Jonathan Cook
İsrail, Hamas veya Hizbullah'ın fırlatacağı kısa menzilli rokotlere darbe vurmaya tasarlanmış "Demir Kubbe" adlı füze savunma sisteminin örtüsünü geçen hafta kaldırdı. Demir Kubbe, kısa vadede, Hamas'ın Filistin seçimlerini kazanmasının üzerinden dört yıl geçtikten sonra, Gazze yakınlarındaki İsrail yerleşimlerine karşı roket saldırısı tehdidinin ölümü anlamını taşıyor.
Bu zaman zarfında her iki taraf da bir dizi neticesiz hamleler yaptı: İsrail'in Gazze'yi felç edici kuşatması; Hamas'ın üç yıl önce rehin aldığı İsrailli asker Gilad Şalit'in serbest bırakılması için yapılan sonuçsuz müzakereler; Hamas ve el Fetih arasında uzlaşma sağlamak için yapılan semeresiz görüşmeler; ve geçen yıl Gazze'ye düzenlenen vahşi saldırı, Kurşun Dökme Harekâtı, İsrail'e stratejik kazanım getirmedi.
İsrail, elinde kazandıran bir kart olduğunu söylüyor. Demir Kubbe'nin ilk bataryaları – 200 milyon dolar mâliyeti var - Mayıs ayı itibariyle Gazze'nin çevresine yerleştirilecek, muhasara altındaki bir bölge sâkinlerini en temel insâni ihtiyaçlarını gidermekten mahrum eden bir politikaya yönelik militan mücadelelere engel olacak.
Gazze'deki militan gruplar karşı koymada ellerinden gelenin en iyisi yaptılar. İslami Cihad'ın bir sözcüsü, Ma'an adlı bir Filistin haber ajansına roket sisteminin "direnişin mermilerini durduramayacağını" söyledi ve Kurşun Dökme Harekâtı'ndan bu yana İsrail'e ilk kez roket mermileri ve havan topları yağdırıldı. İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak, Hamas'ı bu faaliyetlere kayıtsız kalmakla suçladı.
Ancak İsrailli yetkililerin büyük iddialarına rağmen, İsrail projesiyle ilgili çeşitli soru işaretleri mevcut.
Analist Reuven Pedatzur, bugünün Haaretz gazetesinde İsrail'in Demir Kubbe hakkında "gözbağı ve yarı doğrular pazarladığını" kaydetti. Sderot gibi Gazze'ye yakın İsrail yerleşimlerine fırlatılacak bir roketin Demir Kubbe'nin hesaplama yapmasından çok daha kısa bir sürede, sadece birkaç saniyede hedefe ulaşacağına işaret etti.
Daha da önemlisi, ev yapımı roketleri her biri 100.000 dolara mâl olan önleyici füzelerle imha etmeye çalışmanın ekonomik mantığı nedir?
Askeri analistler, İsrail'in Gazze'ye bitişik İsrail yerleşimlerini korumak için gerekli 20 bataryaya 1 milyar dolar harcayacağını hesaplıyorlar; bir de Hizbullah'ın kuzeyden, Lübnan'dan ateş hattı var, ki daha fazlası burası için de gerekli. Hamas ve Hizbullah, silahlarının menzilini artırdıklarında bu mâliyet hızla yükselecektir. Bir diğer sistem de Magic Wand ve orta menzilli füzeleri durdurabildiği söyleniyor fakat her bir önleyici füzenin mâliyeti 1 milyon dolar. Batı Şeria'daki gruplar roket atışı başlattıklarında ilave mâliyetler de söz konusu olacak.
İsrail'in Gazze kuşatmasının, İsrail'in İran gibi uzaklarda pahalı askeri mâceralar tasarladığı bir zamanda, Hamas ve Hizbullah'ın İsrail savunma bütçesine karşı yürüttükleri yıpratma savaşıyla mukabele gördüğü söylenebilir.
Ancak geçen hafta, huzursuzluk işaretleri Gazze'de yine de belirdi. Militan gruplar İsrail'le ciddi çatışma tehlikesine yaklaştılar. İsrail, Pazar günü, birkaç gün süreyle Gazze'den 20'den fazla roket ve havan topunun ateşlendiğini iddia etti; Filistinli kaynaklar ise İsrail hava saldırıları sonucunda 14 yaşındaki bir çocuk dâhil en az sekiz Filistinlinin hayatını kaybettiğini belirttiler. Fakat Demir Kubbe, İsrail'in Gazze'ye karşı yürüttüğü psikolojik savaş programında yeni bir gelişmeden bir nebze daha fazla bir şey olsa da, Hamas üzerine çeşitli yönlerden baskı geliyor. İsrail, Gazze üzerindeki güç ve baskısını geçen yıl kayda değer ölçüde artırdı. İsrail'in en önemli hamlelerinden birisi, Filistinlileri Gazze'deki verimli kırsal topraklardan uzak durmaya zorluyor olmasıdır. Bu toprakların büyük bir kısmı, Gazze Şeridi'ni çevreleyen tel örgülerin hemen içerisinde buluyor.
Filistinli yetkililere göre Gazze evvelden yiyeceğinin yarısını kendisi üretiyordu ve Gazze sâkinlerinin yüzde 25'i tarımla meşguldü. Bugün bu toprakların yarısı kullanılamaz durumda. Bir kısmı, Kurşun Dökme operasyonu sırasında İsrail ordusu eliyle mahvedildi. Diğer yerler ise, bir İtalyan araştırmacıya göre, İsrail silahlarından saçılan zehirleyici metallerle kirlendi. Toprağın bir kısmı ise İsrail'in tampon bölge ilan ettiği, İsrail hava kuvvetlerinin geçen hafta broşür fırlatarak Filistinlilere hatırlattığı 300 metrelik tel örgü alanında kalıyor. Çiftçiler tampon bölgenin uygulamada Gazze'nin içerisine çok daha fazla sokulduğunu söylüyorlar.
Gazze'nin ekmek kapısı sürekli olarak kemirilirken, öte yandan İsrail kontrolünde olmayan sınırın altında Mısır'dan Refah'a uzanan yüzlerce tünelin sağladığı can suyu kesilme tehlikesiyle karşı karşıya.
Kurşun Dökme Harekâtı'nın başlıca hedefleri arasında Refah sınırının kapatılması da vardı fakat İsrail'in hava bombardımanları bu tünelleri yok etmede sınırlı bir başarı kaydetti. Ama ne ki Mısır, kaçakçılık yapanları engellemek maksadıyla yeraltına çelik duvar döşüyor. Duvar inşası yüzünden eleştiriyi Mısır alıyorsa da, ve Mısır Hamas'ı cezalandırmada çıkar buluyorsa da, bu tezgahın ardında kesinlikle İsrail ve Amerika var. Duvarı alabildiğince etkin kılmak için Amerikalı mühendislerin teknik uzmanlık sağladıkları bildiriliyor.
Bu hafta, İsrail-Mısır sınırında, Gazze'nin hemen güneyinde bir diğer duvar daha inşa edileceği bildirildi. İsrail'e mülteci ve yasadışı göçmen akışını durdurmak maksadıyla inşa edileceği bildirildiyse de, Yaakov Katz adlı analistin Jerusalem Post gazetesinde dün kaydettiğine göre İsrail'e karşı terör saldırılarının tek yolunu kapayarak Hamas üzerindeki vidaları sıkmayı hedeflemektedir.
Gazze'nin artan tecridi ve çoğalan baskı, Gazze'ye bir mesaj göndermeye ayarlı: İsrail işgaline direnişten Hamas'ın kazanacağı hiçbir şey yok, herşey kaybedilecek ve sıradan Gazzeliler İslami harekete sırtlarını dönmeliler.
Fakat Hamas'ın Batı Şeria'daki rakipleri için de mesaj var. Filistin Otoritesi Başkanı Mahmud Abbas ve onun el Fetih destekçilerine gün be gün hatırlatılıyor: Sâkincilik politikası izleyerek İsrail'den kayda değer taviz koparma şansınız Hamas'ın ki kadar düşük.
İsrail'deki ümit o ki, Mahmud Abbas veya onun halefi, İsrail'in bir Filistin Devleti olarak Batı Şeria'dan vermeye hazırlandığı toprak kırıntısını kabul etmekten başka seçeneğinin olmadığını fark edecektir.
Dünya Bülteni için çeviren: M. Alpaslan Balcı