ABD ve müttefikleri Afganistan ve Pakistan'daki askeri harekatı ilerletirken, ellerindeki görevi tamamlamanın imkansız olduğunu fark etmeye de başladılar. Bir başka makalede, Amerika ve müttefiklerinin Afganistan ve Pakistan'da kazanmalarına yol yok diye kaydetmiştim. Nedeni çok basit. Afganistan ve Pakistan halkı, ABD ve müttefiklerinin fethedemeyecekleri kadar zorlu halklardır.
Birincisi, Taliban kuvvetleri ve Pakistan ve Afganistan'daki diğer Amerikan karşıtı diğer unsurlar, uzak dağlık bölgelerin çetin tabiî çevresinde kendi evlerindeler. Fakat evde çok daha rahat şartlara alışık Amerikalı askerler ve müttefikleri, Pakistan ve Afganistan'da kendi evlerinde değiller.
İkincisi, Taliban kuvvetleri ve Pakistan ve Afganistan'daki diğer Amerikan karşıtı diğer unsurlar, direnişlerini basit silah ve teknolojilerle nispeten ucuz bir mâliyetle sürdürebilirler. Amerikalıların yüksek teknolojiyle yürüttükleri savaşın mâliyeti ise çok daha yüksek olacaktır. Amerikan hükümeti, Afganistan'daki bir askerin yıllık mâliyetini bir milyon dolar olarak hesaplıyor. Amerikan hükümeti ve eyâletler mâli krizin orta yerinde bütçe kısıtlamalarıyla mücadele ederken, ABD ve müttefiklerinin Afganistan ve Pakistan'daki askeri harekâtı uzun süre devam ettirebilmeleri zor olacak.
Amerikan hükümeti Afganistan ve Pakistan'daki riskli durumunu görmeye başladıkça, Çin'den askeri harekâtlar için Vahan koridorunu kullandırma izni istereyerek Afganistan ve Pakistan'daki karmaşaya Çin'i de çekmek için uğraşıyor. Ümit ederim ki Çin hükümeti, bu stratejide yatan Amerikan niyetlerini algılar ve ümit ederim ki Amerika'nın Vahan koridorunu kullanma isteğini reddedecek kadar akıllıdır.
Afganistan ve Pakistan, her ikisi de Çin'in komşuları ve Çin'in ulusal güvenliği için her ikisi de stratejik önem-i haizdir. Çin, komşularının iç işlerine karışarak dış güçlere asla destek vermemelidir bilhassa da dış güçlerin en nihayet mağlub olacaklarının kesin olduğu bir zamanda. Amerikan kuvvetleri ve müttefikleri, er ya da geç Afganistan ve Pakistan'ı terk etmek zorunda kalacaklar fakat Afganistan ve Pakistan halkı hiçbir yere gitmeyecek Çin tez canlılık yapıp onları kendisine yabancılaştırmamalıdır.
Daha önemlisi, Afganistan ve Pakistan'daki Amerikan askeri harekâtlarının birçok amacı var. Dile getirilmeyen amaçlardan biri, Çin'in güvenliğini batı sınırlarında tehdit etmek, Çin'in en önemli stratejik müttefiklerinden biri olan Pakistan'ı parçalamak, Çin'in geleneksel rakibi Hindistan'ın Güney Asya'daki durumunu askeri ve siyasi bakımdan güçlendirmek. Çin'in ABD ve müttefiklerine yardım ederek o bölgedeki kendi stratejik çıkarlarını baltalaması için hiçbir sebep yoktur.
Dünyanın tek süpergücü olarak Amerika'nın dünyada yüzlerce askeri üssü mevcut. BM'e göre Amerika, II.Dünya Savaş'ının bitiminden bu yana diğer tüm ülkelerden çok daha fazla sayıda savaş açmıştır.
Sonuç itibariyle dünyadaki ABD ve CIA faaliyetleri, dünya barışına ve gezegenin bekâsına yönelik en büyük tehdit haline geldi. ABD askeri liderleri bir keresinde Pakistan'ı bombalayarak taş devrine göndermekle tehdit etmişlerdi, geçmişte Çin'e de yönelttikleri bir tehditti bu. Çevre siyaseti üzerine de dersler veriyorum ve savaşın, askeri harcamaların çevre üzerindeki etkilerinden haberdârım. Amerikan askeri harcamalarının ve dünyadaki askeri harekâtlarının aslında hem Amerikan halkının hem de Amerikan askeri harekâtlarına mâruz kalan halkların esaslı çıkarlarına zarar verdiğine samimi bir şekilde inanıyorum.
Amerikan halkı askerlerine her daim destek vermiştir. Bu zihniyete sahip olunca, Amerikan halkının kendi hükümetlerinin dünyada yürüttüğü asker harekâtların fiili mağdurunun yine kendilerinin olduğunu görmesi çok zordur. Kendi askerini desteklemenin en iyi yolunun onu zararlı yollardan uzak tutmak olduğunu göremezler. Amerikan halkı kendi kendine bazı derin sorular sormalı. Amerika'nın kendi toprakları dışında bunca askeri üsse niçin ihtiyacı var? Dünya çapında böylesi bir askeri mevcudiyetten elde edilecek olan nedir? Amerikan askerleri pek çok savaşta, Kore'de, Vietnam'da, Irak'ta ve şimdi de Afganistan ve Pakistan'da niçin nihâi fedâkarlığı yapmak durumunda?
Yurtdışında asker mevzilendirmenin ne kadar ahmakça bir şey olduğunu fark etmeleri çok güç olacak. Dolayısıyla dünya, Amerika'nın askeri kuvvetlerini gönüllü olarak geri çekeceği beklentisini taşımamalı. Dünya için geriye kalan tek seçenek, Amerika'yı yurtdışındaki askeri tesislerinden ve askeri harekâtlardan çekilmeye zorlayarak Amerikan liderlerini akl-ı selime davettir.
Çin, dünya barışı, çevreyi ve kendi çıkarlarını koruma adına Amerika ve müttefiklerinin askeri harekâtları için, Afganistan ve Pakistan'daki direniş kuvvetleri için, Vahan koridorunu kullanmasına izin vermekten sakınmalıdır.
Yazar hakkında: Warren Wilson College Tarih ve Siyaset Bilimi Profesörü.
Kaynak: China Daily
Dünya Bülteni için çeviren: M. Alpaslan Balcı