Emre Gül / Dünya Bülteni / Tarih Dosyası
İLK FETİH FİLMİ
Yönetmenliğini Fatih Aksoy’un üstlendiği, 17 milyon dolarlık bütçesiyle Türk sinemasının en pahalı filmi olan “Fetih 1453” Türkiye genelinde saat 14.53 seansında gösterime girdi. Çekimleri 3 yıl süren film 1451-1453 yılları arasını konu alıyor ve Fatih’in fetih planlarını yaptığı dönemden itibaren başlıyor. Geniş oyuncu ve figüran kadrosu, görsel efektleriyle dikkat çeken yapımda 3 boyutlu animasyonlar da yer alıyor. İşte bundan tam 61 yıl önce çekilen ve yine fethi konu “İstanbul’un Fethi” filmi de benzer özellikler taşıyordu.
Bu cümleden olarak, İstanbul’un fethinin 500.üncü yıldönümünde yapılacak kutlamalar, yayınlar ve organizasyonlar için proje üretme çalışmalarına 1939 yılında başlandı. Ancak II. Dünya Savaşı’nın ekonomik ve siyasi etkileri sebebiyle çalışmalar ertelendi.
1950’de tekrar gündeme gelen 500.Yıl çalışmaları kapsamında hazırlanan projelerde, konferanslar, sergiler, fethin canlandırılması, yayınlar yapılması gibi birçok başlıklar yer aldı. Bu konuya özellikle sahip çıkan basın, törenlerin Fatih’in şanına yakışır bir surette yapılması konusunda oldukça titiz davrandı. Bazı gazetelerde “Dosta düşmana kendimizi göstermek ve Türk kabiliyetini tanıtmak için 5 asırda bir gelen fırsat” olarak görülen bu çalışmalarda önemli bir propaganda aracı olan sinemada ihmal edilmedi.
| Filmin girişi |
Bu kapsamda yapıldığını söyleyebileceğimiz, Türk Silahlı Kuvvetleri ve hükümetçe desteklenen ve Aydın Arakon’un senaryosunu yazıp yönettiği “İstanbul’un Fethi” adlı film 1951 yılı içerisinde çekilerek gösterildi. Siyah-Beyaz olan bu film, o zamandan bugüne dek fethi konu alan tek sinema filmi olma özelliğini korudu. Tıpkı “Fetih 1453” gibi Türk sinemasının ilk yüksek bütçeli filmlerinden biri olarak döneminde 95 bin liraya çekildi.
| Filmden bir sahne |
Aynı şekilde geniş bir oyuncu ve figüran kadrosuna sahip filmde, Fatih Sultan Mehmet,-Sami Ayanoğlu, Ulubatlı Hasan-Turan Seyfioğlu, Çandarlı Halil Paşa-Reşit Gürzap, İmparator Konstantin-Cahit Irgat, Molla Gürani-Sait Yaşmaklı gibi aktörler tarafından canlandırıldı. Fatih’in “Şahi” adlı topları döktürmesiyle başlayan film, padişahın Bizans üzerine sefer kararı, Çandarlı Halil Paşa’nın muhalefeti, muhasara esnasında şehrin durumunu bildirmek üzere üç cengâveri,(Ulubatlı Hasan, Hızır ve Mustafa) görevlendirmesi üzerinden devam etmekteydi. Filmde ayrıca macera, savaş, aşk öğelerine de yer verildi. 1971 yılında film üzerinde bir restorasyon çalışması yapıldı. Bu restorasyon sırasında renklendirilerek yeniden seslendirildi ve ilk haliyle 3000 metraj olan film 2650 metraja indirildi.
İşte o film: