Vietnam savaşını sona erdirenin celp dönemi gelenler olduğuna dair yaygın bir inanç vardır. Bu açıklamaya göre, askerlik yoklaması gelmiş yüreksiz lise öğrencileri ve onların vatansever olamayan aileleri savaşın sona ermesi için bastırdılar. Karl Marks'ın açıklaması bu. Savaşı nihayete erdirenin boş mâneviyat değil de maddi çıkarlar olduğu söylenir.
O zamanlarda Amerika'nın savaşı, bazen mânevi terimlerle çerçeveleyen bağımsız bir medyası olduğu gerçeği gözardı ediliyor. Mesela, yolda korkuyla koşuşturan, napalm bombasıyla yanmış çıplak küçük kızın filminin savaşa karşı mânevi muhalefeti yükseltmede etkisiz olduğundan emin miyiz? Savaşa sona erdirenin, ahlâki vicdan değil de lise öğrencilerinin hayatlarını ve uzuvlarını kaybetme korkusu olduğundan emin miyiz?
Eğer savaşın sona ermesini maddi çıkarlara hamledersek, en az savaş kadar savaşın sona erdirilmesi de kıymetsizdir.
Ne ki her bir muhafazakar köşe yazarı, yorumcu, haberci ve siyasetçi ve de bugünün savaş karşıtı protestocuları ve zahiren Pentagon, bir askerlik çağrısının, orta ve üst sınıfların evlerine gelecek ceset torbalarından dolayı Amerikalıların savaşa karşı hoşgörüsünü azaltacağına inanıyorlar. Görünüşe göre, çocuklarının ceset torbaları içerisinde geri gelmesinde alt sınıf için bir sakınca yok.
Marks'ın tarihe getirdiği materyalist açıklamadan türeme bu açıklamanın esiri olanlar, Vietnam savaşının en uzun savaşımız olduğuna dikkat etmiyorlar. Öğrencilerin ve ailelerin maddi çıkarlarının tahakkuku ve savaşın durdurulması ne de uzun sürdü.
Savaş durdu çünkü Amerikan nüfusu yoruldu, hatta kadınları, çocukları ve muharip olmayan kişileri öldürmekten gına geldi demekten niçin korkuyoruz? Vietnam Amerika'ya saldırmadı. Amerika uzak bir diyarda kendi kendini sivil bir savaşın içine attı tıpkı Afganistan'da yaptığı gibi.
Irak'ı işgal eden Amerika Sünniler ve Şiiler arasında sivil savaş başlattı. Amerika Pakistan'da dini aşiret nüfusu ve laik kukla devlet arasında bir sivil savaş başlattı. Amerika Filistin'de el Fetih ve Hamas arasında bir sivil savaş başlattı.
Savaşların Amerikalıların hayatlarını etkilemediği ve sadece gönüllü yazılan as sayıdaki kişinin hayatını etkilediği için sürüp gitmesinin mümkün olduğu, Amerika'nın mütecâviz savaşlarına muhalafet edenlerin yazdıklarından sürekli olarak okunabilir. Savaş karşıtı hareketin niçin zayıf olduğu hakkında yapılan müşterek açıklamadır bu.
Bir kimse çıkıp da bunun aslında Karl Marks'ın mânevi protestoyu acziyete düşüren materyalist düşüncesinin zaferi olduğunu savunabilir. Mâneviyat nedir? Mâneviyatı tartamazsınız, târif edemez ve ölçemezsiniz. Maddi çıkarlar sızlayıp dururken gözden çıkarılabilir. Canlar, uzuvlar ve banka hesapları gibi maddi çıkarlar ise gerçektir.
Her ne sebepten dolayı olursa olsun, mâneviyat 21. yüzyılın Amerika'sında iktidarsız güç olduğunu ispatlamıştır. Amerikalılar, yalanlar ve aldatma üzerine kurulu Amerikan işgali yüzünden hayatını kaybeden bir milyon Iraklı ve yerinden edilen dört milyon Iraklı için pişmanlık göstermiyor. Yalanlar ve aldatma artık iyice gün yüzüne çıktı. Ne ki Amerikalıların Irak üzerinde estirdiği dehşet yüzünden özür bile dilenmiyor.
Afganistan bir diğer örnek. Uluslararası yalanlar Taliban'ı el Kaide ve "teröristlerle" birleştirdi. Afganistan'daki çeşitli halklar önce Sovyet bombalarıyla şimdi de Amerikan bombalarıyla kavruluyorlar. Düğünler, cenazeler, çocukların futbol oyunları, yakıt veya gıda için bekleşen insanlar, evinde uyuyanlar, câmiye giden insanlar, hepsi de öldürüldü ve Amerika ile onun NATO'daki kuklaları eliyle ölmeye devam ediyorlar.
Her ne zaman siviller öldürülürse, Amerika bunu inkar ediyor ve her zaman delille çelişiyor.
Amerikan başkanı binlerce Amerikan askerini insanları öldürmesi için Afganistan'a gönderme hususunda niçin düşünüp taşınıyor?
Cevap şu ki Amerika mâneviyatsız bir halkı, mâneviyatsız bir yönetimi olan mâneviyatsız bir ülkedir. "Karanlık Tarafa" geçtiler.
İnsanlık, şerri mâneviyatla denetim altına almak için bin yıl uğraştı. Bu gayret, Amerikan süpergücünde çöktü ve başarısız oldu.
Amerika Birleşik Devletleri mâneviyatsız davranışı yüzünden kınanmalı, maddi çıkarlar şeklinde rasyonelleştirilen davranışı yüzünden değil.
Dünya Bülteni için çeviren: M. Alpaslan Balcı