bugünkü mebuslardan Bayan Nakiye hazırlanan kürsüye çıkmış ve bir nutuk söylemiştir. Bayan Nakiye ezcümle demiştir ki: “Bugün seçim günü. Milli hâkimiyetin hız aldığı gündür. Kendi varlığını inkar eden bir rejimi yıkıp da yüce varlığa kavuşan Türk milleti, büyük bir sevinç ve heyecan içinde ulusal yükümünü yapıyor. Yüce Milletim: Gül, eğlen, sevin; her şey senin, her hak senin. Sen Türkiçin gereken verimli işleri kendidüşünce ve kestiriminden başka bir ölçüye vurmayan, bütün Ulus işlerinde kayıtsız, şartsız, her selahiyeti kendinde toplayan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edilen yüce bir varlıksın.
Bay Refik Ahmed’in Söylevi
Bayan Nakiye’den sonra kürsüye şehir meclisi azasından Bay Refik Ahmed çıkmıştır.Saygı değer yurttaşlarım diye söze başlayan Bay Refik Ahmed uzun uzun ulusun kurtuluşundan bahsetmiş ve ezcümle demiştir ki: “Arkadaşlar, milli hâkimiyetin yolu Cumhuriyet Abidesi’nden geçer, onun içindir ki intihab sandığı reylerin verileceği yere götürmeden evvel buraya geldik.” Her iki nutuk da uzun uzun alkışlanmıştır. Daha sonra büyük bir kalabalıkla İstanbul Üniversitesi Konferans Salonu’na taşınan seçim sandığı burada hazırlanan yerine yerleştirilmiştir.
Sandık gösteriliyor
Vali Bay Muhiddin Üstündağ bizzat sandığın kapağını açarak davetlilere göstermiş ve: “Arkadaşlar, sandığı kapıyorum içi boştur” dedikten sonra sandık kapanmış ve mühürlenmiştir.
İlk rey atanlar
Bundan sonra daktilolar İşlemeğe başlamış ve doldurulan ilk rey pusulasını Halk Fırkası Genel yazganı Bay Receb Peker sandığaatarak “kutlu olsun” demiştir. İkinci reyi Bayan Peker üçüncüyü de İstanbul Halk Fırkası Reisi Bay Cemal Tunca atmıştır. Bundan sonra program veçhile kazaların ikinci müntehipleri reylerini atmağa başlamışlardır.
Reylerin tasnifi
İkinci seçicilerin reylerini atmaları saat 17’ye kadar devam etmiş ve 17’den sonra Üniversite Konferans Salonu’nda yalnız heyeti teftişiye kalarak reylerin tasnif saat 18’e kadar devam etmiştir.
Kaç müntehibisani rey verdi?
Dün ikinci seçiçilerden 1625’i rey vermiştir. Hâlbuki bütün müntehibisanilerin miktarı 1639’dur. Bunlardan 14’ü hastalık hasebiyle ve sair sebeple intihabata iştirak edememişlerdir. İkinci müntehiplerden 221’ini Bayanlar teşkil ediyordu.
Müstakil Mebuslar Kimler?
Eski Tarakkiperver mebus mütekaid General Refet İstanbul müstakil saylavlığına 290 reyle seçilmiştir. Diğer müstakil mebuslarla aldıkları rey miktarını aşağıya yazıyoruz: Ankara: Dr. Taptas 1273 rey, Afyon: Keresteciyan 666 rey, Antalya: Tayfur Sökmen 588 rey, Çankırı: Mustafa Ensoy 412 rey. Denizli: Mütekaid General Şefik 707, Eskişehir: İstemat Zihni 422 rey, İzmir: Halil 1157 rey, Konya: Mütekaid General Ali Fuad 1352 rey. Kastamonu: Lise Müdürü Nuri 348 rey, Muğla: Hüsnü Kitapçı 453 rey Niğde: Dr. Abravaya 503 rey, Sivas: Mithat Şükrü 868 rey.
Yeni saylavların intihab dairelerine nüfus kayıtlarını ve soyadlarını bildirmeleri iyi olur
Cumhuriyet Halk Fırkası Umumi Kâtipliğinden tebliğ olunmuştur: Cumhuriyet Halk Fırkası Umumi Reislik divanınca namzed gösterilen saylavların intihapları tahakkuk ettikten sonra mahallerinde teftiş heyetlerince mazbataları hazırlanmak üzere her birinin aid olduğu intihab dairelerine nüfus kayıtlarını ve soyadlarını telgrafla bildirmeler iyi olur.
Atatürk’ün Ulusa Beyannamesi
İstanbul 8 (A.A.) Reisicumhur Atatürk’ün ulusa beyannamesi: “Sevgili yurttaşlarım. Bana ve partime inanınızı ve güveninizi yine gösterdiniz; saylav namzedi olarak size sunduğum arkadaşları yüce seçiminize değerli buldunuz. Ulusca gösterilen birlik, ülküye bağlılık bütün gözleri yeniden yurdumuza çekmiştir. 1935 seçiminin bittiği bu 8 Şubat akşamı Türkiye iç ve dış alanlarda bundan sonra da karşılaşabileceğimiz türlü meseleler önünde nasıl bir azim ve kuvvet manzarası göstereceğini bir daha acuna bildirmiş oldu. Öz dileğimiz yurdun yüceliği, yurttaşın genliğidir. Kamal Atatürk