Dünya Bülteni - DÜBAM
İnternet kullanan Müslümanlar Batı kültürüne daha açık
Pew Araştırma Merkezi’nin son araştırmasına göre, internet kullanan Müslümanlar, dünya çapında diğer Müslümanlara göre Batı filmleri, müziği ve televizyonuna karşı daha fazla olumlu görüşlere sahipler. İnternet kullananların İslamiyet ile Hıristiyanlık arasında benzerlikler görme oranı da daha yüksek.
Orta Doğu, Avrupa, Asya ve Afrika’da 39 ülkede yapılan araştırmada, Müslümanların ortalama yüzde 18’inin ev, okul ya da iş yerinde internet kullandığı tespit edildi. Bununla birlikte ülkeler arasında internet kullanımı, Afganistan’daki yüzde 2’lik orandan Kosova’daki yüzde 59’a kadar büyük değişiklik gösteriyor.
İnternet kullanan Müslümanların yaşadığı 25 ülkede daha detaylı analiz yapıldığında internet kullanıcılarının, kullanmayan Müslümanlara göre daha genç ve daha eğitimli oldukları tespit edildi. İnternet kullanıcıları arasında erkeklerin oranı daha yüksek.
İstatistiksel araştırmalar, yaş, eğitim ve cinsiyet hesaba katıldığında Müslümanların internet kullanımıyla Batılı popüler kültüre yönelik tavırları arasında kuvvetli bir irtibat olduğunu gösteriyor. İnternet kullanan Müslümanlar Batı film, müzik ve televizyonunu sevmeye çok daha eğilimliler ve bir şekilde Batı eğlencesinin ülkelerinde ahlaka zarar verdiğini daha az dillendiriyorlar.
İnternet kullanan Müslümanlar Hıristiyanlığa daha açık
Araştırmada ayrıca internet kullanan Müslümanların, online olmayan Müslümanlara göre kendi inançlarıyla Hıristiyanlık arasında ortak noktalar gördükleri tespit edildi. İstatistiksel analizler, yaş, eğitim, cinsiyet, dini vecibeleri yerine getirme seviyesi ve dinler arası faaliyetlere iştirak gibi demografik faktörler dikkate alınmadığında bile internet kullanımının, Hıristiyanlığa karşı daha açık bir tavırla ilişkili olduğunu gösteriyor.
Bununla birlikte, konu kendi inançlarının yorumlanmasına geldiğinde internet kullanımının Müslümanların görüşlerinde pek bir değişiklik oluşturmadığı görülüyor. İnternet kullanıp kullanmadıklarına bakılmaksızın, araştırma yapılan ülkelerde Müslümanların çoğunluğu kendi inançlarını yorumlamanın tek bir doğru yolu olduğunu ve sadece İslam’ın ebedi olarak cennette kalınmasına yol açacağını ifade ediyorlar. İstatistiksel analizler internet kullanıcıları ve internet kullanmayanlar arasında bu konularda çok az fark olduğunu gösteriyor.
Dindarlar Batılı kültüre daha olumsuz bakıyor
Dini vecibelerini yerine getiren Müslümanlar -günde beş kere namaz kılanlar- Batı film, müzik ve televizyonuna yüzde 11 puan daha olumsuz bakıyor.
Batılı eğlence araçlarına yönelik olumlu görüşe sahip olanların yüzde olarak en yüksek olan ülkeler: Kırgızistan (%35), Senegal (%32), Rusya (%32), Endonezya (%31), Tacikistan (%31), Bosna-Hersek (%30), Azerbaycan (%30) ve Tunus (%30).
Bunu takip eden soruda, Müslümanlara Batı film, müzik ve televizyonunun ahlaka zarar verip vermediği soruldu. Batılı eğlence araçlarının ahlaka zarar verdiğini söyleyenlerin arasında internet kullanmayan Müslümanların oranı, kullananlara göre daha fazla.
İnternet kullanımı konu Hıristiyanlığa karşı tutuma gelince de önemli. Araştırılan ülkelerin kabaca yarısında, internet kullanan Müslümanlar, İslam ve Hıristiyanlığın ortak pek çok şeye sahip olduğunu daha muhtemel görüyor. Mesela Pakistan’da internet kullanan Müslümanların yüzde 35’i İslam ve Hıristiyanlığın ortak çok şeyi olduğunu söylüyor; internet kullanmayan Pakistanlı Müslümanların ise sadece yüzde 7’si dinler arasında böyle bir ortak zemin olduğuna inanıyor.
İleri istatistiksel araştırmalar, hem internet kullanımı hem de yüksek eğitimin, Müslümanların Hıristiyanlıkla ilgili görüşleri üzerinde az ama yine de yadsınamaz bir etkiye sahip olduğunu gösteryor. Diğer değişkenler sabitken, dünyanın çeşitli yerlerinde internet kullanan ya da en azından orta öğrenim gören Müslümanlar, İslam ve Hıristiyanlık arasında biraz daha yüksek ihtimalle müşterek noktalar buluyorlar.
Neticede, bu sorularda Müslümanların görüşlerini tahmin etmede en iyi yol, dini vecibeleri yerine getirme hususudur. Günde beş vakit namaz kılan Müslümanların “muhafazakar” bir tutuma sahip olma oranları, daha az ibadet edenlere göre daha yüksek.
Kaynak: The Pew Forum
Dünya Bülteni için tercüme eden: Emin Arvas