"...Rus zırhlı birlikleri geçen ay Gürcistan'a girdiklerinde erken verilen zayiatlardan birisi de şarapnel ile yaralanan ve tahliye edilen 58. Ordu Komutanı Anatoli Kurulyov'du.
Böylece Rusların en kıdemli komutanı saf dışı kalmıştı; çünkü, kendi anlatımlarına göre, Gürcü birliklerinin nerede olduklarını bilmiyorlardı. Rus kuvvetleri keşif amaçlı insansız uçaklar (DRONE'lar) ve gece görüş sistemlerinden mahrumdular. Telsizler kötü çalışıyorlardı ve bu yüzden Rus komutanlar cep telefonu kullanıyorlardı. Yerdeki birlikler, birkaç uçak kaybeden (ki aralarında Tupolev stratejik bombardıman uçağı vardı) ve çoğunlukla modern akıllı bombalar yerine eski tip bombalar atan hava kuvvetleri ile güç bela koordinasyon sağlayabiliyorlardı.''
Bu paragraf ünlü The Economist dergisinin son sayısında yer alan 'Kör bir şekilde (amaca) ilerleme' başlıklı Rus ordusunun son Gürcistan savaşındaki performansını ve bugünkü durumunu tahlil eden makalesinin girişi.
Biz 'The Economist' değiliz; ama yazıdaki tespitlerin bir kısmını biz son yazımızda da yapmış ve Rus ordusunun savaşta ortaya çıkan zafiyetlerinden söz etmiş, ileride diğer zafiyetlere de değinebileceğimize işaret etmiştik.
Bunlardan biri de The Economist'in dikkat çektiği gibi savaşta Rus hava kuvvetlerinin modern akıllı bombalar yerine bildiğimiz klasik eski tip bombaları Gürcü hedefleri vurmada kullanmasıydı. Bunun şüphesiz iki sebebi var: Elinde kullanabilecek akıllı bombalar olmaması ve bu bombaları nokta atışı da denen 'hassas bombardıman teknolojisi' ile hedeflere gönderecek GPS sistemine henüz tam anlamıyla sahip olmaması.
GPS denen sistem global yer-yön belirleme sistemi elbette. Bugün dünyada operasyonel (yani çalışır vaziyette) durumda tek bir GPS sistemi var. Bu da Amerikan GPS sistemi. Amerika yıllardır bunu girdiği savaşlarda, yaptığı operasyonlarda başarıyla kullanıyor.
Rusya'nın da bir GPS sistemi var. Bunun adı da GLONASS. Esasen GLONASS Sovyet döneminden bugünkü Rusya'ya miras kalan bir sistem. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler, Amerika'nın GPS sistemine karşılık olarak 1982 yılında GLONASS hamlesini başlatmışlardı. Hedefleri de Sovyet stratejik bombardıman uçakları ve kıtalararası balistik füzeleri hedeflerine en iyi ve isabetli şekilde göndermekti. 13 yıl kadar süren çalışmalardan sonra GLONASS 1993 yılında 24 uydu ile operasyonal hale getirildi; ancak karşılaşılan ekonomik ve malî zorluklar sonucu operasyonel yeteneği ve kapasitesi büyük ölçüde geriledi. Ve sonunda Sovyetler'in tarihe karışmasıyla ihmal edilen, fonksiyonunu büyük ölçüde kaybetmiş sistem Rusya'ya devredildi.
Başkan olduğundan bu yana GLONASS'a büyük önem veren Putin sayesinde sistem 2000 yılından bu yana yeniden canlandırılmaya çalışılıyor. Bu konuda oldukça mesafe kaydedildi de; ancak son savaşın da ortaya koyduğu gibi bugüne kadar tam anlamıyla fonksiyonel hale de getirilemedi bir türlü. Savaşın bir kere daha hatırlattığı bu zafiyet Putin'i yeniden harekete geçirdi ve Putin geçen hafta GLONASS'a ek 67 milyar ruble tahsis ettiğini açıklarken ayrıca uzay programının da 45 milyar rublelik ek fonla destekleneceğini söyledi.
Bu ek fonlarla GLONASS'ın bugün uzayda bulunan 16 uydusu bu yıl içinde 6 yeni uyduyla 22'ye, 2012 yılına kadar da 30'a çıkacak ve sistem 2012'de tamamlanmış olacak. Tamamlandığında da Rusya muhtemelen bugün Amerika'nın bulunduğu GPS kullanımı konumuna yükselmiş, dünyanın ikinci operasyonel GPS gücü haline gelmiş olacak.
Son savaşın beklenmeyen, tahmin edilmeyen sonuç ya da gelişmelerinin en önemlilerinden birisi de bugün yazdığımız gibi Rusya'nın GLONASS'a yeniden önem ve ağırlık vermesi. Kısacası, savaş GLONASS'ı ve önemini Rus liderliğine hatırlatmış bulunuyor.
Kaynak: Zaman