Britanya Başbakanı Gordon Brown 'başarı hikâyesi' dedi. Kim bilir belki tarihçiler de öyle düşünür, fakat tam bir felaket de diyebilirler. Bununla birlikte Britanya ordusunun Irak'ın güneyindeki işgali geçen hafta resmen sona...
Britanya Başbakanı Gordon Brown 'başarı hikâyesi' dedi. Kim bilir belki tarihçiler de öyle düşünür, fakat tam bir felaket de diyebilirler. Bununla birlikte Britanya ordusunun Irak'ın güneyindeki işgali geçen hafta resmen sona erdiğinde, bütün taraflardaki en yaygın duygu muhtemelen rahatlamaydı.
En azından sona ermişti.
Peki sona erdi mi gerçekten? Başından beri Irak savaşıyla ilgili sorunlardan biri, askeri bir macera olarak tasarlanması, siyasetçiler tarafından başlatılması, askerler tarafından yürütülmesiydi. ABD'nin eski savunma bakanı Donald Rumsfeld'in vaktiyle söylediği o meşhur söz: ABD ordusu 'ulus inşası'yla iştigal etmiyordu.
Ne yazık ki ulus inşasının başarılı askeri müdahalenin olmazsa olmaz unsuru olduğu görüldü. Ulus inşası planları ve kapasitesinin yokluğunda Irak, Saddam devrilir devrilmez karmaşaya sürüklendi. Ve ulus inşası uzun vadeli siyasi, diplomatik ve ekonomik çabayı gerektiriyor.
Yakın tarih bu anlamda bir uyarı işareti veriyor. Bosna'dan gelen haberler, iç savaşın mirasının temizlenip bölgenin iyiye götürülebileceği yönündeki umutların giderek kaybolduğunu gösteriyor. Balkanlar'daki soykırıma tepki olarak müdahalenin gerektiği fikrine pek az itiraz var. Mükemmel olmasa da, NATO ve BM'nin bölgedeki misyonları düşmanlıkları sona erdirdi, işleyen sınırlar oluşturdu ve ulusları ekonomik ve sosyal sağalma rotasına yerleştirdi.
Fakat bir dizi faktör, bu sürecin durduğu anlamına geliyor. Yolsuzluk en büyük sorun, keza teknik ama büyük önem taşıyan anayasal meselelerin halledilememiş olması da. Savaş dönemine hemen dönülmesi söz konusu olmasa da, durgunluk büyük bir tehlike, zira devlet etnik çizgilerle bölünmüş ve örgütlü suçla ittifak içindeki ticaret seçkinleri tarafından yönetilir durumda.
Bunların hepsinin suçu uluslararası topluma yüklenemez. Fakat Bosna'nın sorunlarının birçoğu, savaş bittikten sonra ilgiyi ve siyasi iradeyi sürdürme sözü vererek müdahaleyi savunanların başarısızlığından kaynaklanıyor.
Aynı yanlışın şimdi açıkça Irak'ta da tekrarlanması tehlikesi var. Saddam haftalar içinde alt edildi. Altı yıl sonra Britanya askerleri evlerine dönüyor.
Fakat Britanya'nın yükümlülükleri burada bitmiyor. Askerler işlerini yaptı; siyasetçiler ve diplomatların işiyse daha yeni başladı. (Başyazı, 3 Mayıs 2009)
Kaynak: Radikal