27 Şubat günü Batı basınına göz atanlar Türkiye ile ilgili çarpıcı başlıklarla karşılaştılar: "Türkiye İslami metinleri radikal bir şekilde yeniliyor" (BBC News)...
"Türkiye'nin Peygamber'e yeni bir gözle bakışı sonuçlanmak üzere" (Financial Times)... "Türkiye 21. yüzyıl İslamı için çalışıyor" (Guardian)... "Ahlak, adalet ve kadın hakları: 21. yüzyıl İslamı'nın portresi" (The Times)...
The Times'ın haberi "Türkiye'nin en yüksek dinî otoritesi, Muhammed Peygamber'in sözlerinin hangi bağlamda söylendiğini saptayarak modern dünyada İslam'a çığır açıcı bir rehber yayımlamaya hazırlanıyor." diye başlıyordu. Haberde Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Görmez'in şu sözlerine yer veriliyordu: "Proje, İslam'daki modernist damarın yorumlarından esinleniyor. Modern klişeler bu gerçeği karartıyor ama yeniden yorumlama İslam'ın esaslarından biridir... Biz İslam'ın kişi onurunu, insan haklarını, adaleti, ahlakı, kadın haklarını, başkalarına saygıyı telkin eden yanını vurgulamak istiyoruz."
DİB'in Ankara Üniversitesi'nden bir grup ilahiyatçıyı, İslam'ın Kur'an'dan sonraki ikinci büyük kutsal kaynağı olan hadis'in yeniden yorumlanmasıyla görevlendirdiğini belirten BBC News, projenin İslam'ın akla ve mantığa dayalı ruhunu yeniden ön plana çıkardığını, İslam'da reformun başlangıcı olabileceğini yazıyordu. The Guardian haberinde, Chatham House Türkiye uzmanı Fadi Hakura'nın şu yorumunu aktarıyordu: "Proje üzerinde çalışanlar bunu bir devrim olarak değil, son birkaç yüzyıldır reformları engelleyen aşırı muhafazakar yorumların aşılması suretiyle İslam'ın özüne dönülmesi olarak görüyorlar."
Financial Times'ın haberine göre ise, "Türkiye'nin dinî otoriteleri Muhammed Peygamber'in söyledikleri ve yaptıklarına dair bilgi ve yorumların önemli bir gözden geçirilmesini tamamlamak üzere" idiler ve proje "gerek İslam dünyasında gerekse Batı'da hararetli bir tartışmayı başlatacağa benziyordu."
Batı basınında çıkan bu haberler DİB'in tepkisiyle karşılaştı. Prof. Dr. Mehmet Görmez, yanlış anlamalara karşı şu açıklamayı yaptı: "Çalışmamız üç ana eksende odaklanıyor. Birincisi tarih içerisinde Peygamberimiz'e atfedilen, ancak doğruluğu olmayan hadislerin ayıklanması. İkincisi yanlış olarak yorumlanan sözlerin doğru yorumlanması. Üçüncüsü ise doğru yorumlandığı halde günümüz şartlarında daha iyi anlaşılması için çaba sarf edilmesi." (Zaman, 28 Şubat)
DİB'in basın açıklamasında da şöyle deniyordu: "Hadis alanında uzmanlaşan akademisyenler tarafından Hz. Peygamber'in mesajının günümüz insanına anlayabileceği bir dil ile sunulmasının hedeflendiği çalışmada, tarihsel süreç içerisinde rivayetler üzerine yapılan yorumlar dikkate alınmakta, yanlış anlamalar söz konusu ise tashih yoluna gidilmekte, ancak güncel değer taşımayan mesele ve yorumlara yer verilmemektedir...
Dolayısıyla yerli ve yabancı medya organlarında projeyle ilgili olarak ileri sürülen hadislerin ayıklanması, hadislerin ılımlı İslam çerçevesinde yorumlanması, siyasetle ilişkilendirilmesi, bir yabancının danışman olarak takdimi, hadis alanında reform yapılması, hadislerin 21. yüzyıla uyumlu hale getirilmesi, İslam'ın teolojik temelinde değişikliğe gidilmesi gibi asılsız ve mesnetsiz iddiaların öne çıkarılması teessürle karşılanmıştır.
Bu tür haberlerde ifadesini bulan düşünceler söz konusu projenin maksat ve muhtevasına tamamen zıt olduğu gibi, ülkemiz ve dünya Müslümanları nazarında da olumsuz kanaatlere yol açacaktır... Tamamen özgün, akademik ve bilimsel nitelikte olan ve iç ve dış siyasetten bağımsız olarak yürütülen Hadis Projesi'nin Hz. Peygamber'in evrensel mesajını 21. yüzyıla taşımada önemli bir adım olacağına inanmaktayız." (28 Şubat)
Bütün yanlış anlama ve tanıtmalara rağmen DİB'in çok dikkate değer bir çalışma sürdürdüğü anlaşılıyor. DİB'in 5 ciltlik Kur'an yorumunu izleyecek olan 5-6 ciltlik hadis yorumunun da büyük bir ilgi göreceğine kuşku yok.
Kaynak: Zaman